Osmangazi Köprüsü, Türkiye’nin kuzeybatısında, İstanbul ile İzmir arasındaki kara ulaşımını kolaylaştırmak amacıyla Marmara Denizi’nin doğu ucunda, Gebze ile Altınova arasında inşa edilen asma köprüdür. Körfez Geçişi Projesi’nin ana yapısı olan köprü, İstanbul-İzmir Otoyolu’nun bir parçası olarak, deniz üzerindeki geçiş süresini yaklaşık 6 dakikaya indirmiştir.
Toplam uzunluğu 2.682 metre olan Osmangazi Köprüsü'nün orta açıklığı 1.550 metredir. Bu uzunlukla, köprü tamamlandığı 2016 yılı itibarıyla dünyanın en uzun orta açıklıklı yedinci asma köprüsü olmuştur. Köprünün tabliye genişliği 35,93 metre olup taşıt trafiğine çift yönlü 6 şerit olarak hizmet vermektedir. Tabliyenin deniz seviyesinden yüksekliği 64 metredir ve bu sayede deniz ulaşımı da aksamadan devam etmektedir.
Osmangazi Köprüsü (Anadolu Ajansı)
Yapısal Sistem ve Mühendislik Özellikleri
Köprüdeki kulelerin yüksekliği 252 metredir ve her biri deniz tabanına sabitlenmiş kazık temellere oturtulmuştur. Köprü kablo sistemleri ile taşınmakta olup tabliye kısmı segment segment kaldırılarak kablolara monte edilmiştir. Rüzgar dayanımı, 216 km/sa hıza kadar test edilmiştir. Gelişmiş izleme ve bakım sistemleri ile sürekli kontrol altında tutulan yapı, sismik aktivitenin yüksek olduğu bir bölgede yer aldığı için özel mühendislik önlemleri alınmıştır.
Yapım Süreci ve Finansman Modeli
Köprü, Yap-İşlet-Devret (YİD) modeli kapsamında inşa edilmiştir. Proje, kamu kaynağı kullanılmadan gerçekleştirilmiş; yüklenici firma, köprüyü inşa edip belli bir süre işlettikten sonra kamuya devretmeyi taahhüt etmiştir. Yapım süreci 2013 yılında başlamış, 30 Haziran 2016 tarihinde Cumhurbaşkanlığı makamınca resmen hizmete açılmıştır.
Osmangazi Köprüsü’nün inşasında Japonya, Güney Kore, İtalya ve Türkiye’den mühendisler yer almış; mühendislik açısından deprem dayanıklılığı, rüzgar yükü ve deniz trafiği dikkate alınarak tasarım gerçekleştirilmiştir. Projede sismik izolatörler, rijit yapı elemanları ve gelişmiş çelik halat sistemleri kullanılmıştır.
Osmangazi Köprüsü (TRT Belgesel)
Köprünün tamamlanmasıyla birlikte ağır vasıta trafiğinin Körfez çevresindeki şehir merkezlerinden uzaklaştırılması sağlanmış; lojistik ağların verimliliği artmıştır. Resmî kaynaklara göre köprü, açılışından sonraki beş yıl içerisinde Türkiye ekonomisine dolaylı olarak 650 milyon dolar katkı sunmuştur.
Ulaşım ve Zaman Tasarrufu
İstanbul ile İzmir arasındaki ulaşım süresinde sağlanan kısalma, hem ticaret hem de turizm açısından önemli bir kolaylık sağlamış; özellikle Bursa, Balıkesir, Manisa gibi sanayi kentlerinin lojistik bağlantılarını güçlendirmiştir.
Osmangazi Köprüsü (Anadolu Ajansı)
Çevresel Etki
Projede çevresel etki değerlendirme (ÇED) çalışmaları yapılmış; özellikle deniz ekosistemi, su akıntıları ve kuş göç yolları dikkate alınmıştır. Denizde çalışan kazık makineleri için gürültü izolasyonu sağlanmış ve kıyı ekosistemlerine minimum müdahalede bulunulmuştur.
Sürdürülebilirlik ve Bakım Sistemi
Osmangazi Köprüsü, sürekli izleme sistemi (Structural Health Monitoring System) ile donatılmıştır. Rüzgar, sismik hareketler, sıcaklık, nem, trafik yükü gibi parametreler anlık olarak kontrol edilmektedir. Bu sistem, yapının ömrü boyunca güvenliğini ve performansını sürdürülebilir kılmak amacıyla tasarlanmıştır. Ayrıca her yıl periyodik bakım, boya ve kablo gerginliği kontrolleri yapılmaktadır.
