Orlan-10, keşif amaçlı kullanılan bir insansız hava aracı (İHA) sistemi olarak sınıflandırılmaktadır. “Military Drones” kategorisi altında yer alan bu platform, sabit kanatlı bir reconnaissance unmanned aerial vehicle olarak tanımlanmakta ve istihbarat-gözetleme-keşif (ISR ve benzeri) görev rolleriyle ilişkilendirilmektedir. Sistem; elektro-optik algılayıcılar, elektronik ve sinyal istihbaratı, lazer görüntüleme ile elektronik harp türü görev yüklerini taşıyabilme kapasitesine sahiptir.^【1】 

Üreticisi, Saint Petersburg merkezli bir kuruluş olan “Special Technology Center” (STC)'dır. Rus Silahlı Kuvvetleri için geliştirilen Orlan-10, bir keşif platformu olarak tasarlamış ve esas kullanımı gözetleme/keşif işlevleriyle ilişkilendirilmiştir.^【2】 

Geliştirme Tarihçesi ve Tarihsel Arka Plan

Orlan-10’un ilk uçuşu 1 Ocak 2011 tarihinde gerçekleştirilmiştir. Sistem, 2011 yılında hizmete girmiştir. 2018 yılına kadar Orlan-10 platformundan 1.000 adetten fazla üretilmiştir. Orlan-10 ailesi kapsamında, 2018 yılı itibarıyla 11 farklı varyasyonun bulunduğu ifade edilmektedir.^【3】 

Ağustos 2022’de Orlan-10 ve Orlan-30 için ilave siparişler verildi. Orlan-30, Orlan-10’a kıyasla daha büyük bir sürüm olarak 2020 yılında tanıtıldı. Orlan-30’un 2019’da yapılan testlerinin ardından lazer işaretleyici (laser designator) seçeneğiyle sunulduğu kaydedildi. Orlan-30’un ihracat sürümü ise ilk kez Ağustos 2023’te sergilendi.

Orlan-10’un 2014’ten itibaren Ukrayna’daki çatışmalarla ilişkilendirilen kullanımına dair çeşitli kayıtlar ve iddialar bulunur. Mayıs 2014’te Ukrayna güçlerinin en az bir Orlan-10 örneğini düşürdüğü bildirilen olaylar, bu döneme ait örnekler arasında sayılır. Sistem, “War in Donbass” (Donbas Savaşı) bağlamında yürütülen faaliyetlerle birlikte anılır.

^{Orlan-10 İHA - Anadolu Ajansı}

Teknik Özellikler

Sistem Yapısı ve Aerodinamik Konfigürasyon

Orlan-10, sabit kanatlı ve “conventional” (klasik/standart) dış tasarım çizgilerine sahip bir insansız hava aracı olarak tanımlanır. Gövde, uçağın uzunluğu boyunca uzanan ana taşıyıcı yapı elemanını oluşturur. Motor, burun bölümüne konumlandırılmıştır ve burundaki tahrik sistemi iki palli bir pervaneyi döndürerek itki sağlar. Kanatlar gövde üzerinde “shoulder-mounted” (omuz/yüksek konumlu) yerleşimde tasarlanmıştır.

Kuyruk ünitesi tek dikey stabilize (single fin) ile iki yatay stabilize (horizontal planes) düzeninden oluşur. Bu konfigürasyon, uçuş kararlılığı ve kontrol yüzeylerinin işlevsel yerleşimi açısından tipik bir sabit kanatlı İHA şemasını yansıtır. Orlan-10, raylı mancınık (catapult/rail) sistemiyle fırlatılır ve paraşütle geri kazanılır. Bu yöntem, iniş takımı (undercarriage) gibi daha karmaşık ve ağır bir iniş düzenine ihtiyaç bırakmaz. Sistem, sert bir taşıma kutusunda nakledilir; görev öncesinde fırlatma sahasında montajı tamamlanarak uçuşa hazırlanır.

Boyutlar ve Kütle Özellikleri

Orlan-10’un kanat açıklığı 3,1 m olarak verilir. Uzunluk için iki farklı değer kullanılır: 2,0 m ve 1,8 m. Boş ağırlık 9 kilogramdır.

Azami kalkış ağırlığı 16 kg olarak verilmektedir. Azami kalkış ağırlığı 15 kg olarak da verilmektedir. Azami kalkış ağırlığı 18 kg olarak da belirtilmektedir. Taşınabilir faydalı yük kapasitesi 6 kg olarak verilmektedir. Azami hedef yük ağırlığı 5,5 kg olarak da belirtilmektedir.^【4】 

Tahrik Sistemi ve Motor

Orlan-10, “Saito Manufacturing FA-62B” tek silindirli, dört zamanlı ve glow yakıtlı piston motor kullanan bir İHA’dır. Bu motorun çıkış gücü 0,71 kW (0,95 hp) düzeyindedir. Orlan-10 için anılan bir diğer tahrik seçeneği “A-95” serisi benzin yakıtlı motordur. Orlan-10’un motor-tahrik düzeni, burun bölümüne yerleştirilen güç ünitesi ve pervane üzerinden itki üreten bir konfigürasyondur.

Uçuş Performansı

Orlan-10, azami hızı 150 km/sa olarak verilen bir İHA’dır. Orlan-10’un hız aralığı 90–150 km/sa düzeyindedir. Orlan-10’un seyir hızı 115 km/sa’dır.

Orlan-10, servis tavanı/azami uçuş irtifası 5.000 m olarak listelenen bir platformdur. Orlan-10’un dayanımı (endurance) 16 saattir.

Orlan-10, operasyonel menzili 110 km olarak listelenen bir İHA’dır. Orlan-10’un operasyonel menzili bazı kaynaklarda 150 km olarak da verilir. Orlan-10’un uçuş menzili 600 km olarak belirtilen bir değere de sahiptir. Orlan-10’un haberleşme mesafesi 120 km’dir.

Aviyonik, Seyrüsefer ve Haberleşme

Orlan-10, yer kontrol istasyonu (GCS) üzerinden işletilen bir insansız hava aracıdır. Orlan-10 için kullanılan mobil GCS, eşzamanlı olarak dört hava aracını yönetebilen bir komuta-kontrol kapasitesine sahiptir. Orlan-10’un haberleşme mimarisi üç ayrı radyo sinyali üzerinden kurulan bir yapıdır. Bu yapı, operatör komutlarının iletilmesini, görüntü aktarımını ve seyrüsefer işlevlerini kapsayan bir haberleşme düzenidir.

Orlan-10, seyrüseferde GLONASS kullanan bir platformdur. Orlan-10’un seyrüsefer altyapısı, Galileo ve BeiDou sistemlerinin kullanım potansiyelini içeren bir yapı olarak tanımlanır. Orlan-10 ile yürütülen keşif faaliyetleri, tipik olarak 1.000–1.500 m irtifa bandında gerçekleştirilen bir operasyon profilidir.

Faydalı Yük, Sensörler ve Kapasite

Orlan-10, faydalı yük kapasitesi 6 kg olan bir insansız hava aracıdır. Orlan-10 için War & Sanctions veri setinde azami hedef yük ağırlığı 5,5 kg olarak verilen bir değer de bulunur.

Orlan-10’un görüntüleme için “Canon EOS 750D/EOS 800D” dijital SLR fotoğraf makinesi kullandığı ifade edilmektedir. Bu kamera ile eşleşen optik bileşenin “EF 85mm f/1.8 USM lens” olduğu belirtilmektedir. Termal görüntüleme için “TM2005016-F19 Lynred PICO640gen2” kızılötesi kameranın kullanıldığı bilgisi verilmektedir.^【5】 

Orlan-10, görev yükleri arasında elektro-optik sensör taşıyan bir insansız hava aracıdır. Orlan-10, elektronik istihbarat (ELINT) ve sinyal istihbaratı (SIGINT) görev yükleri barındırabilen bir platformdur. Orlan-10, lazer görüntüleme ve elektronik harp (EW) yükleriyle görev icra edebilen bir sistemdir.

Fırlatma, İniş ve Yer Unsurları

Orlan-10, fırlatması “catapult” (mancınık) ile yapılan bir insansız hava aracıdır. Orlan-10, iniş/geri kazanım yöntemi “parachute” (paraşüt) olan bir platformdur. Orlan-10’un raylı mancınık altyapısı, “catapult rail system” olarak adlandırılan bir düzenle ilişkilendirilen bir fırlatma sistemidir. Bu raylı düzen, hafif bir montaj gerektiren bir kurulum yapısına sahiptir.

Orlan-10, sert taşıma kutusundan çıkarılarak fırlatma sahasında montajı tamamlanan bir İHA’dır. Orlan-10’un fırlatma öncesi hazırlığı, ana kanadın ve kuyruk yüzeylerinin gövdeye bağlanmasıyla yürütülen bir montaj sürecidir. Orlan-10, görev yüküne bağlı ayarların yapıldığı bir konfigürasyonlama aşamasından sonra uçuşa hazır hâle gelen bir sistemdir.

Orlan-10, mobil yer kontrol istasyonu üzerinden işletilen bir platformdur. Bu yer kontrol istasyonu, birden fazla hava aracını eşzamanlı yönetebilen bir komuta-kontrol kapasitesine sahip bir işletim bileşenidir.

Malzemeler ve Yapısal Özellikler

Orlan-10, kompozit bir gövdeye sahip bir insansız hava aracıdır. Orlan-10’un kompozit gövdesi, radar izini azaltma amacı taşıyan bir yapısal çözümdür.

Operasyonel Kullanım ve Faaliyet Alanları

Operatörler ve Kullanıcılar

Orlan-10, operatörleri arasında Rusya’nın yer aldığı bir insansız hava aracıdır. Orlan-10, Kazakistan, Kırgızistan ve Myanmar’ın da operatörler arasında sayıldığı bir platformdur. Orlan-10, Myanmar ve Rusya’nın müşteriler ile değerlendirme/operasyon yapan ülkeler arasında listelendiği bir sistemdir.

Askerî Kullanım

Orlan-10, 2014’ten itibaren Rusya–Ukrayna çatışmaları bağlamında kullanılan bir keşif ve gözetleme İHA’sıdır. Sistem, Rus topçu unsurlarının Ukrayna hedeflerine yönelik belirli angajmanları “just three minutes” gibi kısa bir süre içinde icra edebilmesini destekleyen bir keşif–hedefleme döngüsüyle birlikte anılan bir platformdur. Bu kullanım çerçevesi, sahada tespit–takip ve ateş idaresi süreçlerinin hızlandırılmasıyla ilişkilendirilen bir operasyon modeline karşılık gelir.

Orlan-10, küçük boyutlu bir İHA’dır ve azami hızı 150 km/sa düzeyindedir. Servis tavanı 16.400 ft (16.404 ft) olarak verilir ve havada kalış süresi 16 saattir. Platformun görev yükleri elektro-optik sensör, elektronik istihbarat (ELINT), sinyal istihbaratı (SIGINT), lazer görüntüleme ve elektronik harp (EW) yüklerini kapsayan bir yelpazeye sahiptir. Bu teknik özellikler, tespit edilme ve angajmandan kaçınma bakımından zorlayıcı bir profil ile birlikte değerlendirilir.

Donbass’taki çatışmalar sırasında Orlan-10’un kullanımı, sahaya ilişkin rapor ve bildirimlerde yer alan bir olgudur. Ukrayna güçleri, 2014 civarından itibaren çeşitli Orlan-10’ları düşürdüğünü ileri süren iddialara sahiptir.

Orlan-10, Suriye iç savaşında Rus Kara Kuvvetleri tarafından keşif, hava görüntüleme ve 3B haritalama amaçlarıyla kullanılan bir İHA’dır. Bu görev seti, arazi ve hedef alanlarının görüntülenmesi ile operasyonel planlamaya dönük haritalama faaliyetlerini bir araya getiren bir kullanım çerçevesidir.

2015’te düşürülen bir Su-24M2 bombardıman uçağının hayatta kalan pilotunun bulunması ve kurtarılması sürecinde Orlan-10, destek sağlayan unsurlar arasında sayılan bir platformdur. Bu bağlamda Orlan-10, arama-kurtarma faaliyetlerinde durumsal farkındalık ve hedef/alan tespiti sağlayan bir keşif aracı rolüyle anılır.