Mamak Ravak Yoğurdu, Ankara’nın Mamak ilçesine özgü, geleneksel yöntemlerle üretilen ve nesilden nesle aktarılmış bir fermente süt ürünüdür. Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında, 7 Ocak 2021 tarihinde başvurusu yapılan ve 6 Ağustos 2021 tarihinde tescil edilen bir mahreç işaretidir. Bu tescil, Mamak Belediyesi tarafından gerçekleştirilmiştir ve ürünün Mamak ilçesiyle olan köklü bağına işaret eder.

Tanım ve Özellikler

Mamak Ravak Yoğurdu, inek sütünden üretilen, porselen beyazı renkte, sert ve kıvamlı bir yapıya sahip bir yoğurttur. Kendine has tat ve kokusu, bölgede “ravak mayası” olarak bilinen özel bir yoğurt mayasının kullanımıyla ortaya çıkar. Ürünün ayırt edici özellikleri, Mamak ilçesine özgü üretim yöntemi ve bu yöntemin nesiller boyu devam eden uygulamalarıyla şekillenir. Yoğurdun kıvamı, mayalanma süresi ve bekletilme koşulları, onun karakteristik özelliklerini oluşturan temel unsurlardır.

Üretim Süreci

Mamak Ravak Yoğurdu’nun üretimi, Türk Gıda Kodeksi’ne uygun olarak hijyenik koşullarda gerçekleştirilir. Üretimde genellikle Mamak ilçesinden temin edilen çiğ inek sütü tercih edilir ve bu süt, ilgili mevzuatlara uygun olmalıdır. Üretim süreci şu aşamalardan oluşur:

1. Sütün Hazırlanması: Çiğ süt, seperatör adı verilen süt işleme makineleriyle işlenir. Bu işlemde sütün kreması (kaymak) ayrılır ve kaymakaltı sütü elde edilir.
2. Isıl İşlem: Ayrılan krema, en az pastörizasyon normlarına uygun şekilde kaynatılır.
3. Soğutma ve Mayalama: Krema, yaklaşık 45°C sıcaklığa soğutulduktan sonra, bölgede ravak mayası olarak bilinen starter kültürle mayalanır. Bu maya, 5 litre süt için yaklaşık %2 oranında kullanılır.
4. İnkübasyon: Mayalanan süt, 45°C sıcaklıkta 4-5 saat süreyle inkübe edilir.
5. Soğutma ve Bekletme: Yoğurt, istenilen kıvama ulaşması için 4-6°C sıcaklıkta buzdolabı koşullarında yaklaşık 3 gün bekletilir.

Ambalajlama ve Muhafaza

Mamak Ravak Yoğurdu, gıda ile temasa uygun ambalajlarda, ilgili mevzuatlara uygun etiket bilgileriyle tüketiciye sunulur. Ürün, 4-6°C sıcaklıkta taşınır, depolanır ve muhafaza edilir. Ambalajlarda “Mamak Ravak Yoğurdu” ibaresi ve mahreç işareti amblemi yer alır. Ambalaj üzerinde kullanım mümkün değilse, bu ibare ve amblem işletmede kolayca görülebilecek bir yerde bulundurulur.

Coğrafi Bağlantı

Mamak Ravak Yoğurdu’nun üretimi, Mamak ilçesiyle sıkı bir ün bağına sahiptir. Uzun yıllardır bu bölgede üretilen yoğurt, ustalık becerisi ve geleneksel yöntemlerle hazırlanır. Tüm üretim aşamaları, Mamak ilçesi sınırları içinde gerçekleşir ve bu coğrafi sınır, ürünün kimliğini tanımlayan temel unsurdur.

Denetim

Mamak Ravak Yoğurdu’nun üretim ve kullanım koşulları, Mamak Belediyesi koordinasyonunda oluşturulan bir denetim mercii tarafından düzenli olarak kontrol edilir. Bu merci, Mamak Belediyesi, Ankara İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ve S.S. Mamak Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi’nden birer temsilcinin katılımıyla en az üç kişiden oluşur. Denetimler yılda en az bir kez yapılır ve şikayet üzerine veya gerekli hallerde ek denetimler gerçekleştirilir. Denetimlerde, ürünün üretim yöntemi, ambalajlama koşulları ve mahreç işareti kullanımının uygunluğu kontrol edilir. Tespit edilen uygunsuzluklar, ilgili kişi veya kuruluşlara bildirilir ve gerekli önlemler alınır. Denetim raporları, Mamak Belediyesi tarafından Türk Patent ve Marka Kurumu’na düzenli olarak sunulur.