Rize lahana yemeği, Türkiye'nin Rize ilinin mutfak kültüründe önemli yer tutan, kara lahana (kara pancar) kullanılarak hazırlanan besleyici ve doyurucu bir yemektir. Genellikle kış aylarında tüketilir.
Ürün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri
Rize lahana yemeği; kara lahana, mısır yarması (ya da mısır unu), kuru fasulye ve iç yağı ya da tereyağı ile pişirilen, bazen içine et de eklenen geleneksel bir sulu yemektir. Yemeğin ayırt edici özelliği, kara lahananın haşlanarak acılığının azaltılması ve uzun süreli pişirme yöntemiyle yumuşak bir dokuya kavuşturulmasıdır. Bölgesel adıyla “pancar yemeği” olarak da bilinir. Yemeğin özgünlüğü, mısır ürünlerinin, hayvansal yağların ve kara lahana gibi dayanıklı yeşil sebzelerin birlikte kullanılmasıyla ortaya çıkar.
Yemeğin Yapımı
Malzemeler
- 1 büyük bağ kara lahana (kara pancar)
- 1 su bardağı mısır yarması veya mısır unu
- 1 su bardağı haşlanmış kuru fasulye
- 1 büyük boy kuru soğan
- 1 yemek kaşığı tereyağı (veya iç yağı)
- 1 yemek kaşığı salça (isteğe bağlı)
- Tuz, pul biber, karabiber
- Yeterince sıcak su
Hazırlık ve Pişirme Süreci
Kara lahana, sapları ayıklandıktan sonra bol suyla yıkanır ve ince şeritler hâlinde doğranır. Acılığını azaltmak için 5–10 dakika haşlanır ve süzülür. Kuru soğan ince ince doğranarak tereyağında kavrulur. İstenirse salça da eklenerek karıştırılır. Doğranmış ve haşlanmış kara lahana, tencereye alınır ve kısa süre sotelenir. Haşlanmış kuru fasulye ve mısır yarması eklenerek karışım karıştırılır. Üzerini geçecek kadar sıcak su eklenir ve malzemeler yumuşayıncaya kadar orta ateşte yaklaşık 45–60 dakika pişirilir. Pişirme süresi sonunda yemeğin kıvamı kontrol edilir, gerekirse az su ilavesiyle birkaç dakika daha kaynatılır. Sıcak olarak servis edilir.
Tüketim ve Kültürel Bağlam
Rize lahana yemeği, Karadeniz’in sert kış koşullarına karşı besleyici ve uzun süre tok tutan bir öğün olarak öne çıkar. Genellikle mısır ekmeği veya turşu ile birlikte servis edilir. Bölgedeki geleneksel köy mutfaklarında hâlen yaygın olarak pişirilmektedir. Karadeniz mutfağındaki pek çok yemekte olduğu gibi, yerel üretim mısır ve lahananın kullanılması, yemeği sürdürülebilirlik açısından da önemli kılar.
