Oita Kabosu, Japonya'nın Oita Prefektörlüğü'nde yetiştirilen, coğrafi işaret korumalı bir narenciye meyvesidir. 33 tescil numarası ile "Meyve" sınıfında kayıtlı olan bu ürün, kokusunun en yüksek seviyede olduğu yeşil evrede hasat edilerek meyve ve sebze pazarlarına sevk edilir. Duyusal profili, ferahlatıcı bir koku ve aşırı güçlü olmayan bir asitlik seviyesi ile tanımlanır. Meyve suyu, kullanıldığı malzemelerin orijinal tadını tamamlayıcı bir lezzet özelliği sunduğu için yemek pişirmede tercih edilir.
Yetiştirme, Hasat ve Tedarik Sistemi
Oita Kabosu'nun hasat süreci, meyvenin niteliklerine göre optimize edilmiştir. Açık alan yetiştiriciliğinde, kabosu genellikle Ağustos sonundan itibaren yeşil meyve olarak hasat edilmeye başlanır. Meyveler normal şartlarda Ekim-Kasım ayları arasında sararır; ancak Oita Kabosu, bu sararma evresinden önce toplanır.
Ürünün tedarik süreci, yıl boyunca kesintisizliği sağlayacak şekilde planlanmıştır. Hasattan hemen sonra sevk edilmeyen meyveler, depolama koşullarına alınır ve ertesi yılın Şubat ayına kadar piyasaya sürülür. Mart ayından itibaren ise sera koşullarında yetiştirilen kabosu meyvelerinin sevkiyatı başlar. Bu entegre sistem, "Yeşil kabosu" (Green kabosu) olarak adlandırılan ve yıl boyunca ürün bulunabilirliğini garanti eden bir tedarik yapısı oluşturmuştur.
33 Oita Kabosu (Youtube-地理的表示産品情報発信サイト)
Kalite Kontrol ve Depolama Standartları
Üretimde temel kalite standardı, meyvenin su içeriğine dayanır. Tüketicilere yüksek meyve suyu içeriğine sahip, kaliteli kabosu sunabilmek amacıyla hasat zamanlaması, meyve suyunun ağırlıkça yaklaşık %20 veya daha fazla olduğunun tahmin edildiği döneme göre ayarlanır.
Bu zaman aralığını belirlemek için, Oita Prefektörlüğü'ndeki her üretim alanından numuneler alınır. Bu numunelerdeki meyve suyu miktarı ölçülür ve elde edilen kümülatif veriler kullanılarak meyve suyu oranı tahmini yapılır.
Meyvelerin hasattan hemen sonra sevk edilmeyip depolanması durumunda, yetiştiricilik kılavuzunda (cultivation manual) belirtilen standartlara göre özel koşullar ayarlanır. Bu ayarlamalar, meyvenin yeşil rengi ve meyve suyu oranı gibi kalite parametrelerinin depolama süresince korunmasını amaçlar.
Tarihsel Köken ve Kültürel Gelişim
Oita Kabosu'nun kökenine dair bilgiler, Usuki Şehri'nin Otomi bölgesindeki yerel bir efsaneye dayanmaktadır. Bu efsaneye göre, bölgedeki yetiştiriciliğin Edo döneminde (1603-1868) başladığı düşünülmektedir. Sogen adlı bir doktorun Kyoto'dan dönerken beraberinde getirdiği fidanların (bazı kaynaklara göre tohumların) dikilmesiyle yetiştiricilik başlamıştır. Meyve, eski çağlardan beri tıbbi özellikleri nedeniyle saygı görmüştür.
Bir meyve olarak yetiştiricilik alanının hızla genişlemesinin nedeni, 1960'lı yıllarda Oita Prefektörlüğü tarafından yürütülen teşvik politikalarıdır. 1972 yılında, paydaşların katılımıyla Oita Prefektörlüğü Kabosu Tanıtım Konseyi (Oita Prefecture Kabosu Promotion Council) kurulmuş ve tüketimi artırmaya yönelik kooperatif faaliyetleri başlamıştır.
1979 yılında, Oita Prefektörlüğü'nde "Bir Köy, Bir Ürün Kampanyası" (One Village, One Product Campaign) desteklenmiştir. Orijinal olarak Oita Prefektörlüğü'nde yetiştirilen kabosu, çeşitli etkinliklerde Oita'nın özel ürünlerinin amiral gemisi olarak dikkat çekmiştir. Bu gelişmeye yanıt olarak, Oita Prefektörlüğü Kabosu Tanıtım Konseyi, tüketimi yaygınlaştırma faaliyetlerini sürdürmüş ve marka değerini iyileştirmek için çalışmıştır.
Oita Prefektörlüğü, 1978 yılından bu yana Japonya'daki ulusal kabosu üretiminin sürekli olarak %90'ından fazlasını elinde tutmaktadır. Bu pazar hakimiyetinin, diğer üretim alanlarında benzeri görülmemiş yoğun tanıtım faaliyetlerinin bir sonucu olduğu kabul edilmektedir.
