Maraş tarhanası, Kahramanmaraş iline özgü bir tarhana türüdür. Üretiminde buğday yarması (dövme) ve yoğurt temel bileşen olarak kullanılır. Tarhana, çığ adı verilen sergilerde serilerek kurutulur. Ürünün besin içeriğinde mineral ve vitaminler ile bitkisel ve hayvansal proteinler bulunur.
Maraş tarhanası (AA)
Ayırt Edici Özellikler
Maraş tarhanası, üretim teknolojisi ve tüketim alışkanlıkları açısından diğer tarhana türlerinden ayrılır. Yoğurdun pişirilmeden karışıma ilave edilmesi, sadece kekik ve isteğe bağlı çörek otu, ceviz, badem, biber gibi baharatların kullanılması, ürünün fonksiyonel özellik göstermesini sağlar. Buğday yarmasının (dövme) kepek kısmını içermesi besinsel değerini artırır. Ürün, çığ adı verilen yöresel sergilerde ince şekilde serilerek kurutulur. Tüketim şekilleri arasında firik olarak yarı kurumuş, çerez olarak kuru, çorba halinde, sıcak et veya kelle suyuna ıslatılarak, yağda kızartılarak veya soğanla kavrularak tüketilmesi bulunur.
Kullanım ve Ambalaj
Maraş tarhanası, ürün veya ambalaj üzerinde Maraş Tarhanası ibaresi ve mahreç işareti amblemi ile birlikte sunulur. Ürün veya ambalaj üzerinde bu kullanım mümkün olmadığında, ibare ve amblem işletmede görünür şekilde bulundurulur. Kurutulmuş tarhana firik veya kuru tarhana olarak tüketilebilir ve gıda ile temasa uygun kapalı kutularda muhafaza edilir.
Malzemeler
- Buğday yarması (dövme)
- Yoğurt
- Tuz
- Kekik
- Çörek otu (isteğe bağlı)
- Ceviz (isteğe bağlı)
- Badem (isteğe bağlı)
- Biber (isteğe bağlı)
Üretim Süreci
Maraş tarhanasının üretiminde buğday yarması (dövme) temizlenip dövülerek elenir ve su ile pişirilir. Pişmiş dövme yoğurt ve baharatlarla (kekik, isteğe bağlı çörek otu, ceviz, badem, biber) karıştırılır. Karışım fermantasyon için uygun kazanlarda bekletildikten sonra çığ adı verilen hasırlara ince şekilde serilir. Kurutma işlemi, hava koşullarına bağlı olarak güneş, sera veya fırınlarda gerçekleştirilir. Kurutulan tarhana firik veya kuru tarhana olarak ayrılır ve uygun koşullarda muhafaza edilir.
Tüketim Şekilleri
Maraş tarhanası yarı kurumuş (firik) veya tamamen kurutulmuş olarak tüketilir. Çorba halinde hazırlanabilir, sıcak et veya kelle suyuna ıslatılabilir, yağda kızartılabilir veya ıslatılmış tarhana soğanla kavrularak tüketilebilir. Ayrıca sıcak sac üzerinde gevretilerek veya fırınlanarak yenebilir. Kurutulmuş tarhana çerez olarak da tüketilmektedir.
Maraş tarhanası (Türkiye Kültür Portalı)
Fonksiyonel ve Besinsel Özellikler
Maraş tarhanası, yoğurt ve buğday türevlerinden gelen probiyotik ve prebiyotik bileşenleri içerir. Besin içeriğinde mineral ve suda ile yağda çözünen vitaminler bulunur. Ürün, bitkisel ve hayvansal proteinlerin birleşimini sağlar. Yarmadan (dövme) gelen lifler sindirimi destekler. 100 gram Maraş tarhanası yaklaşık 370 kalori enerji içerir.
Denetim
Maraş tarhanasının üretimi, Kahramanmaraş Ticaret Borsasının koordinatörlüğünde denetlenir. Denetim mercii, Kahramanmaraş İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ve Kahramanmaraş Ticaret ve Sanayi Odasından seçilen uzman kişilerden oluşur. Denetimler, ürünün bileşen uygunluğu, üretim metoduna uyumu ve Maraş Tarhanası ibaresi ile mahreç işareti ambleminin kullanımını kapsar. Gerekli görüldüğünde veya şikâyet üzerine denetimler her zaman gerçekleştirilebilir. Kamu veya özel kuruluşlardan uzman kişilerden hizmet alınabilir.
