Maraş biberi, kendine has aroması, rengi ve acılığıyla bilinen, geleneksel yöntemlerle üretilip kurutulan bir kırmızı biber çeşididir. Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından "Menşe Adı" olarak coğrafi işaretle tescillenmiştir.
Ürün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri
- Maraş biberi, Capsicum annuum türüne ait bir bitkidir.
- Görünüm: Meyveleri genellikle konik yapılı, ince etli ve kurutulmaya elverişlidir. Meyve yüzeyi pürüzsüz ve düzgündür. Olgun meyveler parlak kırmızı renktedir.
- Tat ve Aroma: Kendine has bir acılığa ve aromaya sahiptir. Acılık derecesi, yetiştirildiği bölgeye ve işleme yöntemlerine göre değişiklik gösterebilir.
- Kullanım Şekilleri: Toz, pul yaprak ve pul isot biber yapımında kullanılır.
- Besin Değeri: A, B ve C vitaminleri ile organik ve inorganik mineraller içerir.
- Ayırt Edici Özellikler: İnce kabuklu olması, kurutulduğunda özgün rengini ve aromasını koruması, kolay işlenebilir olması en önemli ayırt edici özelliklerindendir. Kurutulduğunda yaş ağırlığının yaklaşık %75-80'ini kaybeder.
Üretim Metodu
- Toprak ve İklim İsteği: Su tutma kapasitesi iyi olan, ağır olmayan toprakları tercih eder. Tuzlu topraklardan hoşlanmaz. Bölgenin iklim koşulları, Maraş biberinin kalitesinde önemli rol oynar.
- Ekim ve Yetiştirme: Geleneksel yöntemlerle tohumdan veya fideden yetiştirilir. Toprak hazırlığı, ekim/dikim, sulama (genellikle damlama sulama tercih edilir) ve gübreleme işlemleri yapılır.
- Hasat: Olgunlaşan kırmızı meyveler ağustos ayından itibaren elle toplanmaya başlar. Mevsim şartlarına bağlı olarak 2 veya 3 kırım (hasat) yapılabilir.
- Kurutma: Hasat edilen biberler, geleneksel olarak güneşte serilerek veya modern fırınlama yöntemleriyle kurutulur. Kurutma öncesinde sapları ayıklanır ve bazen yıkanır. Güneşte kurutma 5-12 gün sürebilir.
- İşleme: Kurutulan biberler, kullanım amacına göre (pul veya toz) çeşitli değirmenlerde veya makinelerde işlenir. Pul biber için genellikle belirli bir boyutta doğranır.
- Son İşlemler: İşlenmiş bibere, bozulmaması için tuz ve parlaklık kazanması için bir miktar bitkisel yağ (genellikle zeytinyağı veya pamuk yağı) eklenebilir.
- Kalite Kontrol: Üretiminin her aşamasında kaliteye dikkat edilir. Aflatoksin gibi zararlı maddelerin oluşmaması için kurutma ve depolama koşulları önemlidir.