2025 New York Belediye Başkanlığı Seçimleri, Amerika Birleşik Devletleri'nin New York kentinde belediye başkanlığı görevine seçilecek kişiyi belirlemek amacıyla yürütülen yerel seçim sürecidir. Süreç, Haziran ayında gerçekleştirilen Demokrat Parti ön seçimleriyle başlamıştır. Genel seçim 4 Kasım 2025'te gerçekleştirilecektir.

^{2025 New York Belediye Başkanlığı Seçimleri temsili görseli - (Anadolu Ajansı)}

Seçim Hazırlıkları

2025 New York Belediye Başkanlığı resmi seçim günü olarak 4 Kasım 2025 belirlenmiştir. Seçim günü oy verme işlemleri, yerel saatle sabah 06.00’da başlayacak ve akşam 21.00’de sona erecektir. Erken oylama dönemi ise seçim gününden önceki haftalarda yürütülecektir. Seçim takvimi doğrultusunda, adayların kampanya faaliyetleri Ekim ayı boyunca devam edecektir.

Seçmenlerin oy kullanabilmeleri için belirlenen son kayıt tarihi, seçim takvimine uygun olarak Ekim ayının ilk haftası olarak ilan edilmiştir. Seçmen kaydı olmayan kişilerin oy kullanma hakkı bulunmamaktadır. New York'ta kapalı ön seçim sistemi uygulandığından, parti ön seçimlerine sadece ilgili parti üyeleri katılabilmiş ancak Kasım ayında yapılacak genel seçimde tüm kayıtlı seçmenlerin oy kullanma hakkı olacaktır.

Adaylar ve Partiler Arası Dağılım

Demokrat Parti Adayları

2025 New York Belediye Başkanlığı seçim sürecinde Demokrat Parti, toplamda 11 adayla ön seçimlere katılmıştır. Bu adaylar arasında öne çıkan isimler arasında New York Eyalet Meclisi Üyesi Zohran Mamdani, eski New York Valisi Andrew Cuomo, New York Şehir Denetçisi Brad Lander ve Belediye Meclisi Başkanı Adrienne Adams yer almıştır. Ayrıca eski şehir denetçisi Scott Stringer, eyalet senatörleri Jessica Ramos ve Zellnor Myrie, eski eyalet meclis üyesi Michael Blake ve yatırımcı Whitney Tilson da yarışta yer almıştır.

Zohran Mamdani, Demokratik Sosyalist kimliğiyle ve düşük gelir gruplarına yönelik ekonomik vaatleriyle dikkat çekmiştir. Andrew Cuomo, daha önce valilik görevinde bulunmuş ve uzun yıllar Demokrat Parti içindeki merkezci kanatta yer almış bir siyasetçi olarak yarışa katılmıştır. Brad Lander ise şehir yönetiminde çeşitli idari görevlerde bulunmuş bir aday olarak ön plana çıkmıştır.

Cumhuriyetçi Parti Adayı

Cumhuriyetçi Parti, 2025 seçim sürecinde yalnızca tek bir belediye başkan adayı göstermiştir. Bu aday, daha önce 2021 yılında da belediye başkanlığı yarışına katılmış olan Curtis Sliwa’dır. Sliwa, sokak güvenliği odaklı çalışmalarıyla bilinen ve "Guardian Angels" adlı sivil güvenlik grubunun kurucusu olan bir radyo sunucusudur. Cumhuriyetçi Parti, belediye başkanlığı için ön seçim düzenlememiştir. Parti, doğrudan Curtis Sliwa’nın Kasım ayında yapılacak genel seçimlerde yarışmasını kararlaştırmıştır.

Bağımsız Adaylar

2025 seçimlerinde mevcut Belediye Başkanı Eric Adams, Demokrat Parti’ye bağlı olarak yeniden aday olmamış, bunun yerine bağımsız adaylık yolunu tercih etmiştir. Adams, 2024 yılında kendisine yönelik açılan yolsuzluk soruşturmasının ardından, parti içindeki desteğini kaybetmiş ve bağımsız aday olacağını açıklamıştır. Adams, seçime "parti dışı" kimliğiyle katılmaktadır.

Diğer Parti ve Gruplardan Adaylar

Seçim sürecinde, Demokrat Parti, Cumhuriyetçi Parti ve bağımsız adayların dışında küçük çaplı siyasi grupların ya da üçüncü partilerin adayları da gündeme gelmiştir. Bu bağlamda, Workings Families Party (Çalışan Aileler Partisi) ve "Fight and Deliver" adlı yeni kurulan siyasi oluşumlar, bazı adaylara destek vermiştir. Andrew Cuomo, Demokrat Parti ön seçimlerini kaybetmesi durumunda, "Fight and Deliver Party" üzerinden genel seçimde aday olma ihtimalini değerlendireceğini belirtmiştir.

^{ABD'nin New York kentindeki demokratlar, New York belediye başkan adaylarını belirlemek üzere sandık başında, 24 Haziran 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Demokrat Parti Ön Seçim Süreci

Ön seçim sürecinde adaylar, kent genelinde kampanya yürütmüş, saha çalışmaları gerçekleştirmiş ve çeşitli medya platformlarında seçmenlere ulaşmıştır. Demokrat Parti adayları, 4 Haziran ve 12 Haziran 2025 tarihlerinde iki ayrı televizyon tartışma programına katılmıştır. Bu tartışmalarda konut politikaları, yaşam maliyeti, toplu taşıma hizmetleri ve kamu güvenliği gibi konular ele alınmıştır. Zohran Mamdani, toplu taşımanın ücretsiz olması ve kira artışlarının dondurulması gibi konularda görüşlerini açıklamıştır. Andrew Cuomo, kriz yönetimi ve şehir idaresi konularındaki tecrübesini ön plana çıkarmıştır.

Ön seçim sürecinde yapılan kamuoyu araştırmalarında Andrew Cuomo ve Zohran Mamdani yarışın önde gelen isimleri olarak öne çıkmıştır. Mayıs ayı sonlarında yapılan anketlerde Cuomo, birinci tercih oylarında yüzde 34 ile 35 arasında destek bulmuş, Mamdani ise yüzde 22 ila 33 arasında bir oy oranına ulaşmıştır. Emerson College tarafından Haziran ayında yapılan bir ankette, Cuomo’nun yüzde 35,1, Mamdani’nin ise yüzde 22,7 oranında ilk tercih desteğine sahip olduğu bildirilmiştir. Brad Lander, anketlerde yüzde 10 ile 13 arasında destek almıştır. Haziran ayının ilerleyen günlerinde yapılan araştırmalarda, Mamdani’nin oy oranlarında artış gözlemlenmiştir.

Demokrat Parti ön seçimlerinde New York şehrinde uygulanan sıralı tercih oylaması sistemi kullanılmıştır. Seçmenler, en fazla beş adayı tercih sırasına göre oylamıştır. İlk tercih oylamasında hiçbir aday yüzde 50’nin üzerinde oy alamazsa, en düşük oy alan aday elenmiş ve o adayın oy pusulalarındaki ikinci tercihler yeniden sayılmıştır. Bu süreç, bir aday yüzde 50 eşiğini aşana kadar devam etmiştir.

24 Haziran 2025 tarihinde yapılan seçimlerde, seçim gecesi yalnızca sandık başında kullanılan oyların ilk tercih sonuçları açıklanmıştır. Sandıkların yüzde 92 ila 93’ü açılmıştır. İlk sonuçlara göre Zohran Mamdani yüzde 43,5, Andrew Cuomo ise yüzde 36,4 oy oranına ulaşmıştır. Brad Lander yüzde 11,4 oranında oy almıştır.

Seçim günü oylama işlemi tamamlandıktan sonra ilk tercih oylarının büyük çoğunluğu sayılmıştır. Queens, Brooklyn ve Manhattan bölgelerinde Zohran Mamdani en yüksek oy oranlarına ulaşmıştır. Andrew Cuomo, seçim gecesi yaptığı açıklamada, Zohran Mamdani’yi telefonla arayarak seçim sonuçlarını kabul ettiğini belirtmiştir. Cuomo, destekçilerine yönelik yaptığı konuşmada, Mamdani’nin seçimi kazandığını ve kendisini tebrik ettiğini ifade etmiştir. Zohran Mamdani, zafer konuşmasında, kampanya süresince kendisini destekleyen seçmenlere teşekkür etmiş ve Demokrat Parti'nin belediye başkan adayı olduğunu ilan etmiştir.

Zohran Mamdani’nin Adaylık Süreci

Kişisel ve Politik Geçmişi

Zohran Mamdani, 1991 yılında Uganda’nın başkenti Kampala’da, Hindistan kökenli bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmiştir. Yedi yaşında ailesiyle birlikte New York’a taşınmıştır. 2018 yılında Amerika Birleşik Devletleri vatandaşlığına kabul edilmiştir. Eğitim hayatına Bronx Fen Lisesi’nde başlamış, ardından Maine eyaletinde yer alan Bowdoin Üniversitesi’nde Afrika Çalışmaları bölümünde lisans eğitimi almıştır.

^{ABD'nin New York kentindeki Demokrat Parti'nin belediye başkanlığı ön seçimlerinde birinci olan New York Temsilciler Meclisi Üyesi Zohran Mamdani, 24 Haziran 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Üniversite yıllarında "Filistin’de Adaleti Destekleyen Öğrenciler" adlı öğrenci topluluğunun kuruculuğunu üstlenmiştir. Annesi Mira Nair film yönetmeni, babası Mahmud Mamdani ise Columbia Üniversitesi’nde antropoloji profesörü olarak görev yapmaktadır. Zohran Mamdani, 2025 yılında Suriyeli sanatçı Rama Duwaji ile evlenmiştir. İspanyolca dilinde de iletişim kurabilmektedir.

Kampanya Stratejileri ve Seçim Vaadleri

Mamdani’nin seçim kampanyası, yaşam maliyeti konuları üzerine odaklanmıştır. Toplu taşımanın ücretsiz hale getirilmesi, kira artışlarının dondurulması ve yüksek gelir grubundaki New Yorklulara daha yüksek oranlı vergiler getirilmesi kampanya vaatleri arasında yer almıştır. Ayrıca şehir genelinde uygun fiyatlı, kamuya ait market zincirleri kurulması önerilmiştir.

Kampanya süresince seçmenlerle doğrudan temas kurulmuş, sosyal medya platformları üzerinden çeşitli bilgilendirme videoları yayımlanmış ve kent genelinde afiş çalışmaları yürütülmüştür. Brad Lander ile karşılıklı destek içeren stratejik iş birlikleri gerçekleştirilmiştir.

Filistin Meselesine Yaklaşımı

Zohran Mamdani, siyasi kariyerinde Filistin konusundaki açıklamalarıyla gündeme gelmiştir. Üniversite yıllarında İsrailli akademik ve kültürel kuruluşlara yönelik boykot çağrılarında bulunmuş, 2014 yılında yayımlanan bir makalesinde okulunun İsrail ile ilişkilerini kesmesi gerektiğini ifade etmiştir. 8 Ekim 2023 tarihinde yaptığı bir açıklamada, İsrail’in Gazze’ye yönelik askeri operasyonlarına yönelik eleştirilerini kamuoyuyla paylaşmıştır.

2024 yılında bir televizyon programında, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun New York’a gelmesi halinde tutuklanması gerektiğini belirtmiştir. Bu görüşünü uluslararası hukuk ilkeleri çerçevesinde açıklamıştır. Ayrıca, Amerika Birleşik Devletleri’nin Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne taraf olmamasına rağmen yerel yönetimlerin bu konuda inisiyatif alabileceğini ifade etmiştir.

Mamdani, Boykot, Tecrit ve Yaptırım Hareketi’ne (BDS) desteğini açıkça dile getirmiştir. ABD’deki bazı siyasi figürlerin İsrail’e düzenledikleri resmi gezileri de eleştirmiştir. Ayrıca, İsrail’in kuruluş yıl dönümünü tanıyan meclis kararlarına destek vermemiştir.

Sosyal Gruplar ve Destek Yapıları

Mamdani’nin kampanyası, genç seçmenler, düşük gelir grupları ve ilerici siyasi hareketlerden oluşan çeşitli sosyal gruplar tarafından desteklenmiştir. Bernie Sanders ve Alexandria Ocasio-Cortez gibi isimler kampanya sürecinde destek açıklamalarında bulunmuştur. Mamdani, kampanya faaliyetlerinde gönüllü destekçilerden oluşan bir organizasyon ağı kullanmıştır.

Andrew Cuomo’nun Kampanya Süreci ve Seçim Sonuçları

Siyasi Geçmiş ve Adaylık Kararı

Andrew Cuomo, 2025 New York Belediye Başkanlığı seçimlerinde Demokrat Parti’den adaylık için yarışan isimlerden biridir. Üç dönem boyunca New York Valiliği görevinde bulunmuş, ayrıca Amerika Birleşik Devletleri Konut ve Kentsel Gelişim Bakanlığı ile New York Eyaleti Başsavcılığı görevlerini üstlenmiştir. 2021 yılında valilik görevinden istifa etmiştir. 2025 yılı seçimlerinde siyasi kariyerine geri dönme amacıyla belediye başkanlığı adaylığını açıklamıştır.

^{Demokrat Parti’den adaylık için yarışan Andrew Cuomo - (Anadolu Ajansı)}

Kampanya Temaları ve Stratejik İttifaklar

Andrew Cuomo, kampanya sürecinde şehir yönetiminde deneyime vurgu yaparak, kamu güvenliği, kent yönetimi ve kriz yönetimi konularında çözüm odaklı yaklaşımlar sunmuştur. Kampanya temasında, şehirdeki yönetimsel sorunlara karşı tecrübeli bir liderlik vadetmiştir. Cuomo, kampanya finansmanı için çeşitli siyasi eylem komitelerinden (Super PAC) destek almıştır. Medya reklamları ve posta yoluyla seçmene ulaşım stratejisi yoğun şekilde kullanılmıştır.

Kampanya sürecinde, yerel işçi sendikaları, bazı merkezci siyasetçiler ve daha önce kamu görevlerinde bulunmuş isimler tarafından desteklenmiştir. Eski Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Bill Clinton da Cuomo’ya destek veren isimler arasında yer almıştır.

Seçim Performansı ve Oy Dağılımı

24 Haziran 2025 tarihinde yapılan ön seçimlerde Andrew Cuomo, oyların yüzde 36,4’ünü alarak ikinci sırada yer almıştır. Bronx ve Staten Island bölgelerinde oy üstünlüğü sağlamıştır. İlk tercih oylamasında elde ettiği oy oranı, sıralı tercih oylaması sürecinin ilerleyen aşamalarında da değerlendirmeye tabi tutulacaktır ancak seçim gecesi itibarıyla Cuomo, rakibi Zohran Mamdani’nin gerisinde kalmıştır.

Seçim gecesi yapılan açıklamada Andrew Cuomo, Zohran Mamdani’yi telefonla arayarak tebrik ettiğini belirtmiştir. Kamuoyuna yönelik konuşmasında, Mamdani’nin seçimi kazandığını ve Demokrat Parti’nin belediye başkan adayı olduğunu ifade etmiştir. Cuomo, sonraki süreçte bağımsız ya da üçüncü parti adayı olarak genel seçimde yarışıp yarışmayacağına dair kararını ilerleyen günlerde vereceğini açıklamıştır.