3-4 Nisan 2025 tarihlerinde Belçika’nın Brüksel kentinde düzenlenen NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı, NATO’nun stratejik önceliklerini belirlemek, Ukrayna’ya verilen desteği sürdürmek ve Temmuz 2025’te yapılması planlanan Lahey Zirvesi’ne hazırlık amacı taşıyan iki günlük bir diplomatik buluşmadır.
NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı, 3 Nisan 2025 - Anadolu Ajansı
Toplantının Katılımcıları
Toplantı, NATO’nun ana siyasi karar organı olan Kuzey Atlantik Konseyi çerçevesinde dışişleri bakanları düzeyinde gerçekleştirilmiştir. NATO üyesi 32 ülkenin dışişleri bakanlarının yanı sıra Avustralya, Japonya, Güney Kore ve Yeni Zelanda gibi NATO’nun Asya-Pasifik ortaklarının temsilcileri ile Avrupa Birliği Yüksek Temsilcisi toplantıya katılmıştır. Bu toplantı, 1 Ekim 2024’te göreve başlayan NATO Genel Sekreteri Mark Rutte’nin görevdeki ilk dışişleri bakanları buluşması niteliğindedir.
Toplantıya ev sahipliği yapan Belçika Dışişleri Bakanı Hadja Lahbib, açılışta konuk bakanları karşılamıştır. Oturumlar, NATO karargâhında yapılmış; ilk gün yalnızca NATO üyelerinin katıldığı dört oturum gerçekleştirilmiş, ikinci gün ise ortak ülkelerin katılımıyla diyalog oturumları düzenlenmiştir.
NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı, 3 Nisan 2025 - Anadolu Ajansı
Toplantının Kapsamı
Ukrayna’ya Verilen Destek
Toplantının öncelikli gündem maddesi, Ukrayna’ya verilen desteğin devam ettirilmesi ve bu desteğin daha kurumsal bir yapıya kavuşturulması olmuştur. NATO, Ukrayna’nın savunma kapasitesinin uzun vadeli biçimde güçlendirilmesini hedeflemiş; bu çerçevede eğitim, ekipman desteği, operasyonel planlama ve birlikte çalışabilirlik alanlarında destek programları görüşülmüştür.
Temmuz 2025’te yapılması planlanan Lahey Zirvesi’nde bu destek yapısının daha sistematik hale getirilmesi için hazırlık yapılması kararlaştırılmıştır. Ayrıca, NATO üyelerinin ikili bazda Ukrayna’ya sundukları yardımların uyumlu biçimde koordine edilmesi gerektiği vurgulanmıştır.
Savunma Yükümlülükleri ve Harcamalar
Toplantıda müttefiklerin savunma harcamaları da ele alınmıştır. 2024 itibarıyla NATO üyelerinin yarıdan fazlası gayrisafi yurt içi hasılasının en az %2’sini savunmaya ayırma hedefini gerçekleştirmiştir. Diğer üyelerin de bu hedefe ulaşmaları yönündeki beklenti ifade edilmiştir.
Amerikalı Senatör Marco Rubio, toplantı sürecinde yaptığı açıklamalarda NATO’nun yük paylaşımında daha adil bir denge kurulması gerektiğini belirtmiştir. Rubio, ABD’nin İttifak’a olan bağlılığının sürdüğünü ancak Avrupalı üyelerin savunma harcamalarını artırmalarının şart olduğunu ifade etmiştir.
NATO’nun Stratejik Dönüşümü ve Lahey Zirvesi
2025 yılının Temmuz ayında Lahey’de düzenlenecek olan zirve, NATO’nun 75. yıl dönümüne denk gelmektedir. Brüksel’deki bu dışişleri bakanları toplantısı, söz konusu zirveye hazırlık amacı taşımaktadır. Lahey Zirvesi'nde İttifak’ın uzun vadeli caydırıcılık stratejisi, Ukrayna’ya destek çerçevesi ve kurumsal yapılanma konularında kararların alınması beklenmektedir.
NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, toplantının açılış konuşmasında, Ukrayna’daki savaşın yalnızca Avrupa için değil, küresel güvenlik dengeleri açısından da belirleyici olacağını belirtmiştir. Ayrıca, İttifak’ın birlik ve tutarlılığının NATO’nun caydırıcı gücünün temel bileşenlerinden biri olduğuna işaret etmiştir.
NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı, 3 Nisan 2025 - Anadolu Ajansı
Asya-Pasifik Ortakları ile Diyalog
Toplantının ikinci günü, NATO’nun Asya-Pasifik ortaklarıyla yapılan oturumlara ayrılmıştır. Avustralya, Japonya, Güney Kore ve Yeni Zelanda temsilcilerinin katılımıyla aşağıdaki konular ele alınmıştır:
- Çin’in artan askeri gücü ve bölgedeki etkisi,
- Devam eden siber tehditlere karşı ortak önlemler,
- Dezenformasyon faaliyetleriyle mücadele yöntemleri,
- Stratejik altyapıların korunması ve tedarik zinciri güvenliği,
- Ortak askeri tatbikatların geliştirilmesi ve teknoloji paylaşımı.
Bu ülkelerle savunma ve güvenlik alanında daha yakın bilgi paylaşımı ve eşgüdüm sağlanması hedeflenmiştir.
Kurumsal Dayanıklılık ve Sivil Direnç
Toplantıda NATO müttefiklerinin kurumsal dayanıklılığının artırılması konusu da gündeme gelmiştir. Enerji altyapıları, kamu hizmetleri, iletişim sistemleri, ulaşım ağları ve kritik teknolojilerin korunması gerekliliği değerlendirilmiştir. Bu bağlamda, müttefik ülkeler arasında sivil savunma ve kriz müdahale planlarının uyumlaştırılması gerektiği üzerinde durulmuştur.
Rusya’ya Yönelik Yaklaşımlar
Toplantı sırasında Rusya’nın tutumu da değerlendirilmiştir. ABD temsilcisi Senatör Marco Rubio, önümüzdeki haftalarda Rusya’nın barış sürecine yönelik samimiyetinin netlik kazanacağını, bu süreçte NATO’nun caydırıcılığını sürdürmesinin zorunlu olduğunu ifade etmiştir.
Avrupa Birliği Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas ise Avrupa ülkelerinin, Rusya’nın artan askeri harcamalarına karşı daha güçlü bir savunma yapısı oluşturması gerektiğini belirtmiştir. Kallas, bu durumun NATO içindeki yük paylaşımını dengeleyeceğini ve Avrupa’nın kolektif güvenliğe katkısını artıracağını ifade etmiştir.
