Milli Ağaçlandırma Günü, Türkiye’de her yıl 11 Kasım tarihinde kutlanan, ülke genelinde eş zamanlı olarak fidan dikim etkinliklerinin gerçekleştirildiği bir gündür. 6 Kasım 2019 tarihinde 2019/24 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi ile ilan edilmiş olan bu gün, orman varlığının korunması, sürdürülebilir şekilde yönetilmesi ve gelecek nesillere sağlıklı bir çevre bırakılması amacıyla düzenlenmektedir. Etkinlikler Tarım ve Orman Bakanlığı ile Orman Genel Müdürlüğü koordinasyonunda yürütülmekte ve kamu kurumları, sivil toplum kuruluşları ile vatandaşların katılımını kapsamaktadır.

^{11 Kasım Milli Ağaçlandrıma Günü (T.C. İletişim Başkanlığı)}

Amaç ve Önemi

Milli Ağaçlandırma Günü’nün temel amacı, Türkiye’nin orman varlığını artırmak, erozyon kontrolünü sağlamak, biyolojik çeşitliliği geliştirmek ve çevre değerlerini korumaktır. Gün, aynı zamanda toplumda ağaç ve orman sevgisini yaygınlaştırmak, çevresel farkındalığı artırmak ve vatandaşların doğa ile ilişki kurmalarına imkân tanımak için bir araçtır. Her yıl 11 Kasım saat 11.11'de ülke genelinde milyonlarca fidanın eş zamanlı olarak toprakla buluşturulmasının hedeflendiği bir etkinlik olarak gerçekleştirilmektedir. Etkinlikler, kamusal alanlarda yeşil örtüyü çoğaltmanın yanı sıra yabani hayvanların beslenmesine katkıda bulunmak, bal üretimini desteklemek ve rekreasyonel alanlar oluşturarak toplumun her kesiminin yeşil alanlarda bulunmasına olanak sağlamak açısından da önem taşımaktadır.

^{Fidan Dikimi (Anadolu Ajansı)}

Tarihçe ve Gelişim Süreci

Türkiye, 2008-2012 yılları arasında gerçekleştirdiği “Ağaçlandırma Seferberliği” ile Trakya yüzölçümü büyüklüğünde alanı kapsayan 2 milyon 429 bin hektar sahada ormanların geliştirilmesi ve genişletilmesi çalışmalarını yürütmüş, bu süreçte 2 milyar fidan toprakla buluşturulmuştur. Bu çalışmaların devamı niteliğinde, 2019 yılında özellikle son yıllarda artan orman yangınları nedeniyle zarar gören alanların yeniden ağaçlandırılması ve toplumda orman sevgisinin artırılması amacıyla “Geleceğe Nefes” ağaçlandırma projesi hayata geçirilmiştir. İlk etkinlikler 2019 yılında 81 ilde eş zamanlı olarak gerçekleştirilmiş, 5.223 farklı lokasyonda 13.791.435 fidan toprakla buluşturulmuştur. Dikilen fidan türleri, ladin, sedir, karaçam, sarıçam, fıstıkçamı, huş, ceviz, badem, dut, ahlat, kuşburnu, lavanta ve dişbudak gibi ibreli ve yapraklı türlerin yanı sıra yabani hayvanlara besin sağlayacak meyveli türleri de kapsamaktadır.^【1】 

2020 yılında proje uluslararası bir boyut kazanmış ve “Geleceğe Nefes, Dünyaya Nefes” adıyla uygulanmıştır. 1.052 farklı lokasyonda, 5.230 hektar alana 4.446.803 fidan dikilmiş, etkinliklere 50’den fazla ülke temsilcisi katılmış ve 28 ülkede yaklaşık 50.000 fidan dikimi yapılmıştır. 2021 yılında ana etkinlikler Ankara’daki AOÇ arazisinde gerçekleşmiş, ülke genelinde 81 ilde yaklaşık 5,2 milyon fidan dikilmiş, etkinliklere 300.000 kişi katılmış ve toplam 252 milyon fidan yıl sonuna kadar toprakla buluşturulmuştur.^【2】 

2022 yılında, Türkiye’nin ikinci yüzyılı nedeniyle proje “Türkiye Yüzyılına Nefes” mottosuyla uygulanmış, 81 il ve 922 ilçede, 1.023 farklı lokasyonda yaklaşık 4,2 milyon fidan dikilmiştir. Türk Dünyası Devletlerinin liderleri de etkinliklere canlı bağlantı yoluyla katılım sağlamıştır. 2023 yılında ise Cumhuriyet’in 100. yılı kapsamında “Geleceğe Nefes, Cumhuriyete Nefes” mottosuyla 81 ilde eş zamanlı olarak 5.002.023 fidan dikilmiş ve 2.023 lokasyonda “Cumhuriyet Ormanları” oluşturulmuştur. 2025 yılı etkinlikleri kapsamında, farklı şehirlerde fidan dikim alanları belirlenmiş ve katılımcıların harita ve liste üzerinden etkinlik alanlarını seçmeleri sağlanmıştır.^【3】 

^{Fidan Dikimi (Anadolu Ajansı)}

Guinness Dünya Rekorları

Milli Ağaçlandırma Günü kapsamında gerçekleştirilen ağaçlandırma faaliyetleri, Türkiye’nin uluslararası alandaki tanınırlığını artırmıştır. 2019 yılında Çorum-Celilkırı mevkiinde 150 hektarlık bir alanda 3.000 kişi tarafından 1 saat içinde 303.150 adet fidan dikilmiş ve bu etkinlik, Guinness Dünya Rekorları tarafından “Tek Lokasyonda, Sınırlandırılmamış Sayıda Bir Ekip Tarafından, 1 Saat İçinde En Çok Dikilen Fidan Rekoru” olarak resmi şekilde tescillenmiştir. 2020 yılında Ankara, Çubuk ilçesinde 21.826 m² alanda 452.023 fidan dikilerek “Dünyanın En Geniş Alanlı Ağaç Deseni” oluşturulmuş ve bu çalışma da Guinness Dünya Rekoru olarak tescillenmiştir. 2022 yılında ise proje kapsamında fidan dikim etkinliklerine katılan kişilerin fotoğraflarının dijital platforma yüklenmesiyle oluşturulan 383.783 kişilik fotoğraf albümü, Guinness tarafından “Dünya'nın en geniş dijital fotoğraf albümü” olarak 21 Mart 2022 tarihinde tescillenmiştir. Bu rekorlar, Türkiye’nin ağaçlandırma çalışmalarının uluslararası platformlarda tanınmasını sağlamıştır.^【5】 

^{Fidan Dikimi Rekoru (Anadolu Ajansı)}

Projelerin Amaçları ve Sosyal Etkileri

Milli Ağaçlandırma Günü ve Geleceğe Nefes projeleri, yalnızca ülke genelinde orman varlığını artırmayı hedeflemekle kalmayıp aynı zamanda toplumda çevresel farkındalığı yükseltmek, ağaç ve orman sevgisini geliştirmek, çevreye duyarlı nesiller yetiştirmek ve farklı yaş gruplarından insanların doğaya katılımını teşvik etmek amacı taşımaktadır. Proje kapsamında dikilen fidanlar, toprağın korunmasını, erozyonun önlenmesini, yeşil dokunun geliştirilmesini ve rekreasyonel alanların oluşmasını sağlarken, yabani hayvanların besin ihtiyacına katkıda bulunmakta bal üretimi ve gelir getirici fidan türlerinden yararlanma gibi sosyal ve ekonomik faydalar sunmaktadır.

Temalar

Milli Ağaçlandırma Günü etkinlikleri yıllara göre değişen temalar ve mottolar çerçevesinde yürütülmüştür. 2019’da “Geleceğe Nefes”, 2020’de “Geleceğe Nefes, Dünyaya Nefes”, 2021’de “Dünyaya Nefes”, 2022’de “Türkiye Yüzyılına Nefes”, 2023’te “Geleceğe Nefes, Cumhuriyete Nefes” ve 2025’te “Geleceğe Nefes, İnsanlığa Nefes” temaları ile etkinlikler gerçekleştirilmiştir. Bu temalar, etkinliklerin hem ulusal hem uluslararası boyutunu ve toplumda çevre bilinci oluşturma hedefini vurgulamaktadır.

^{Geleceğe Nefes, Dünyaya Nefes (T.C. Milli Eğitim Bakanlığı)}

Katılım ve Organizasyon

Etkinlikler, Tarım ve Orman Bakanlığı ile Orman Genel Müdürlüğü koordinasyonunda düzenlenir ve katılım kamu kurumları, sivil toplum kuruluşları ile vatandaşlardan oluşur. Katılımcılar, çevrim içi platformlar aracılığıyla fidan sahiplenme ve bağış işlemlerini gerçekleştirebilirler. Bu süreç etkinliklerin organize edilmesi ve vatandaşların bilinçlendirilmesi açısından önemli bir rol oynamaktadır.

^{Fidan Dikimi (Anadolu Ajansı)}

Ödüller ve Tanınırlık

Milli Ağaçlandırma Günü ve Geleceğe Nefes projeleri ulusal ve uluslararası alanda çeşitli ödüller almıştır. Ulusal düzeyde en iyi sosyal sorumluluk projeleri arasında yer almış, uluslararası olarak Akdeniz Parlamenterler Asamblesi tarafından Orman Genel Müdürlüğü “Kurum Başarı Ödülü” ile onurlandırılmıştır. Proje, ülke genelinde ve dünya çapında Türkiye’nin çevre çalışmalarını görünür kılmak ve örnek uygulamalar sergilemek açısından önemli bir platform olarak değerlendirilmiştir.