Köken
Pencere, Türkçeye Farsça pancara sözcüğünden geçmiş olup, “kafes” anlamına gelir. Bu sözcüğün kökeni, Sanskritçede yine “kafes” anlamına gelen pañjara kelimesidir. Başlangıçta koruma amacı taşıyan kafes yapılar için kullanılan bu terim, zamanla yapıların dışa açılan, ışık ve hava geçişini sağlayan açıklıkları (özellikle demir parmaklıklı olanları) tanımlamak için kullanılmaya başlanmıştır. Dolayısıyla “pencere” sözcüğü, etimolojik olarak “kafesli açıklık” fikrinden türemiştir.
Kullanım Alanları
- Mimarlık: Bir yapının dışa açılan, ışık ve hava alan bölümlerini ifade eder.
- Edebiyat: Umut, kaçış, dış dünya ile bağlantı gibi temaların mecazı olarak kullanılır.
- Bilişim: Grafik kullanıcı arayüzlerinde bilgi veya işlem birimini gösteren “pencere” anlamında.
- Fiziksel ortam: Hava akımı veya dışarıyı izleme amacıyla açılan bölgeyi tanımlar.
- Tarihi metinler: “Pencere kafesi” ya da “parmaklıklı açıklık” gibi daha sınırlayıcı anlamlarda da kullanılmıştır.