Pembe Köşk, 10 Eylül 1923 tarihinde İsmet İnönü tarafından, Mehmet Uzunzade’den satın alınarak bir bağ evi olarak edinilmiştir. 1925 yılında ailesiyle birlikte bu köşke taşınan İnönü, 1973 yılındaki ölümüne dek, toplam 48 yıl boyunca bu evde yaşamıştır. Bu süre zarfında köşk, hem İnönü ailesinin evi hem de Cumhuriyet’in şekillendiği bir merkez olmuştur.

^{Pembe Köşk (İnönü Vakfı)}

Tarihî ve Kültürel Önemi

Pembe Köşk, sadece İnönü ailesinin yaşam alanı değil; Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk yıllarının, modernleşme çabalarının ve çağdaş yaşam tarzının sembolüdür. Köşk, bir aile hayatı örneği olmanın ötesinde, devrimlerin kalbinin attığı bir merkez olarak Türk tarihindeki yerini almıştır.

Cumhuriyet Döneminin Tanığı

Ankara’nın başkent oluşundan sonra Pembe Köşk, sosyal ve kültürel hayatın öncülerinden biri hâline gelmiştir. Köşk, Türkiye’nin modernleşme sürecine tanıklık etmiş; Atatürk’ün başkanlığını yaptığı önemli toplantılar, devrim hazırlıkları ve siyasal karar süreçleri bu mekânda yaşanmıştır.

Bu bağlamda köşk, sadece bir konut değil, aynı zamanda bir devlet aklının, bir dönemin fikir çatışmalarının ve gelişim adımlarının yaşandığı mekân olmuştur.

Kültürel ve Sosyal İlkler

Pembe Köşk, Ankara’da gerçekleşen pek çok kültürel etkinliğe öncülük etmiştir:

• 22 Şubat 1927’de Ankara’nın ilk balosu burada düzenlenmiştir.
• İlk konserler, resim sergileri ve ilmi toplantılar bu köşkte yapılmıştır.
• Bahçesinde ata binme ve mania atlama yarışmaları gibi sportif etkinlikler düzenlenmiştir.
• Ankara iklimine uygun bitki ve ağaç türlerinin yetiştirilmesine dair denemeler yine bu köşkün bahçesinde gerçekleştirilmiştir.

Bu yönleriyle Pembe Köşk, sadece bir siyasetçinin değil; sanat, bilim, doğa ve sporla iç içe yaşayan bir ailenin kültür ve yaşam merkezi olmuştur.

İnönü’nün Kişisel İlgi Alanları

İsmet Paşa, güzel sanatlara, özellikle resim, heykel ve çok sesli müzik gibi alanlara derin bir ilgi duymuştur. Genç yaşta viyolonsel dersi almış, konservatuvarların kurulmasına öncülük etmiş, tiyatro, opera ve konserleri kaçırmamaya özen göstermiştir.

Ayrıca ata binme, doğa ve tarım, özellikle çam ağaçları konusundaki uzmanlığı ile tanınmıştır. 8000 ciltlik kişisel kütüphanesi, onun okuma tutkusunu yansıtan önemli bir koleksiyondur.

Tarihî Toplantılar ve Atatürk ile Dostluk

Pembe Köşk, Mustafa Kemal Atatürk’ün sıkça ziyaret ettiği bir ev olmuştur. Atatürk, akşam saatlerinde İnönü’ye telefon ederek köşke geleceğini bildirir, zaman zaman 10-20 kişilik gruplarla bu evde yemekli sohbet toplantıları düzenlerdi. Yemekler bazen evden, bazen de Atatürk tarafından getirilirdi.

Bu toplantılarda dönemin önemli meseleleri konuşulmuş, Cumhuriyet reformlarının temel taşları bu sofralarda atılmıştır. Özellikle yemek salonu, Atatürk’ün katkılarıyla düzenlenmiş olup köşkün en dikkat çeken bölümlerinden biridir.

Günümüzdeki Kullanımı

Ankara’nın en eski konut yapılarından biri olan Pembe Köşk, hem mimari açıdan hem de kültürel dokusuyla önemli bir miras niteliğindedir. Günümüzde Pembe Köşk, İnönü Vakfı tarafından koruma altına alınmış ve zaman zaman sergiler, anma programları ve özel turlar aracılığıyla halka açılmaktadır.