Mardin Alluciye, Mardin iline özgü, kuzu eti, kuyruk yağı, taze soğan ve papaz eriğiyle hazırlanan geleneksel bir yemektir. Yemeğe adını veren “alluc” kelimesi, Arapçada papaz eriği anlamına gelir. Papaz eriği taze ya da salamura olarak kullanılabilir. Alluciye, Mardin’in yerel mutfak kültüründe uzun geçmişe sahip olup sıcak olarak servis edilir ve isteğe bağlı olarak maydanozla süslenir.
Mardin Alluciye (Türk Patent ve Marka Kurumu)
Coğrafi Sicil Durumu
Mardin Alluciye yemeği, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında mahreç işareti türünde tescillenmiş coğrafi işaretli bir üründür. Tescil başvurusu 14 Ekim 2022 tarihinde yapılmış ve 28 Temmuz 2023 tarihinde, 1429 tescil numarasıyla resmiyet kazanmıştır. Başvuruyu gerçekleştiren kurum Mardin Artuklu Üniversitesi olup coğrafi sınır olarak yalnızca Mardin ili belirlenmiştir. Ürün grubuna "yemekler ve çorbalar" başlığı altında dahil edilen Mardin Alluciye, tescil gereği yalnızca Mardin ilinde ve geleneksel üretim yöntemleriyle hazırlanmalıdır.
Ürünün ambalajı varsa, üzerinde “Mardin Alluciye” ibaresiyle birlikte mahreç işareti amblemi yer almak zorundadır; ambalajın bulunmadığı durumlarda ise bu işaret, üretim veya satış yerinde kolaylıkla görülebilecek biçimde sergilenmelidir.
Tescil sonrası denetim, Mardin Artuklu Üniversitesi’nin koordinasyonunda yürütülmekte; bu denetimlerde Mardin Ticaret ve Sanayi Odası, Mardin İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ile üniversitenin Turizm Fakültesi'nden uzmanlar görev almaktadır. Denetimler yılda en az bir kez yapılmakta; gerektiğinde ya da şikâyet üzerine ilave denetim uygulanmaktadır. Denetimlerde, kullanılan malzemelerin uygunluğu, üretim yöntemine bağlılık, etiketleme ve amblem kurallarına uyum gibi kriterler esas alınmaktadır.
Özellikler
- Temel İçerik ve Bileşenler: Mardin Alluciye, yağlı kuşbaşı kuzu eti, kuyruk yağı, taze soğan ve papaz eriği (taze veya salamura) ile hazırlanır. Pişirme sırasında yalnızca tuz ve su ilave edilir. Serviste isteğe bağlı olarak kıyılmış maydanoz kullanılabilir.
- Ekşi Tat Profili: Yemeğin ayırt edici özelliği, papaz eriğinin verdiği belirgin ekşi lezzettir. Bu unsur, hem yemeğin karakteristik aromasını sağlar hem de “Alluciye” isminin temelini oluşturur.
- Yöresel Bağ ve Coğrafi Sınır: Mardin Alluciye’nin tüm üretim süreci, Mardin ili coğrafi sınırları içinde gerçekleştirilmek zorundadır. Papaz eriğinin de bu bölgeden temin edilmesi, yemeğin coğrafi kimliği açısından zorunludur.
- Geleneksel Niteliği: Yemek, Mardin mutfak kültüründe köklü bir geçmişe sahip olup bölgenin yöresel mirasının bir parçası olarak kabul edilmektedir. Hazırlanışı, nesilden nesile aktarılan yöntemlerle sürdürülmektedir.
Mardin Alluciye’nin Tarifi
Malzemeler
- 1 kg yağlı kuşbaşı kuzu eti
- 100 g kuyruk yağı (şerit şeklinde doğranmış)
- 0,5 kg taze soğan (ince doğranmış)
- 1 kg papaz eriği (taze ya da salamura)
- 1 litre su
- 5 g tuz
- Maydanoz (isteğe bağlı, servis için)
Yapılışı
- Tencere Yerleşimi: Kuyruk yağı, tencerenin tabanına eşit şekilde yayılır. Üzerine sırasıyla kuzu eti, doğranmış taze soğan ve papaz eriği yerleştirilir.
- Sıvı Ekleme: Malzemelerin üzerine 1 litre su ve 5 gram tuz eklenir.
- Pişirme Süreci: Tencere, kapağı kapalı şekilde ocağa alınır. Kısık ateşte yaklaşık 2 saat boyunca pişirilir. Pişirme süresince yemeğin karıştırılmaması gerekir; bu, malzemelerin şeklinin bozulmaması açısından önemlidir.
- Servis: Pişirme tamamlandıktan sonra yemek sıcak olarak servis edilir. Arzuya bağlı olarak üzeri ince kıyılmış maydanoz ile süslenebilir.