Nyos Gölü, Kamerun'un kuzeybatısında, volkanik bir kaldera içinde yer alan bir göldür 1986 yılında, göl dibinde biriken yüksek miktarda karbon dioksit (CO₂) gazı, aniden su yüzeyine çıkmış ve çevredeki köylere sızarak. yaklaşık 1.700 kişinin ölümüne neden olmuştur. Nyos Gölü felaketi, doğal olarak oluşmuş bir gaz patlaması sonucu büyük kayıplara yol açan nadir doğa olaylarından biri olarak kabul edilmektedir.
"1986'daki gaz patlaması, göletteki karbon dioksit gazının birikmesi sonucu yaşanan nadir felaketlerden biridir."^[1]
(BBC Radio 4. "The Lake of Death." BBC, 2012. https://www.bbc.co.uk/programmes/p00jpbl4)
Coğrafi Konum ve Yapı
Nyos, Kamerun'un kuzeybatısında, Batı Afrika'da yer alan bir volkanik kalderanın içinde bulunur. Göl, yaklaşık 1 kilometre genişliğinde ve 200 metre derinliğindedir. Çevresi dağlarla çevrilidir. Bu volkanik bölge, yer altındaki magma hareketlerinden dolayı gazların oluşmasına olanak tanır. Göl altındaki kalderadan çıkan gazlar suyun basıncı altında birikmektedir.
Tehlikeli Özellikler ve Gaz Patlaması
Nyos Gölü'nün en tehlikeli özelliği işte bu biriken gazlardır. Göl çok yüksek miktarda karbon dioksit depolama kapasitesine sahiptir. Bu kapasitenin nedeni gölün 200 metre derinliğe ulaşması, gazın bu derinlik nedeniyle oluşan su basıncı yüzünden yeryüzüne çıkma imkanı bulamadığından sıkışıp birikmesidir.
Bu gaz, renk ve koku açısından fark edilemez. Yüksek konsantrasyonları ölümcül olabilir. 1986'daki trajik olayda, bu gaz birikimi aniden su yüzeyine çıkmış ve çevredeki köyleri etkileyerek 1700 kişinin ölümüne yol açmıştır. Gaz, köylere sızmış, oksijenin yerini almış ve soluyan insanların boğulmasına neden olmuştur.
Tarihsel Önemi ve Olayın Sonuçları
1986 yılında meydana gelen felaket, Nyos’u bilinen bir nokta haline getirmiştir. Bu olay, dünya çapında büyük ilgi uyandırmış, göl çevresindeki yerleşimlerin boşaltılmasına ve gazın birikiminin engellenmesi için bilimsel çalışmaların başlatılmasına yol açmıştır. Nyos felaketi, “limnic eruption” (göllerde gaz patlaması) teriminin bilinir olmasını da sağlamıştır. Yapılan çalışmalar bu tür doğal felaketin daha önce kayıt altına alınmadığını ancak nadir de görülse bu tarz volkanik göllerin büyük tehdit oluşturduğunu göstermiştir. Nyos ve çevresi, bu tehlikeyi önlemek için yapılan mühendislik projeleriyle güvenli hale getirilmeye çalışılmıştır.
