NST cihazı (Non-Stres Test cihazı), gebelikte fetusun kalp atım hızını ve rahimde meydana gelen kasılmaları eş zamanlı olarak izleyen, elektronik temelli bir izleme ve kayıt sistemidir. Bu cihaz, fetal iyilik halinin değerlendirilmesi amacıyla obstetrik kliniklerde yaygın olarak kullanılmaktadır. Non-invaziv olması, anne ve bebek için herhangi bir fiziksel müdahale gerektirmemesi nedeniyle tercih edilir. Cihazın temel amacı, fetal hareketlere karşılık olarak kalp atım hızındaki değişimleri kaydederek oksijenlenme düzeyi hakkında bilgi sağlamaktır.

NST Cihazına Ait Görsel (Yapay Zeka İle Oluşturulmuştur)
Cihazın Bileşenleri
NST cihazı, temelde şu birimlerden oluşur:
- Fetal kalp atım sensörü (Doppler prob): Ultrasonik dalgalar kullanarak fetusun kalp atışlarını algılar.
- Uterin aktivite sensörü (tokograf prob): Rahim kasılmalarını algılar ve kaydeder.
- Kayıt ünitesi (monitör): Kalp atım hızı ve kasılmaları grafik olarak gösterir ve çoğunlukla termal yazıcı ile çıktısını verir.
- Hasta kontrol butonu: Anneye verilir, fetal hareket hissedildiğinde basılarak ilgili zaman aralığı cihaz tarafından işaretlenir.
Modern cihazlarda veri dijital olarak da kaydedilebilir ve hasta takibi elektronik ortamda yapılabilir.
Çalışma Prensibi
Cihaz, ultrasonik dalgalarla çalışan Doppler prob sayesinde fetusun kalp atımını sürekli olarak ölçer. Aynı anda, tokografi probu aracılığıyla rahim kasılmaları algılanır. Bu iki veri aynı zaman çizelgesinde kaydedilerek değerlendirme yapılmasını sağlar. Fetal hareketler annenin bastığı buton ile işaretlendiğinde, bu zaman aralıkları kalp atım grafiğiyle birlikte yorumlanır.
Kullanım Şekli ve Uygulama Ortamı
NST cihazı, genellikle hasta muayene masasında veya yarı oturur pozisyonda dinlenen gebenin karnına iki prob yerleştirilerek kullanılır. Prob yerleri, fetusun pozisyonuna göre sağlık personeli tarafından ayarlanır. Test süresi ortalama 20–40 dakika arasındadır. Testin sessiz ve rahat bir ortamda yapılması, cihazın daha doğru sonuç vermesini destekler.
Değerlendirme Yöntemi
Cihaz tarafından sağlanan çıktı, genellikle iki satırdan oluşan bir grafik şeklindedir:
- Üst satır: Fetal kalp atım hızını gösterir
- Alt satır: Uterin kasılmaları kaydeder
Bu veriler, reaktif veya non-reaktif değerlendirme yapılmasına olanak tanır. Cihaz kendi başına yorum yapmaz; değerlendirme sağlık profesyonelleri tarafından yapılır.
Cihazın Kullanım Alanları
NST cihazı, başta üçüncü trimester olmak üzere gebeliğin ileri haftalarında fetal sağlığı izlemek için kullanılır. Ayrıca aşağıdaki durumlarda da kullanımı yaygındır:
- Riskli gebelik izlemi
- Fetal hareketlerde azalma hissedilmesi
- Yüksek tansiyon, diyabet, çoğul gebelik gibi klinik tablolar
- Doğum sonrası geç gebelik haftalarında fetal izlem
Teknik Özellikler ve Donanım Gereksinimleri
Cihazlar genellikle taşınabilir formda tasarlanmakta olup, batarya destekli modeller de bulunmaktadır. Fetal kalp atım hızını genellikle 110–160 bpm arasında kaydedebilecek hassasiyete sahiptir. Tokografi birimi, milimetre cinsinden kasılma düzeylerini gösteren sensörlerle donatılmıştır. Çoğu cihazda termal yazıcı yerleşiktir.
Sınırlılıklar ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
NST cihazı, doğrudan fetal sağlık hakkında kesin tanı koymak için kullanılmaz. Non-reaktif sonuçlarda başka testlerle birlikte değerlendirme yapılması gerekebilir. Ayrıca fetal uyku döngüsünde yapılan uygulamalarda cihazdan alınan veriler yanıltıcı olabilir. Cihazdan elde edilen çıktılar klinik kararla birleştirilerek anlam kazanmaktadır.
NST (Non-Stres Testi) ve bu testin uygulanmasını sağlayan NST cihazı, gebelikte fetal iyilik halini değerlendirmeye yönelik olarak kullanılan, non-invaziv ve yaygın bir izleme yöntemidir. NST testi, fetusun kalp atım hızı ile rahim kasılmaları arasındaki ilişkiyi gözlemleyerek, intrauterin oksijenlenme düzeyi hakkında bilgi verir. Bu testin uygulanması sırasında kullanılan NST cihazı, fetal kalp atım hızını ve uterin aktiviteyi grafiksel olarak kaydeden elektronik bir sistemdir.
NST cihazı, pratik kullanımı ve doğrudan fetal takibe olanak sağlaması nedeniyle özellikle riskli gebeliklerin izlenmesinde önemli bir rol üstlenir. Ancak, cihazdan elde edilen veriler tek başına tanısal değer taşımaz; testin sonuçları klinik bağlamda değerlendirilmelidir. Non-reaktif sonuçlarda, ileri tanı testleri ile birlikte yorum yapılması gerekebilir. Bu nedenle NST, fetal izlemde bir tarama aracı olarak işlev görür ve genel değerlendirme sürecinin bir parçası olarak kullanılır.
Uyarı: Bu maddede yer alan içerik, yalnızca genel ansiklopedik bilgi amacı taşımaktadır. Buradaki bilgiler tanı koyma, tedavi etme ya da tıbbi yönlendirme amacıyla kullanılmamalıdır. Sağlıkla ilgili konularda karar vermeden önce mutlaka bir hekime veya uzman sağlık personeline danışmanız gerekmektedir. Bu bilgilerin tanı veya tedavi amacıyla kullanılması sonucunda doğabilecek durumlardan madde yazarı ve KÜRE Ansiklopedi herhangi bir sorumluluk kabul etmez.

