Köken

Pederşahi kelimesi, Farsça peder (پدر) “baba” ve şāhī (شاهی) “şahlık, hükümdarlık” sözcüklerinin birleşiminden oluşur. Şāhī, Farsça şāh (kral, hükümdar) kelimesine getirilen -ī ekiyle türetilmiştir. 19. yüzyılda Fransızca patriarche (patriarkal yapı) sözcüğünün karşılığı olarak Osmanlı Türkçesinde türetilmiştir. Sözcük, toplumsal yapı içinde babanın ya da erkek figürlerin otoritesini esas alan anlayışı tanımlar.

Kullanım Alanları

• Aile yapısı: Baba merkezli, erkek egemen aile düzenini tanımlamak için kullanılır. Bu yapı içinde mülkiyet, soy ve karar hakkı babaya aittir.
• Sosyoloji ve antropoloji: Ataerkil toplum yapısını, miras ve soy bağının baba üzerinden sürdüğü kültürel düzeni ifade eder.
• Tarih ve kültür çalışmaları: Geleneksel toplum yapılarında erkek figürlerin baskın rolünü açıklamak için kullanılır.
• Eleştirel toplumsal analiz: Kadın hakları, toplumsal cinsiyet eşitliği gibi alanlarda eleştirel bir kavram olarak geçer.