Philo Taylor Farnsworth (19 Ağustos 1906, Beaver, Utah, ABD – 11 Mart 1971, Salt Lake City, Utah, ABD), Amerikan mucit ve telekomünikasyon öncüsüdür. Dünyanın ilk tamamen elektronik televizyon sistemini icat etmesiyle tanınır ve bu nedenle televizyonun "babalarından biri" olarak anılır. Hayatı boyunca elektronik ve mekanik cihazlar için 300'den fazla ABD ve yabancı patent almıştır.

Erken Yaşamı ve Eğitimi

Philo Taylor Farnsworth, 19 Ağustos 1906'da Amerika Birleşik Devletleri'nin Utah eyaletinde, Beaver City'de, büyükbabasının Mormon lideri Brigham Young'ın inşa ettiği bir kütük evde dünyaya geldi. Erken çocukluk yıllarından itibaren bilime karşı tutku besledi ve Popüler Bilim (Popular Science) dergisi ile bilim kitaplarını okudu. Başlıca ilgi alanları arasında moleküler teori ve motorlar bulunuyordu. 1920'lerde popüler olan Bell telefon, Edison gramofon ve Nipkow diskli mekanik televizyon gibi yeni cihazlarla da ilgilendi.

Ailesi o on iki yaşındayken Idaho, Rigby yakınlarındaki bir çiftliğe taşındı ve yeni evlerinde elektrikle tanışması, onun için bir dönüm noktası oldu. Elektriğe olan merakıyla, lise çağına geldiğinde evin elektrikli aletlerinin çoğunu dönüştürerek elektrik gücüyle çalışır hale getirmeyi başardı. Lisedeyken dahi, maddenin moleküler teorisi, elektronlar ve Einstein teorisi gibi ileri düzey konular üzerine çalışmalar yapmıştır.

Farnsworth, henüz 15 yaşındayken (1922'de) o dönemdeki mekanik televizyon sistemlerinin yetersizliğini görerek fikrini geliştirdi. Lise kimya öğretmenine, görüntüyü hızlı hareket eden elektronların hızını ve yönünü kontrol ederek elektriğe dönüştürecek bir "Görüntü Ayrıştırıcı (Image Dissector) vakum tüpü" fikrini şematik olarak çizdi. Bu çizim, ileride RCA ile yaşadığı patent savaşında, fikrin mucidinin kendisi olduğunu kanıtlayan bir delil oldu.

1924 yılında Brigham Young Üniversitesi'ne kaydoldu, ancak bir yıl sonra babasının vefat etmesi üzerine ailesine bakmak için ikinci yılının sonunda okulu bırakmak zorunda kaldı. Ardından Salt Lake City'de bir radyo tamir işi kurdu. Burada, bağış kampanyaları için çalışırken tanıştığı iş ortakları George Everson ve Leslie Gorrell'i, elektronik televizyon hayaline yatırım yapmaya ikna etti. Bu finansal destek sayesinde Farnsworth, 1926 yılında San Francisco'da kendi araştırma laboratuvarını kurarak icadını hayata geçirme yolunda ilk adımı attı.

Philo Taylor Farnsworth ve Elektronik Televizyonun İcadı

Philo Taylor Farnsworth, dönemin mekanik televizyon sistemlerinin sınırlamalarını aşmak amacıyla henüz 15 yaşındayken dünyanın ilk tamamen elektronik televizyon sistemini tasarladı. O yıllarda John Logie Baird'in kullandığı ve delikli dönen diskler (Nipkow diski) temeline dayanan mekanik taramalı televizyonlar, görüntü iletim hızını ve çözünürlüğü kısıtlıyordu; ekranlara küçük ve titrek görüntüler yansıtıyorlardı.

Farnsworth'un bu fikri, 14 yaşındayken bir çiftlikte tarlayı sürerken geldi: Tıpkı tarlayı sürmenin yarattığı sıralar gibi, görüntünün de yatay sıralara dizilmiş elektronlarla iletilebileceğini fark etti. Bu fikir, görüntünün taranmasını mekanik parçalar yerine bir elektron demeti ile tamamen elektronik olarak yapmayı öngörüyordu.

Bu vizyonunu hayata geçirmek için 1922'de lise kimya öğretmeni Justin Tolman'a, optik görüntüyü elektrik yükleri desenine dönüştürecek bir kamera tüpü olan "Görüntü Ayrıştırıcı (Image Dissector)" fikrinin çizimini yaptı. Farnsworth, 1926 yılında yatırımcıları George Everson ve Leslie Gorrell'in finansal desteğiyle San Francisco'daki Crocker Araştırma Laboratuvarları'nda çalışmaya başladı.

Tarihi Dönüm Noktası, 7 Eylül 1927'de gerçekleşti. O dönemde 21 yaşında olan Farnsworth, "Görüntü Ayrıştırıcı" (kamera tüpü) ve "Oscillite" (resim tüpü) adını verdiği iki temel elektronik bileşeni kullanarak, dünyanın ilk tamamen elektrikli televizyon görüntüsünü başarıyla üretti. İlk başlarda sadece silüetleri iletebilen sistemi Farnsworth daha net görüntüler elde etmek için sürekli geliştirmeye devam etti.

Tamamen elektronik televizyon sistemi için 1930 yılında patent aldı. Aynı yıl, RCA (Radio Corporation of America) televizyon projesi başkanı Vladimir Zworykin, Farnsworth'un laboratuvarını ziyaret etti. Zworykin'in kendi "İkonoskopu" olmasına rağmen, Farnsworth'un Görüntü Ayrıştırıcısı daha başarılıydı. RCA'nın başkanı David Sarnoff, bu teknolojinin önemini hemen fark ederek patentlerin tamamını satın almak için 100.000 dolarlık bir teklifte bulundu, ancak Farnsworth bu teklifi reddetti.

Bu ret, RCA'nın 1932'de Farnsworth aleyhine, patentinin Zworykin'in daha önceki bir başvurusunu ihlal ettiği iddiasıyla bir patent ihlali davası açmasına yol açtı. Ancak Farnsworth, lise öğretmeni Justin Tolman'ın 1922'de çizdiği orijinal şemayı kanıt olarak sunması sayesinde davayı 1935'te kazandı. Patent mücadelesini kaybetmesine rağmen teknolojisinin geleceğini bilen RCA, sonuç olarak 1939'da kendi şirket politikalarına aykırı bir şekilde Farnsworth'a, televizyon patentleri (tarama, odaklama, senkronizasyon, kontrast, kontroller ve güç konularını kapsayan) için telif ücreti ödemeyi kabul etti. Bu anlaşma, Farnsworth'un yaklaşık bir milyon dolar gelir elde etmesini sağladı.

^{George Everson, Richard C. Patterson ve Philo Taylor Farnsworth (Ortadaki) (Library of Congress)}

Diğer İcatları ve Sonraki Çalışmaları

Philo Taylor Farnsworth'un icatları, modern televizyonla sınırlı kalmamış aynı zamanda günümüz televizyon endüstrisini, Ay'dan çekilen görüntüleri ve uydu yayınlarını mümkün kılan elektronik gelişmelerin yolunu açmıştır. Yaşamı boyunca, elektronik ve mekanik cihazlar için 300'den fazla ABD ve yabancı patent almıştır.

Televizyonun ötesindeki yenilikleri şunlardır:

• Soğuk Katot Işın Tüpleri: İlk soğuk katot ışın tüplerini icat etti.

• Elektronik Mikroskop: İlk, ilkel sayılabilecek basit elektronik mikroskobu geliştirdi.

• Savunma ve Gözetim Teknolojileri: II. Dünya Savaşı sırasında, yön bulmak için radyo dalgalarını kullanan ve daha sonra radar olarak adlandırılan sistemlerin temelleri üzerinde çalıştı. Ayrıca kara ışık (black light) kullanarak gece görüş sistemleri ve bir kızılötesi teleskop icat etti.

• Diğer Patenti İcatlar: Ayrıca, hava trafik kontrol sistemi, bebek kuvözü ve gastro-skop gibi çeşitli alanlarda patentli icatları bulunmaktadır.

• Farnsworth Television and Radio Corporation: Televizyon çalışmalarını tırmandırmak amacıyla 1938'de kendi şirketi olan Farnsworth Television and Radio Corporation’ı kurdu. Şirket, II. Dünya Savaşı sırasında teknolojik yarışta ayakta kalmakta zorlandı ve 1949'da ITT'ye satıldı.

• Nükleer Füzyon Çalışmaları: 1950'lerden itibaren, hayatının son yıllarına kadar ilgi alanı, temiz ve sınırsız enerji üretmek amacıyla nükleer füzyondu. 1965 yılında, "Fusors" adını verdiği ve 30 saniyelik füzyon reaksiyonu üretebilen tüpler dizisi için patent aldı.

Vefatı ve Mirası

Philo Taylor Farnsworth, televizyonun ve modern elektroniğin temellerini attı fakat çalışmalarını tamamlayamadan, 11 Mart 1971'de zatürre nedeniyle vefat etti. Öldüğünde, elektronik ve mekanik cihazlar için toplamda 300'den fazla ABD ve yabancı patente sahipti.

Farnsworth, ölümünden sonra dahi televizyonun gelişimindeki rolü dolayısıyla ulusal düzeyde onur ve takdirlerle anıldı:

• Ulusal Mucitler Onur Listesi (National Inventors Hall of Fame): Televizyon Sistemi patenti (ABD Patent No. 1.773.980) ile 1984 yılında Ulusal Mucitler Onur Listesi'ne dahil edildi.

• ABD Posta Pulu: Televizyonun "babalarından biri" olarak kabul edilen Farnsworth, 1983 yılında ABD Posta Servisi tarafından portresinin yer aldığı bir posta pulu ile onurlandırıldı.

• Ulusal Heykel Salonu'nda Heykeli: Utah eyaletinin yerlisi olarak, kendisini temsil eden bir heykeli, Washington DC'deki Kongre Binası'nda bulunan Ulusal Heykel Salonu'nda sergilenmektedir. Bu heykel, James R. Avati tarafından 1990 yılında yontulmuştur.