Öztürk Serengil, 2 Mayıs 1930 tarihinde Artvin'de, meslekleri öğretmenlik olan Turgut Bey (tarih öğretmeni) ve Sudiye Hanım'ın (ilkokul öğretmeni) ilk çocuğu olarak dünyaya geldi. Ailesinin görevleri sebebiyle çocukluk ve ilk gençlik yılları, Anadolu'nun farklı şehirlerinde, sürekli yer değiştirerek geçti. İlk öğrenimine Antakya'da başladı ve ortaokulu Giresun'da tamamladı. Çocukluk döneminde izlediği yazlık sinema gösterimlerinin etkisiyle oyunculuk hayali kurmaya başladı. Bu tutkusunun peşinden giderek, Giresun Lisesi'ndeki öğrenimini yarıda bıraktı ve 1949 yılında İstanbul'a geldi. İstanbul'a yerleştikten sonra kısa sürelerle Haydarpaşa Lisesi'ne ve Trabzon Lisesi'ne devam etse de, çeşitli nedenlerle eğitimini tamamlayamadı.

Gençlik yıllarındaki arkadaşı olan gravür sanatçısı Cemal Akyıldız'ın ifadelerine göre, Serengil o dönemde bile çevresinin dikkatini çeken, özellikle sinema filmlerindeki, özellikle de kovboy filmlerindeki oyuncuları başarılı bir şekilde taklit etme yeteneğine sahipti.^【1】

^{Öztürk Serengil (}^{Anadolu Ajansı}⁾

Sanat Hayatına Girişi ve Tiyatro Kariyeri

İstanbul'a geldikten sonra, 1950'li yılların başlarında arkadaşı Cemal Akyıldız'ın Babıali'deki atölyesinde sinema afişleri ve reklam kapakları çizerek sanat hayatına girdi. Bu dönemde küçük roller alarak sinemada görünmeye başladı. Profesyonel tiyatroculuk kariyeri ise 1953 yılında sahnelenen "Oğlum Edvard" adlı oyundaki rolüyle başladı. Sanatçı, Ses Tiyatrosu'nun dekor yardımcısı aradığı iş ilanı üzerine başvurmuş ve burada bir süre dekor yardımcılığı ile dansçılık yapmıştır. 1956 yılında Oda Tiyatrosu'nda vestiyer görevlisi olarak çalışırken, 1958'de tiyatroda sahneye konan bir oyunda küçük bir rol alması, onun hayatındaki dönüm noktalarından biri oldu. Bu rol ile tiyatro ustası Muhsin Ertuğrul sayesinde 1959 yılında İstanbul Şehir Tiyatroları kadrosuna katıldı.^【2】 Şehir Tiyatroları'ndan sonra Lale Oraloğlu, Saat 6 Oyunları ve Mücap Ofluoğlu'nun topluluklarında da sahne tecrübesi edindi.

^{Öztürk Serengil | TRT Arşiv (}^{TRT Arşiv}⁾

Sinema ve "Twist Kralı" Dönemi

Askerlik görevinin ardından sinema alanındaki profesyonel oyunculuğa, hayatının otuz beş yılını vereceği bir kariyerin başlangıcı olan 1954 yapımı "Üçüncü Kat Cinayeti" adlı filmle adım attı.^【3】 İlk dönemlerinde 'kötü adam' karakterlerini canlandırmasına rağmen, zamanla bu tiplemelere getirdiği kendine özgü yorumla izleyicinin beğenisini kazandı.

Kariyeri boyunca yaklaşık üç yüz filmde rol alarak Yeşilçam'a yeni bir gelişme kattı. 1963 yılında rol aldığı "Adanalı Tayfur" tiplemesiyle şöhreti yakaladı. Yüksek bir ses tonuyla söylediği "yeşşe" başta olmak üzere "kelaj", "abidik gubidik", "şepkemin altında" ve "bilekis" gibi kendine özgü ürettiği kelimeleri, filmleri aracılığıyla Türk argosuna sokarak geniş kitleler tarafından tanınan bir sanatçı oldu.^【4】 Çoğu filminde Mücap Ofluoğlu tarafından seslendirilen Serengil , Ekrem Bora ve Fikret Hakan ile gittiği Almanya'da öğrendiği twist dansını kendi tarzına uyarlayarak Türkiye'ye getirdi ve "Twist Kralı" unvanıyla da anılmaya başlandı.^【5】

Filmografi

1954

Üçüncü Kat Cinayeti (Sinema Filmi)

1955

Yetim Yavrular (Fedai) (Sinema Filmi)

1958

İstanbul Macerası (Sinema Filmi)
Ölümden De Acı (Sinema Filmi)
Son Nefes (Sihirbaz) (Sinema Filmi)
Karasu (Sinema Filmi)
Elveda (Sinema Filmi)

1959

Şeytan Mayası (Sinema Filmi)
Ömrüm Böyle Geçti (Sinema Filmi)
Sokak Şarkıcısı (Sinema Filmi)
Poyraz Osman (Şikeci) (Sinema Filmi)
Kıbrıs Şehitleri (Yorgi) (Sinema Filmi)
Hasret Şarkısı (Sinema Filmi)
Allah Büyüktür (Sinema Filmi)

1960

Sığıntı (Sinema Filmi)
Osman Çavuş (Sinema Filmi)

1961

İnleyen Dağlar (Sinema Filmi)
İki Aşk Arasında (Sinema Filmi)
Yaman Gazeteci (Rıfkı) (Sinema Filmi)
Siyah Melek / Zincirler Kırılı... (Cafer) (Sinema Filmi)
Silahlar Konuşuyor (Sinema Filmi)
Sabır Taşı (Sinema Filmi)
Melekler Şahidimdir (Max) (Sinema Filmi)
Kara Dut (Sinema Filmi)
Kaderin Önüne Geçilmez (Sinema Filmi)
Kader Yolcusu (Sinema Filmi)
Cehennemde Buluşalım (Fazıl) (Sinema Filmi)
Boş Yuva (Sinema Filmi)
Biz İnsan Değil Miyiz (Sinema Filmi)

1962

Şeytan Bunun Neresinde (Sinema Filmi)
Ölüme Yalnız Gidilir (Hayri) (Sinema Filmi)
Ölmek İstiyorum (Sinema Filmi)
Çöpçatan (Turgut) (Sinema Filmi)
Ver Elini İstanbul (Hınzır) (Sinema Filmi)
Sokak Kızı (Tarık) (Sinema Filmi)
Ne Şeker Şey (Tayfur) (Sinema Filmi)
Meteliksiz Aşıklar (Sinema Filmi)
Mağrur Kadın (Sinema Filmi)
Kiralık Koca (Osman) (Sinema Filmi)
Kanun Kanundur (Sinema Filmi)
Günahsız Aşıklar (Sinema Filmi)
Genç Osman (Sinema Filmi)
Fatoş'un Bebekleri (Hafiye Sami) (Sinema Filmi)
Cengiz Han'ın Hazineleri (Hülagü) (Sinema Filmi)
Can Evimden Vurdular (Sinema Filmi)
Boşver Doktor (Sadri) (Sinema Filmi)
Biz de Arkadaş mıyız? (Namık Yüksel) (Sinema Filmi)
Bardaktaki Adam (Sinema Filmi)
Barbut Süleyman (Sinema Filmi)
Aşk Güzeldir (Sinema Filmi)

1963

Üç Çapkın Gelin (Sinema Filmi)
Zoraki Milyoner (Ahmet Usta) (Sinema Filmi)
Yedi Kocalı Hürmüz (Sinema Filmi)
Yaralı Aslan (Tayfur) (Sinema Filmi)
Varan Bir (Hamdi) (Sinema Filmi)
Temem Bilakis (Hüsnü) (Sinema Filmi)
Sayın Bayan (Tayfur) (Sinema Filmi)
Sabahsız Geceler (Sinema Filmi)
Kötü Tohum (Memo) (Sinema Filmi)
Katır Tırnağı (Sinema Filmi)
Gizli Sevda (Sinema Filmi)
Geçim Dünyası (Sinema Filmi)
Cici Can (Azrail) (Sinema Filmi)
Bir Öpücük Ver Bana (Sinema Filmi)
Beni Osman Öldürdü (Tayfur) (Sinema Filmi)
Baş Belası (İrfan) (Sinema Filmi)
Bazıları Dayak Sever (Öztürk) (Sinema Filmi)
Bana Annemi Anlat (Sinema Filmi)
Bahriyeli Ahmet (Hasan) (Sinema Filmi)
Badem Şekeri (Pisbıyık/Tayfur Pirinçeken) (Sinema Filmi)
Aşk Hırsızı (Zeki) (Sinema Filmi)
Avare Şoför (Sinema Filmi)
Ali Derler Adıma (Sinema Filmi)
Adanalı Tayfur (Sinema Filmi)

1964

İçimizdeki Şeytan
Öpüşmek Yasak (Naci Keramet)
Ve Allah Gençleri Yarattı (Ali)
Var Mı Bana Yan Bakan
Son Karar
On Güzel Bacak
Manyaklar Köşkü (Sadık)
Koçum Benim
Kimse Fatma Gibi Öpemez (Tayfur)
Keşanlı Ali
Kadın Berberi (Tayfur)
Hızır Dede (Tayfur)
Fatoş'un Fendi Tayfur'u Yendi (Tayfur)
Cımbız Ali (Cımbız Ali)
Cüppeli Gelin (Öztürk)
Avare Yavru ve Filinta Kovboy
Adanalı Tayfur Kardeşler (Necmi/Tayfur)
Adalardan Bir Yar Gelir Bizler...
Abidik Gubidik (Hüsnü Deveci/Kamil İnceses)

1965

Cezmi Band 007.5 (Yapımcı + Oyuncu)
Bir Garip Adam
65 Hüsnü
Cımbız Ali (Yapımcı)
Şepkemin Altındayım (Selim/Kerim)
İstanbul Kazan Ben Kepçe (Ali)
Yalancının Mumu
Sevgili Öğretmenim (Misafir Oyuncu)
Nasreddin Hoca
Lafını Balla Kestim
Keloğlan (Keloğlan/Eşkiya Ateşkerim)
Helal Adanalı Celal
Fakir Gencin Romanı (Patron)
Dokunma Bozulurum (Öztürk)
Biz De Vatandaşız
Bilen Kazanıyor (Fıstık)
Babasına Bak Oğlunu Al (Yakup)

1966

Şarlatan (İbrahim)
Suçsuz Firari (Turgut)
Milyonerin Kızı / İntikam Hırsı
Beyoğlu Esrarı (Rıfat)

1967

Çifte Tabancalı Damat (Red Kit Ahmet)
Trafik Belma (Berkant’ın Eniştesi)
Karım Beni Aldatırsa (Dursun Ali)
Cici Gelin (Tayfur)

1968

İstanbul'da Cümbüş Var (Kendisi)

1969

Yaşamak Ne Güzel Şey (Şükrü Güler)

1973

Çulsuz Ali (Ali/Beyefendi)
Kolsuz Kahramanın Kolu (Hamsi Nuri/Wang Yu)
Kaynanam Kudurdu (Ali)
Hamsi Nuri (Hamsi Nuri)

1974

Şiribim Şiribom (Öztürk)
İmparator (İmparator Nuri)
Parasızlar (Boyacı Ali)
Kısmet (Misafir Oyuncu)
Hamama Giren Terler (Komiser)
Erkek Dediğin Böyle Olur

1976

Şoför Mehmet (Meyhaneci – iki kez listede)
Adana Urfa Bankası (Tayfur/Ökkeş)

1977

Sarhoş (Ekrem)
Gülünüz Güldürünüz
Bizim Kız (Tayfur)
Babanın Evlatları (Cafer)

1981

Uyanık Aptallar

1984

Şaşkın Gelin (Naciye’nin Abisi)
Çalsın Sazlar
Yuvasızlar (Video)
Gırgıriyede Büyük Seçim (Tayfur)
Geçim Otobüsü (Konuk Oyuncu)
Berduşlar Sosyetede (Şatır)
Ayrılık (Osman)

1985

Cilalı İbo Beni Anneme Götür

1986

Keko Aptallar Çetesi (Video)
Kahkaha Marketi (Katır Osman)
Güldürme Beni (Takatukasa)
Akrep (Temel)

1988

Kerizler

1990

Koltuk Belası

1991

Her şey Kocam İçin (Ekrem Gülgün)

1993

Öp Babanın Elini (Tayfun)
Bul Karayı Al Parayı

1994

Kılıbıklar
Baba
Aptallık Rekoru
Alnı Açık İki Kişi (Haluk)

1995

Süper Yıldız (Abbas Şahin) (TV Dizisi)

1997

Ana Kuzusu (Bakkal) (TV Dizisi)

Yapımcılık, Sahne Şovları ve Özel Yaşamı

Sinema kariyerine ek olarak 1966'da sahneye çıkarak şovmenliğe başladı. Televizyon dünyasında ise sunduğu "Gülünüz Güldürünüz" adlı yarışma programı, birçok yeni yeteneğin sinema ve sahne dünyasına girmesine olanak sağladı.^【6】 Kendi prodüksiyon şirketini kurarak yapımcılığa da başladı. Dönemin oyuncuları Fatma Girik ve Sadri Alışık'a ilk kez plak yapılmasını sağladı. Aynı zamanda, Ajda Pekkan'ın ilk plağının bir yüzünde kendisinin, diğer yüzünde Ajda Pekkan'ın birer şarkısının bulunduğu şekilde yayınlanmasında rol oynadı.

^{Öztürk Serengil'in Sunuculuğunu Üstlendiği Gülünüz Güldürünüz Programı (}^{TRT Arşiv}⁾

Sanatçı, politik güldürü tarzında çeşitli 45'lik plaklar da piyasaya sürdü. Bu plaklardan biri, Timur Selçuk'un popüler şarkısının parodisi olan "İsmail'in Meyhanesi" idi ve bu durum sanatçıların arasının açılmasına neden olmuş, neticesinde plak mahkeme kararıyla toplatılmıştır.^【7】 Serengil, 1961 yılında Türkiye'nin ikinci büyük gece kulübü olan Abidik Gubidik'i de açtı. Bir dönem Ayhan Işık'tan sonra en çok kazanan sinema oyuncusu olmasına rağmen, kumar tutkusu ve kadınlara olan düşkünlüğü gibi nedenlerle kazandığı servetini yitirmeye başladı.

Özel yaşamında dört kez evlilik gerçekleştiren Serengil, ilk eşi Mevhibe Beyat ile birlikteliği sürerken üniversiteli bir genç kıza ilgi duyması ikinci evliliğinin kapısını açtı; ancak bu evlilik yalnızca üç gün sürdü ve Serengil, ikinci evliliğindeki eşinden ayrıldı. Sanatçının ilk çocuğu Seren Serengil’in annesi olan Nevin Teoman ile iki kez nikâh masasına oturdu. Ardından Serengil, Finlandiyalı Seija Mirja ile evlenerek yeni bir aile kurdu. Bu evlilikten Cengiz, Timur adında iki oğlu ve Seray isminde bir kızı dünyaya geldi.^【8】

Serengil'in gençlik yıllarındaki yakın arkadaşları arasında Fikret Hakan ve Suphi Kaner yer alıyordu. İş girişimleri arasında Libya'da açtığı gazino da bulunuyordu, ancak Libya lideri Muammer Kaddafi'nin turizmi yasaklaması üzerine bu mekân on iki gün sonra kapanmış ve bu durum Serengil'e ekonomik kayıp yaşatmıştır. Casusluk suçlamasıyla Libya'da tutuklanan sanatçı, buradan kaçmak için yüklü miktarda para harcamış ve tüm mal varlığını Libya'da bırakarak ülkeye dönmüştür.^【9】 Kendi yaşamının özeleştirisini yaptığı "Yeşilçam'ı Benden Sorun" adlı bir kitap yayınlamıştır.

Kaleme aldığı otobiyografik eseri "Yeşilçam'ı Benden Sorun" da, bu tutkusu uğruna yirmi yedi daire kaybettiğini ve Almanya'da tek gecede yüklü miktarda para yitirdiğini belirtmiştir.^【10】 Sinemadaki yükselişinin ardından gelen duraklama dönemi, ödenemeyen bonolar ve iflaslar nedeniyle sanatçının sinemayı bırakmasına yol açtı. Daha sonra şovmen olarak sahneye dönüş yaparak, o dönemde birçok sinema yıldızının şarkıcı olarak sahneye çıkmasına yardımcı oldu.

Vefatı

Serengil, yaşamının sonlarına doğru beyin ödemi rahatsızlığı nedeniyle iki kez ameliyat oldu. Geçirdiği felç sonucu son bir yılını yürüyemeden geçiren Öztürk Serengil, 11 Ocak 1999 tarihinde, altmış dokuz yaşındayken İstanbul Kozyatağı'ndaki evinde vefat etti. Sanatçının mezarı, İstanbul'un Çengelköy Mezarlığı'nda bulunmaktadır.