Köken

“Kuzey” sözcüğü, Eski Türkçe kuz (“güneş almayan yer, dağın gölge yanı”) kökünden türetilmiştir. Türkiye Türkçesinde +(g)Ay ekiyle kuzay biçimini almış, halk arasında “güneş görmeyen yer” anlamında da kullanılmıştır. Arapça şimâl’in karşılığı olarak kabul edilmiş ve tarih boyunca yön belirleme ve coğrafi adlandırmalarda yaygın biçimde yer bulmuştur.

Kullanım Alanları

• Yön Belirleme: Dört ana yönden biri olarak, yüzünü doğuya dönen bir kişinin sol tarafına düşen yönü ifade eder; denizcilikte ve haritalarda yön tayini için kullanılır.
• Coğrafya ve Yer Adları: Bulunulan noktaya göre kuzeyde yer alan ülkeler, bölgeler veya şehirler için kullanılır.
• Sıfat Olarak Kullanım: Kuzeye ait veya kuzeyde bulunan nesne ve bölgeleri tanımlamak için kullanılır.
• Geleneksel ve Halk Ağzı Kullanımı: Halk arasında kuzay/kuzayı biçimiyle, özellikle gölge veya güneş görmeyen yerleri tarif etmek için kullanılır.