Afyonkarahisar'ın Sandıklı ilçesi ile özdeşleşmiş, kökeni ve üretim tekniği bölgeye ait özellikler taşıyan bir el sanatı ürünüdür. Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından mahreç işareti olarak tescillenmiştir. Bu halı tipi, bölgedeki geleneksel dokumacılık kültürünün önemli bir temsilcisidir. Tescil işlemi, 21 Haziran 1996 tarihli başvuru ile başlamış ve 14 Kasım 1997 tarihinde tamamlanarak resmiyet kazanmıştır.
Ürün Özellikleri
Pazırık el halısı teknik açıdan belirlenmiş standartlara sahiptir. Halının tipi Pazırık olarak adlandırılmakta olup kalite ölçüsü santimetrekaresinde 6.25 ilme olacak şekilde (25×25) saptanmıştır. Metrekaredeki toplam ağırlığı yaklaşık 5910 gramdır. Halının temel malzemeleri ipliklerdir. İlme ipliği olarak 1.5/2 Yün numaralı iplik, çözgü ipliği olarak 6/11 Yün numaralı iplik, kalın atkı ipliği olarak 6/14 Yün numaralı iplik ve ince atkı ipliği olarak 12/5 Yün numaralı iplik kullanılmaktadır. Hav yüksekliği ise 8 ila 10 milimetre arasında olacak şekilde belirlenmiştir.
Üretim Metodu
Pazırık el halısının üretiminde Türk düğümü (çift düğüm) tekniği kullanılır. Bu düğüm tarzı halının dayanıklılığına ve desenlerinin belirginliğine katkıda bulunur. Üretim sürecindeki malzeme sarfiyatı metrekare başına şu şekildedir:
- İlme: 4200 gram
- Çözgü: 1000 gram
- Kalın Atkı: 550 gram
- İnce Atkı: 160 gram
Coğrafi Sınır
Pazırık el halısı'nın coğrafi sınırı tescil belgesinde Türkiye olarak belirlenmiştir. Ancak halının tescil ettireni Sandıklı Belediyesi'dir ve üretiminin kökeni Afyonkarahisar/Sandıklı bölgesiyle ilişkilidir.
Denetim
Ürünün teknik özelliklerine uygunluğunun sağlanması amacıyla sürekli denetimler yapılır. Denetim süreci, Coğrafi İşaretlerin Korunması Hakkındaki Kanun Hükmünde Kararname’nin 20. maddesi uyarınca gerçekleştirilir. Üretimin hem aşamaları hem de pazarlama süreçleri kontrol edilir. Denetimi gerçekleştiren kurumlar Bölge Müdürlükleri, Fabrika Müdürlükleri ve Kalite Kontrol Komisyonu'dur. Belirlenen teknik özelliklere uygun olmayan halılarda coğrafi işaretin kullanılmasına izin verilmez.
