Mogadişu Yerel Seçimleri (2025), Somali Federal Cumhuriyeti’nin başkenti Mogadişu’da 25 Aralık 2025 tarihinde gerçekleştirilen ve yaklaşık 56 yıl aradan sonra doğrudan oy kullanımı esasına dayalı olarak düzenlenen yerel yönetim seçimleridir.
Seçimler, Benadir Bölgesi sınırları içinde ilçe düzeyindeki yerel meclis üyelerinin belirlenmesini kapsamaktadır. Seçmenler, ilçe meclisleri için oy kullanmaktadır. İlçe meclislerine seçilecek üyelerin, daha sonra belediye başkanını kendi içlerinden belirlemesi öngörülmektedir.
Mogadişu’da yerel seçim, 25 Aralık 2025 - (Anadolu Ajansı)
Tarihsel Arka Plan
Somali’de doğrudan oy kullanımı esasına dayalı seçimler en son 1969 yılında yapılmıştır. Aynı yıl içinde gerçekleşen askeri darbe sonrasında, Mohamed Siad Barre yönetimi döneminde doğrudan seçim uygulamasına son verilmiştir. 1991 yılında merkezi yönetimin çöküşüyle birlikte ülkede uzun süreli bir iç savaş dönemi başlamıştır.
2004 yılından itibaren Somali’de kabile temelli ve dolaylı bir seçim sistemi uygulanmıştır. Bu sistemde, kabile delegeleri milletvekillerini seçmiş, milletvekilleri ise cumhurbaşkanını belirlemiştir. Mogadişu belediye başkanı da bu süreçte cumhurbaşkanı tarafından atanmıştır. Vatandaşlar bu dönemde doğrudan oy kullanmamıştır.
Dolaylı Seçim Sistemi ve “4,5 Sistemi”
2004 sonrası dönemde uygulanan dolaylı seçim modeli, kamuoyunda “4,5 sistemi” olarak anılmıştır. Bu sistemde kabileler arası temsili denge esas alınmış, siyasi temsil doğrudan seçmen iradesiyle şekillenmemiştir. Milletvekilleri kabile temsilcileri tarafından belirlenmiş, yürütme organları bu yapı üzerinden oluşturulmuştur.
Mogadişu Yerel Seçimleri (2025), bu sistemden aşamalı olarak uzaklaşma sürecinin bir parçası olarak düzenlenmektedir. Yerel düzeyde doğrudan oy kullanımı yeniden uygulanmaktadır.
Hukuki Düzenlemeler ve Seçim Yasası
2024 yılında kabul edilen bir yasa ile Somali’de evrensel oy hakkının yeniden tesis edilmesine yönelik düzenlemeler yapılmıştır. Bu düzenleme, yerel ve ulusal düzeyde doğrudan seçimlerin önünü açmıştır. Yerel seçimler, bu yasanın uygulanmaya başladığı ilk kapsamlı pratiklerden biri olmuştur. Söz konusu yasal çerçeve, yerel seçimlerin “bir kişi bir oy” ilkesine göre yapılmasını öngörmektedir.
2025'teki yerel seçim süreci, Ulusal Bağımsız Seçim ve Sınırlar Komisyonu tarafından yürütülmektedir. Komisyon, seçmen kaydı, aday başvuruları, sandık organizasyonu ve güvenlik koordinasyonu gibi idari süreçlerden sorumludur.
Mogadişu’da yerel seçim, 25 Aralık 2025 - (Anadolu Ajansı)
Seçmen Kaydı
Seçmen kayıt süreci, 2025 yılı içinde tamamlanmıştır. Resmi açıklamalara göre Mogadişu’da yaklaşık 400.000 seçmen oy kullanmak üzere kayda alınmıştır. Diplomatik kaynaklarda ise kayıtlı seçmen sayısının yaklaşık 1 milyona yaklaştığı belirtilmiştir. Seçmen kayıtları biyometrik yöntemlerle yapılmıştır. Kadınlar ve ilk kez oy kullanan seçmenler kayıt sürecine dâhil edilmiştir.
Mogadişu’da yerel seçim, 25 Aralık 2025 - (Anadolu Ajansı)
Adaylar ve Siyasi Yapı
Mogadişu Yerel Seçimleri (2025) kapsamında toplam 1.604–1.605 aday ilçe meclisi üyeliği için yarışmaktadır. Adaylar, 20 siyasi parti tarafından gösterilmiştir. Seçimlerde 390 ilçe meclisi üyeliği için oy kullanılmaktadır. Aday sayıları ve parti katılımı, seçim takvimi içinde resmi olarak açıklanmıştır.
Seçimlerin doğrudan konusu, ilçe meclisi üyelikleridir. Belediye başkanı seçimi, doğrudan halk oylamasıyla yapılmamaktadır. İlçe meclislerine seçilecek üyeler, daha sonra kendi içlerinden belediye başkanını belirleyecektir. Bu süreç, seçimlerin ikinci aşaması olarak tanımlanmaktadır.
Mogadişu’da yerel seçim, 25 Aralık 2025 - (Anadolu Ajansı)
Sandık Merkezleri ve Oy Verme Süreci
Oy verme işlemleri, Mogadişu genelinde kurulan 523 sandık merkezinde yürütülmektedir. Sandıklar, 25 Aralık 2025 tarihinde yerel saatle 06.00’da açılmıştır. Oy verme işlemleri gün boyunca sürmektedir ve akşam saatlerinde sona ermesi planlanmıştır.
Seçim günü boyunca Mogadişu genelinde kapsamlı güvenlik önlemleri uygulanmaktadır. Yaklaşık 10.000 güvenlik personeli sandık merkezleri ve çevresinde görevlendirilmiştir.
Seçim günü kent genelinde araç trafiği sınırlandırılmıştır. Mogadişu Uluslararası Havalimanı ve liman geçici olarak kapatılmıştır. Seçmenlerin sandık merkezlerine ulaşımı, belirlenen güzergâhlarda otobüslerle sağlanmaktadır.
Mogadişu’da yerel seçim, 25 Aralık 2025 - (Anadolu Ajansı)
Muhalefet Partileri ve Boykotlar
Seçim sürecine bazı muhalefet partileri katılmamıştır. Muhalefet partilerinden bazıları, seçimlerin uygulanma biçimine ilişkin itirazlarını açıklamış ve süreci boykot etmiştir. Bu partiler, seçimlerin merkezi yönetim tarafından tek taraflı biçimde yürütüldüğünü ileri sürmüştür.
Kuzeyde yer alan Puntland yönetimi ile Kenya sınırındaki Jubbaland yönetimi, seçim sürecine dâhil olmamıştır. Bu bölgeler, Mogadişu’daki yerel seçimlerin kapsamı dışında kalmıştır.
