MindsDB, yapay zekâ destekli uygulamaların farklı veri kaynaklarına doğrudan erişmesini sağlayan açık kaynak temelli bir veri çözüm platformudur. 2017 yılında Jorge Torres ve Adam Carrigan tarafından San Francisco, Kaliforniya merkezli olarak kurulmuştur. Şirketin temel amacı, yapay zekâ sistemlerinin ilişkisel veritabanları, SaaS (Software-as-a-Service) uygulamaları ve farklı veri depolama çözümleriyle gerçek zamanlı, ölçeklenebilir ve güvenli bir şekilde etkileşim kurmasını mümkün kılmaktır. MindsDB, Model Context Protocol (MCP) desteğiyle, büyük dil modelleri (LLM), yapay zekâ ajanları ve uygulamaların veriyle standart ve iki yönlü iletişim kurmasını sağlar.
Model Context Protocol (MCP) Sunucusu
Model Context Protocol (MCP), Anthropic tarafından geliştirilen ve yapay zekâ sistemlerinin harici veri kaynaklarıyla senkron biçimde iletişim kurmasını mümkün kılan açık bir protokoldür. MCP istemcileri, veri sorgusu yapmak isteyen LLM’ler, yapay zekâ ajanları ve uygulamalardan oluşurken; MCP sunucuları bu sorguları işleyip farklı veri kaynaklarına yönlendirir. MindsDB, bu mimaride bir MCP sunucusu olarak konumlanmakta ve hem veritabanlarına hem de SaaS uygulamalarına erişimi tek noktadan sağlayan birleşik bir veri katmanı sunmaktadır. Veritabanı bağlamında MindsDB, PostgreSQL, Oracle, MongoDB ve Snowflake gibi sistemleri destekleyerek, ETL süreçlerine gerek kalmadan kaynak veriler üzerinde doğrudan sorgulama ve analiz yapılmasına olanak tanır. Uygulama tarafında ise Salesforce, Zendesk, HubSpot ve Stripe gibi yüzlerce SaaS sistemine entegre çalışarak yapay zekâ tabanlı iş akışlarının kapsamlı veri erişimi ihtiyaçlarını karşılar.
Federated Sorgulama Altyapısı
MindsDB, yalnızca MCP uyumluluğu sağlamakla kalmaz, aynı zamanda çoklu veri kaynaklarına karşı federated sorgulama gerçekleştiren bir altyapı sunar. Bu sayede, farklı veri tabanlarında bulunan bilgiler, tek bir sorgu üzerinden birleştirilerek analiz edilebilir. Örneğin bir kullanıcı, müşteri bilgilerini PostgreSQL'den, işlem geçmişini MongoDB'den, pazarlama verilerini ise BigQuery'den çekerek birleşik bir analiz yapabilir.
MindsDB’nin federated sorgu motoru, karmaşık veri birleşimlerini ve toplulaştırmaları destekler, özel bağlayıcılara gerek kalmadan farklı veritabanları arasında etkileşim kurulmasına olanak tanır.
Geniş Veri Kaynağı Uyumluluğu
Platform, birçok farklı veritabanı ve veri ambarı teknolojisiyle uyumlu çalışır. Bunlar arasında:
İlişkisel veritabanları: PostgreSQL, MySQL, SQL Server, Oracle, MariaDB
NoSQL veritabanları: MongoDB, Cassandra, CouchDB
Veri ambarları: Snowflake, BigQuery, Redshift, Databricks
Zaman serisi veritabanları: InfluxDB, TimescaleDB
Buna ek olarak MindsDB, SaaS uygulamalarla entegrasyon için 300'den fazla veri bağlayıcısı sunar. Salesforce, HubSpot, Microsoft 365, Google Workspace, Zendesk gibi sistemlerden gerçek zamanlı veri çekilebilir.
Doğal Dil ve SQL Üzerinden Sorgulama
MindsDB, yapay zekâ sistemlerinin veriye erişimini hem doğal dil hem de SQL sorguları üzerinden destekler. Doğal dilde girilen bir soru, platform tarafından uygun SQL sorgusuna dönüştürülerek hedef veritabanına iletilir. Bu yaklaşım, teknik bilgi gerektirmeden veri sorgulama yapılabilmesini sağlar ve kullanım kolaylığı sunar.
Güvenlik, Yönetim ve Performans Optimizasyonu
MindsDB, kurumsal düzeyde güvenlik ve yönetişim özellikleri sunar. Platform; rol tabanlı erişim kontrolü, sorgu izleme ve denetim, gizli bilgi maskeleme, güvenli kimlik bilgisi yönetimi gibi işlevleri içerir. Ayrıca, sorguların doğrudan veri kaynaklarında optimize şekilde çalıştırılmasını sağlayarak veri aktarımını minimize eder ve büyük veri kümeleri üzerinde yüksek performanslı analizler yapılmasına olanak tanır.
MindsDB "Minds" ve Bilgi Tabanları
MindsDB, “Mind” adı verilen yapay zekâ ajanları aracılığıyla bilgiye dayalı yanıtlar üretebilen yapılar sunar. Bu yapılar; parametreli arama, anlamsal analiz ve makine öğrenimi modelleriyle desteklenerek çoklu veri kaynaklarından gelen bilgileri işler. MindsDB üzerindeki bilgi tabanları (knowledge bases), hem yapılandırılmış hem de yapılandırılmamış verileri işleyebilir. Kullanıcılar, verileri bu bilgi tabanlarına yükleyerek doğal dil sorgularla entegre sistemlerdeki bilgileri analiz edebilirler.
Uygulama Alanları
MindsDB'nin sağladığı altyapı sayesinde çeşitli yapay zekâ çözümleri kısa sürede hayata geçirilebilir. Uygulama alanlarından bazıları şunlardır:
Yapay zekâ arama motorları: Yapılandırılmış ve yapılandırılmamış verilerde doğal dil arama
Yapay zekâ destekli veri analitiği: Çoklu veri kaynaklarından gerçek zamanlı iş zekâsı çıkarımı
Yapay zekâ ajanları: Müşteri hizmetleri, belge işleme ve otomasyon uygulamalarında veri odaklı karar mekanizmaları
Veri zenginleştirme: Metin analizi, görüntü üretimi ve doğal dil işleme yoluyla içerik oluşturma
Tahmine dayalı analiz: Zaman serisi veriler üzerinde öngörüsel modellerle analiz ve anomali tespiti
Veritabanı içi makine öğrenimi (In-Database ML): AI/ML modellerinin doğrudan veritabanı üzerinden çalıştırılması
Kurumsal Dağıtım Seçenekleri
MindsDB, çeşitli altyapılara uygun şekilde konuşlandırılabilir. Platform; kendi bulut ortamı olan Minds Cloud, halka açık bulutlar üzerinden VPC (Virtual Private Cloud) yapılandırması ve kurum içi fiziksel altyapı (on-premises) gibi seçeneklerle esnek dağıtım imkânı sunar. Bu da özellikle regülasyonlara tabi sektörler için veri güvenliği ve gizliliği açısından avantaj sağlar.
Topluluk ve Geliştirme Ekosistemi
MindsDB, açık kaynak topluluğuna dayalı olarak gelişen bir ekosisteme sahiptir. GitHub üzerinden erişilebilen kaynak kodları, 25.000’den fazla yıldız almıştır ve 300.000’den fazla kurulumla aktif şekilde kullanılmaktadır. Ayrıca şirket, San Francisco merkezli MindsDB AI Collective adlı bir topluluk platformu üzerinden geliştiricilerle iş birliği yapmayı hedeflemektedir. Bu kolektif, açık kaynak yapay zekâ projelerini desteklemek ve bu alandaki etik ve teknik sorumluluk bilincini artırmak üzere faaliyet göstermektedir.
Fiyatlandırma ve Sürüm Seçenekleri
MindsDB, hem açık kaynak hem de kurumsal kullanım için farklı sürümler sunmaktadır. Açık kaynak sürümü ücretsiz olarak sunulmakta olup, VPC ya da kurum içi ortamlarda dağıtılabilir. Enterprise sürümü ise daha yüksek veri ölçekleri (petabayt düzeyi), gelişmiş güvenlik, gözlemlenebilirlik, otomatik bilgi tabanları ve çoklu veri kaynağı birleştirme gibi gelişmiş yetenekleri içermektedir.
Gelecek Perspektifi
MindsDB, yapay zekâ sistemlerinin veriyle daha etkili ve verimli şekilde etkileşim kurmasını sağlayan altyapılar geliştirmeye odaklanarak, veri erişimi ve analizi süreçlerinde köklü bir dönüşüm hedeflemektedir. Şirket, Model Context Protocol (MCP) uyumlu mimarisi ve federated sorgulama yetenekleriyle, büyük dil modellerinin (LLM) kurumsal verilerle doğal biçimde çalışabilmesini sağlamayı amaçlamaktadır. Bu doğrultuda, MindsDB’nin uzun vadeli hedefleri arasında aşağıdaki stratejik yönelimler öne çıkmaktadır:
MCP protokolünün daha geniş benimsenmesiyle birlikte, MindsDB'nin AI altyapılarında standart veri erişim katmanı olarak konumunu güçlendirmesi beklenmektedir. Geliştiricilerin farklı veri kaynaklarına erişim için ayrı ayrı bağlayıcılar ve ETL (Extract, Transform, Load), hatları inşa etmesine gerek kalmayan bir dünya hedeflenmektedir.
Yapay zekâ ajanlarının gerçek zamanlı ve bağlamsal veriye erişimini kolaylaştırmak için bilgi tabanı ve vektör veri işleme yetenekleri sürekli geliştirilmektedir. Bu gelişmeler, öneri sistemleri, arama motorları ve üretken yapay zekâ tabanlı uygulamaların kalitesini artıracaktır.
Kurumsal alanda güvenlik, veri yönetişimi ve gizlilik talepleri doğrultusunda, MindsDB’nin çok kiracılı (multi-tenant) mimariler, ayrık bulut dağıtımları (VPC), sunucusuz (serverless) seçenekler ve hassas veri yönetimi alanlarında kapasitesini artırmaya devam edeceği öngörülmektedir.
Açık kaynak topluluğuyla kurduğu iş birliğini sürdüren MindsDB, San Francisco merkezli AI Collective aracılığıyla yeni geliştiriciler, araştırmacılar ve girişimlerle etkileşimini genişletmeyi hedeflemektedir. Bu strateji, yapay zekâ teknolojilerinin şeffaf, etik ve birlikte geliştirilebilir bir şekilde ilerlemesine katkı sağlamayı amaçlamaktadır.
Yapay zekâ uygulamalarının karmaşık veri ekosistemleri üzerinde çalışabilirliğini sadeleştirme iddiasını sürdüren MindsDB, özellikle büyük kurumsal veri yığınlarının doğal dille sorgulanabilir hale getirilmesini sağlayarak, iş zekâsı, otomasyon ve üretken yapay zekâ alanlarında yeni nesil çözümlerin temelini oluşturmaya devam etmektedir.
