Millî İstihbarat Akademisi, Türkiye Cumhuriyeti Millî İstihbarat Teşkilâtı (MİT) bünyesinde kurulan, istihbarat ve millî güvenlik alanlarında lisansüstü eğitim, bilimsel araştırma ve yayın faaliyetleri yürütmeyi amaçlayan bir yükseköğretim kurumudur. Akademi, Türkiye’nin istihbarat alanındaki kurumsal bilgi birikiminin akademik düzleme taşınması, stratejik kapasitenin geliştirilmesi ve istihbaratın bir bilim alanı olarak sistematik biçimde ele alınması hedefiyle yapılandırılmıştır.
Kuruluş ve Hukuki Dayanak
Millî İstihbarat Akademisi, 9 Şubat 2023 tarihli ve 32099 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “7437 sayılı Yükseköğretim Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”un 7. maddesiyle ve 2937 sayılı Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Millî İstihbarat Teşkilâtı Kanunu’na eklenen Ek 3. Madde uyarınca kurulmuştur. Akademinin faaliyete geçişi 6 Ocak 2024 tarihinde gerçekleşmiş, bu durum MİT Başkanı İbrahim Kalın tarafından 10 Ocak 2024’te Teşkilâtın 97. kuruluş yıldönümünde ilan edilmiştir.
Kurumsal Vizyon ve Misyon
Millî İstihbarat Akademisi’nin vizyonu, çok kutuplu dünyanın rekabet ortamında nitelikli ve dünya ile etkileşime açık bir Türk istihbarat topluluğu oluşturmak; Türkiye’de istihbarat çalışmalarını ülkenin özgün ihtiyaçları doğrultusunda şekillendirmek ve stratejik öngörülerle dönüşümlere yön verecek bir anlayışın kökleşmesine katkı sağlamaktır.
Misyonu ise, Türkiye’nin stratejik vizyonuna katkı sunmak, istihbarat ve güvenlik çalışmalarında bilimsel araştırmalar yürütmek, analitik düşünce ve özgün araştırmayı teşvik eden akademik eğitim modülleri geliştirmek, bu doğrultuda nitelikli kadrolar yetiştirmek ve Türkiye’nin güvenlik birikimini uluslararası literatüre kazandırmaktır.
Yapı ve Akademik Teşkilatlanma
Millî İstihbarat Akademisi iki ana enstitü ve çeşitli araştırma merkezlerinden oluşmaktadır:
1. İstihbarat ve Güvenlik Araştırmaları Enstitüsü
Enstitü, Türkiye’de istihbarat, güvenlik ve bölge çalışmaları gibi alanlarda lisansüstü programlar yürütmektedir. Enstitüdeki programlar, öğrencilerin teori, yöntem ve kavram bilgilerini geliştirmeyi, analitik düşünme kapasitelerini artırmayı ve ilgili alanlara katkı sağlayabilecek donanımı kazandırmayı amaçlar.
- İstihbarat Çalışmaları Programı: Öğrencilere istihbarat kuramı ve metodolojisi yanında ekonomi, sosyoloji, psikoloji ve uluslararası ilişkiler gibi alanlarda derslerle geniş bir bakış açısı kazandırmayı hedefler.
- Güvenlik Çalışmaları Programı: Hibrit tehditler, terörizm, göç, strateji ve jeopolitik gibi konulara odaklanır.
- Bölge Çalışmaları Programı: Afrika, Türk Dünyası, Asya Pasifik, Ortadoğu, Balkanlar ve Avrupa gibi bölgelerde yerel dillere ve saha araştırmalarına dayalı stratejik analiz kapasitesi geliştirmeyi amaçlar.
2. Mühendislik ve Fen Bilimleri Enstitüsü
Yeni teknolojilerle hızla değişen istihbarat ve güvenlik ekosistemini anlamlandırmak ve yönlendirmek üzere kurulmuştur. Enstitü; yapay zekâ, veri analitiği, siber güvenlik, kriptoloji, uydu ve uzay teknolojileri gibi stratejik alanlarda lisansüstü programlar yürütmektedir.
- Bilgisayar Mühendisliği Programı: Siber güvenlik, yapay zekâ ve veri bilimi alanlarına odaklanır.
- Elektrik-Elektronik Mühendisliği Programı: Kriptoloji, sayısal tasarım ve güç elektroniği gibi modüllerle teknik kapasite kazandırmayı hedefler.
Araştırma Merkezleri
Millî İstihbarat Akademisi bünyesinde kurulan araştırma merkezleri, Türkiye’nin güvenlik önceliklerine yönelik bilimsel çalışmalar yürütmektedir.
- Bölge Araştırmaları Merkezi: Türkiye’nin stratejik hedefleri doğrultusunda belirlenen bölgeleri ve bu bölgelerdeki küresel güç dengelerini analiz eder. Merkez, uluslararası ilişkiler, sosyoloji, ekonomi, kültür ve tarih disiplinlerini birleştiren çok yönlü bir yaklaşımla çalışır.
- İstihbarat ve Güvenlik Araştırmaları Merkezi ile Siber ve Elektronik İstihbarat Araştırmaları Merkezi, Akademi Başkanı Prof. Dr. Talha Köse’nin açıklamasına göre ilk faaliyete geçen diğer merkezlerdir. Bu merkezler stratejik analiz üretimini, bilimsel çalıştay ve sempozyumlarla desteklemektedir.
Akademik Kadro
Akademinin akademik kadrosu alanlarında uzman öğretim üyelerinden oluşmaktadır.
- Başkan: Prof. Dr. Talha Köse
- Başkan Yardımcıları: Doç. Dr. Yenal Göksun, Dr. Öğr. Üyesi Hakkı Uygur
- Bunların yanı sıra Prof. Dr. Nurşin Ateşoğlu Güney, Prof. Dr. Mustafa Sarısaman, Prof. Dr. Ali Özgün Ok, Prof. Dr. Mevlüt Tatlıyer, Doç. Dr. Erhan Akkaş, Doç. Dr. Serdar Şahabettin Güner, Dr. Öğr. Üyesi Merve Önenli Güven ve diğer akademisyenler görev yapmaktadır.
Kurumsal Kimlik ve Amblem
MİA’nın logosu, “Türk kırmızısı” zemin üzerinde beyaz renkle tasarlanmıştır. Logoda yer alan keskin hatlı “MİA” formu doğallık, sadelik ve süreklilik kavramlarını simgeler. Uzatılmış “İ” harfi, kararlılık ve sürekliliğe gönderme yapmaktadır. Logonun siyah zemin üzerine beyaz renkli alternatif versiyonu da bulunmaktadır.
Faaliyet Alanları ve Etkinlikler
Millî İstihbarat Akademisi eğitim, araştırma ve yayın faaliyetlerinin yanında çeşitli çalıştay, panel ve kongreler düzenlemektedir. “Uluslararası İstihbarat Çalışmaları Kongresi”, “MİA Konuşmaları” serisi, “Cumhuriyet ve İstihbarat” etkinliği ve “Yapay Zekâ, Toplum ve Güvenlik Çalıştayı” bunlar arasındadır. Ayrıca Akademi, “12 Gün Savaşı ve Türkiye İçin Dersler”, “Yapay Zekâ, Toplum ve Güvenlik”, “Türk Dünyasında İstihbarat Paylaşımı” ve “Batılı Ülkelerde Aşırı Sağ Hareketler” gibi stratejik raporlar yayımlamaktadır.
Akademi Başkanı Prof. Dr. Talha Köse
Prof. Dr. Talha Köse, Boğaziçi Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü mezunudur (2000). Sabancı Üniversitesi’nde yüksek lisansını (2002), George Mason Üniversitesi Çatışma Analizi ve Çözümü Enstitüsü’nde doktorasını (2010) tamamlamıştır. İstanbul Şehir Üniversitesi ve İbn Haldun Üniversitesi’nde bölüm başkanlıkları yapmış, SETA’da Toplum Masası ve Brüksel Masası Direktörlükleri görevlerini yürütmüştür. Çalışmaları çatışma çözümü, barış inşası, Türk siyaseti, kimlikler ve radikalleşme alanlarını kapsamaktadır.