Mahmud Halil, Filistin asıllı akademisyen, aktivist ve sivil toplum savunucusudur. Kolombiya Üniversitesi'nde yüksek lisans eğitimi almış, özellikle Filistin yanlısı öğrenci hareketlerinde aktif rol oynamıştır. 2024 yılında Kolombiya Üniversitesi’nde düzenlenen Gazze protestolarında lider müzakerecilerden biri olarak öne çıkmıştır. ABD Başkanı Donald Trump yönetiminin Filistin destekçisi öğrenci aktivistlere yönelik baskı politikalarının bir parçası olarak 9 Mart 2025’te ABD Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza Dairesi (ICE) tarafından tutuklanmıştır.

^{(Mahmud Halil - Columbia Daily Spectator)}

Trump yönetimi, bu tutuklamayı Filistin yanlısı protestocuları hedef alan daha geniş çaplı bir operasyonun ilk adımı olarak duyurmuştur. Halil’in tutuklanması, ABD'de ifade özgürlüğü, göç politikaları ve akademik alanlardaki siyasi baskılar açısından önemli tartışmalara yol açmıştır.

Erken Yaşamı ve Eğitimi

Mahmud Halil, Filistinli bir mülteci ailenin çocuğu olarak Suriye'deki bir Filistin mülteci kampında doğmuştur. Ailesi, Filistin topraklarından göç etmek zorunda kalan nesillerden biridir. 

Lisans eğitimini tamamladıktan sonra Lübnan'ın başkenti Beyrut’ta İngiltere Büyükelçiliği'nde çalışmış, ardından yüksek lisans eğitimi için ABD’ye gitmiş ve Kolombiya Üniversitesi’nin Uluslararası ve Kamu İşleri Fakültesi’nde (School of International and Public Affairs - SIPA) yüksek lisans yapmıştır. Burada, üniversitenin sosyal sorumluluk politikalarına yönelik öğrenci gruplarında aktif rol almıştır. 2024 yılında mezun olmuştur.

Aktivizm ve Columbia Üniversitesi Protestoları

Mahmud Halil, 2023 yılında Columbia Üniversitesi Apartheid Divest (CUAD) adlı öğrenci koalisyonunun üyelerinden biri olmuştur. Bu grup, üniversitenin İsrail ile bağlantılı şirketlerden yatırımlarını çekmesini (divestment) talep eden bir öğrenci hareketidir.

2023- 2024 yılında Gazze’ye yönelik saldırıların artmasıyla, Kolombiya Üniversitesi'nde Gazze protestoları başlamıştır. Halil, bu gösterilerde müzakereci olarak görev yapmış, Kolombiya Üniversitesi yönetimi ile öğrenci aktivistler arasındaki müzakere süreçlerinde bulunmuştur.

Gösteriler kapsamında öğrenciler, Kolombiya Üniversitesi kampüsünde çadır kamplar kurmuş, protesto yürüyüşleri düzenlemiş ve çeşitli etkinlikler organize etmiştir. Protestoların bir parçası olarak Barnard College’ın Milstein Merkezi’nde yapılan oturma eylemlerine katılmıştır.

Tutuklanması ve Hukuki Süreç

ICE Tarafından Gözaltına Alınması

9 Mart 2025 tarihinde ABD İç Güvenlik Bakanlığı’na bağlı Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza Dairesi (ICE) ajanları, Mahmud Halil'i New York’ta Kolombiya Üniversitesi'ne ait öğrenci lojmanındaki evinde gözaltına almıştır.

Halil’in avukatı Amy Greer'e göre, ICE ajanları, Halil’in öğrenci vizesinin iptal edilmesi için kendisini gözaltına aldıklarını belirtmiştir. Halil’in ABD’de daimi oturum izni (green card) sahibi olduğu öğrenildiğinde, ICE yetkilileri bu kez onun yeşil kartının iptal edildiğini bildirmiştir. Gözaltı sırasında ICE ajanları, Halil’in Amerikalı ve 8 aylık hamile olan eşini de gözaltına almakla tehdit etmiştir.

Halil’in ailesi ve avukatları, onun New Jersey'deki Elizabeth Göçmenlik Gözaltı Merkezi'ne götürüldüğüne dair bilgi almıştır. Öte yandan, ailesi ziyaret etmek için gittiğinde, burada olmadığı ortaya çıkmıştır. Daha sonra Halil’in Louisiana'daki Jena Göçmen Gözaltı Merkezi'ne transfer edildiği öğrenilmiştir. Avukatları, ICE'in, gözaltına alınan kişileri ailelerinden ve avukatlarından uzaklaştırarak, savunmalarını zorlaştırmak amacıyla bilinçli olarak bu tür transferler yaptığı düşüncesini savunmuştur.

Hukuki Mücadele ve Mahkeme Süreci

Mahmud Halil’in avukatları, habeas corpus başvurusunda bulunarak Halil'in tutukluluğunun yasallığını sorgulamış ve serbest bırakılması için mahkemeye başvurmuştur. ABD Bölge Mahkemesi Hakimi Jesse Furman, Halil’in sınır dışı edilmesini geçici olarak durdurmuştur.

ABD Bölge Mahkemesi Yargıcı Jesse Furman, 19 Mart 2025’te verdiği kararda, Trump yönetiminin davayı düşürme talebini reddetmiş ve Halil’in sınır dışı edilmesine geçici olarak engel koymuştur. Yargıç Furman, Halil’in gözaltına alınma sürecinde anayasal haklarının ihlal edilmiş olabileceğine dikkat çekmiş ve davanın şu anda yürütüldüğü Louisiana’dan New Jersey’ye taşınmasına hükmetmiştir. Kararda, Halil’in hukuki durumuna ilişkin nihai kararın New Jersey mahkemeleri tarafından verilmesi gerektiği belirtilmiştir.

Halil’in avukatı Samah Sisay, müvekkilinin önce Manhattan’daki federal binaya götürüldüğünü, ardından New Jersey’de bir gözaltı merkezine aktarıldığını ancak resmi kayıtlarda hala Manhattan’da göründüğünü belirterek sürecin hukuksuz şekilde yürütüldüğünü ifade etmiştir. Sisay, Trump yönetiminin davanın New York veya New Jersey’de görülmesini engellemek için Halil’i Louisiana’ya götürdüğünü iddia etmiştir.

Sisay, "Halil serbest bırakılmalı ve ilk çocuklarının doğumunu beklerken eşiyle birlikte evde olmalı ve bunu gerçekleştirmek için elimizden gelen her şeyi yapmaya devam edeceğiz." açıklamasında bulunmuştur.

Tutuklamaya Yönelik Tepkiler

Başkan Donald Trump ve Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Halil’in tutuklanmasının Filistin destekçisi öğrenci aktivistlere karşı başlatılan daha geniş çaplı operasyonun ilk adımı olduğunu belirtmiştir. Trump, Halil'i "Radikal Yabancı Pro-Hamas Öğrenci" olarak tanımlamış ve benzer tutuklamaların devam edeceğini duyurmuştur.

New York Sivil Özgürlükler Birliği (NYCLU), Halil’in gözaltına alınmasını ifade özgürlüğüne yönelik bir tehdit olarak değerlendirmiştir. New York Başsavcısı Letitia James, Halil’in tutuklanmasından endişe duyduğunu açıklamıştır.

ABD Temsilciler Meclisi Üyesi Alexandria Ocasio-Cortez, federal hükümetin yeşil kart sahibi birini hukuki gerekçeler olmaksızın gözaltına almasının, ABD vatandaşları için de bir tehdit oluşturduğunu ifade etmiştir. New York City’de Federal Plaza’da Halil’in serbest bırakılması için protestolar düzenlenmiştir.

Mahmud Halil’in tutuklanmasının ardından Trump yönetimi, Columbia Üniversitesi'ne yönelik ekonomik yaptırımlar uygulamıştır. Üniversiteye verilen 400 milyon dolarlık federal fon iptal edilmiştir.

16 Mart'ta Washington DC ve New York’ta Mahmud Halil’in serbest bırakılması talebiyle gösteriler düzenlenmiştir. Washington'da göstericiler, ABD Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza Dairesi (ICE) binası önünde toplanarak "Özgür Filistin", "Mahmud Halil’i Serbest Bırakın" ve "ICE Kampüslerimizden Çık" yazılı dövizler taşımıştır. Göstericiler, "Adalet istiyoruz, nasıl olacak diyorsunuz. Mahmud Halil’i şimdi serbest bırakın!" sloganları atmıştır.

_{New York’ta Mahmud Halil’in serbest bırakılması talebiyle düzenlenen gösteriler, 16 Mart 2025 - Anadolu Ajansı}

New York'ta ise yüzlerce kişi Times Meydanı’ndan Columbus Circle’a yürüyüş düzenlemiştir. Filistin bayrakları taşıyan göstericiler, “Bu saldırılar sadece Mahmud Halil’e yönelik değil. Adalet için ses çıkaran herkese yönelik bir saldırıdır.” ifadelerini kullanmıştır. Göstericiler, Filistinli aktivistin protesto hakkının yasalarca güvence altına alındığını vurgulamıştır.

18 Mart tarihinde ABD'nin Boston bölgesindeki Yahudi akademisyen grupları, Mahmud Halil’in serbest bırakılması için imza kampanyası başlatmıştır. Harvard ve Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) gibi ülkenin önde gelen üniversitelerinden Yahudi profesörler, personel ve öğrencilerden oluşan “Endişeli Yahudi Öğretim Üyeleri - Boston Bölgesi” adlı grup, yaptığı açıklamada Filistinli aktivistlere yönelik baskıyı kınamıştır. Açıklamada, "Farklı görüşlere sahibiz ancak kampüsteki topluluklarımızın üyelerini taciz, ihraç, tutuklama veya sınır dışı etmek için adımızı kullananları kınıyoruz." ifadelerine yer verilmiştir.

_{Boston'da Mahmud Halil’in serbest bırakılması talebiyle düzenlenen gösteriler, 18 Mart 2025 - Anadolu Ajansı}

Yaklaşık 2 bin kişinin destek verdiği açıklamada, ABD Başkanı Donald Trump’ın siyasi gücünü artırmak amacıyla Yahudi karşıtlığını manipüle ettiği öne sürülerek, Halil’in tutuklanmasının üniversitelerdeki demokratik ortam için bir tehdit olduğu vurgulanmıştır. Üniversitelerden, Filistinli öğrencileri desteklemek için kaynaklarını seferber etmeleri istenmiş ve federal göçmenlik yetkilileri ile İsrail yanlısı kuruluşlarla işbirliği yapmamaları çağrısı yapılmıştır.