Muğla köftesi, Muğla ve çevresi ilçelerinde yetiştirilen sığırların etinden elde edilen, içerisine sadece tuz eklenerek hazırlanan, ızgarada pişirilen ve isteğe bağlı olarak karabiber ve kimyon ile servis edilen yöresel bir köfte çeşididir.
Ürün Profili ve Coğrafi İşaret Türü
Muğla köftesi, işlenmiş ve işlenmemiş et ürünleri kategorisinde, özelde ise köfteler grubunda yer almaktadır. Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından "mahreç işareti" olarak tescil edilmiştir. Muğla köftesi'nin tescili, ürünün yapımında kullanılan ve Muğla yöresinde yetişen sığır etinin kendine has lezzeti, üretim metodundaki sadelik (sadece tuz ile tatlandırılması) ve yöresel sunum şekli ile belgelenmiştir.
Muğla köftesi sunumu (Türk Patent ve Marka Kurumu)
Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri
Muğla köftesi, dana etine kıyasla daha yumuşak bir dokuya sahip olduğu için tercih edilen sığır etinden yapılır. Ayırt edici bir özelliği, günlük temin edilen taze sığır kaburga etinin iki kez çekilmesi sırasında, aynı hayvandan elde edilen böbrek yağının (çöz yağı) eklenmesidir. Yoğurma aşamasında tuz dışında herhangi bir katkı maddesi kullanılmaz.
Üretim Metodu
Köfte Harcı İçin Malzemeler:
- Sığır kıyması
- Böbrek yağı (çöz yağı)
- Tuz
Köfte Servisi İçin Malzemeler (İsteğe Bağlı):
- Soğan
- Maydanoz
- Domates
- Yeşil veya kuru biber
- Yağlı kızarmış ekmek
- Karabiber ve kimyon
Hazırlanışı:
- Etin Hazırlanması: Muğla merkez ve çevre ilçelerinde yetişen sığırların kaburga kısmından elde edilen taze et (0-4°C'de muhafaza edilmiş), kemiklerinden ayrılarak sinirleri temizlenir ve böbrek yağı ile birlikte iki kez kıyma makinesinden geçirilir.
- Yoğurma: Kıyma, tuz ile yaklaşık 20-25 dakika boyunca yoğrulur.
- Pişirme: Hazırlanan köfteler, dışı yanmayacak şekilde içleri pişene kadar ızgarada pişirilir.
- Servis: İsteğe bağlı olarak piştikten sonra üzerine kimyon ve karabiber eklenir. Muğla köftesi, soğan, maydanoz, közlenmiş domates, yağlı kızarmış ekmek ve mevsime göre taze közlenmiş biber (yazın) veya kuru biber (kışın) ile servis edilir.
Coğrafi Köken ve Sınırlar
Muğla köftesi'nin coğrafi sınırı Muğla ili ve ilçeleri olarak belirlenmiştir. Üretimde kullanılan etin bu coğrafi sınırdan temin edilmesi ve köftenin burada belirtilen yöntemle hazırlanması esastır.
Tescil Süreci ve Detayları
Muğla köftesi'nin coğrafi işaret tescili için Muğla Ticaret ve Sanayi Odası tarafından başvuruda bulunulmuştur. Başvuru, C2017/144 numara ile 21 Eylül 2017 tarihinde yapılmıştır. Değerlendirme sürecinin ardından ürün, 17 Nisan 2018 tarihinde 347 tescil numarası ile "mahreç işareti" olarak resmi olarak tescillenmiştir. Tescil ettirenin adresi Muslihittin Mahallesi, Şehit Yarbay Alim Yılmaz Caddesi No:3, Muğla olarak kayıtlıdır.
Denetim
Muğla köftesi'nin üretim, ambalajlama, pazarlama ve depolama aşamaları, Muğla Ticaret ve Sanayi Odası tarafından kurulan ve Muğla Valiliği, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü ile Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi temsilcilerinden oluşan bir komisyon tarafından denetlenir. Denetim mercii, kamu veya özel kuruluşlardan uzmanlardan faydalanabilir.
