Geçtiğimiz Eylül ayında kimliği belirsiz insansız hava araçlarının, Avrupalı devletlerin hava sahasına izinsiz bir şekilde girdiği tespit edildi. İlerleyen günlerde NATO yetkilileri İHA'ların hangi ülkeden geldiğinin anlaşılmadığını, ancak bu ihlallerin arkasında Rusya'nın olma ihtimalinin yüksek olduğu yönünde bir açıklama yaptı. Hava sahası delinen ülkeler arasında Polonya, Danimarka, Romanya ve Estonya bulunuyor, söz konusu ülkelerin yetkilileri İHA'ların Rusya tarafından gönderildiğini iddia etti.

Avrupalı Devletlerin iddialarına göre Rusya, İran'dan satın aldığı dronları Temmuz ayından itibaren belirli aralıklarla Avrupalı devletlerin hava sahasına sokarak hava sahalarını deldi; İran menşeili bu dronların Shahed-136 isimli Kamikaze dron türü olduğu iddia edildi. Aynı zamanda Rusya'nın, kendi bünyesinde geliştirdiği kamikaze dronları da test etmeye devam ettiği yönünde iddiada bulundular.

Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov ise son dönemde Avrupa’daki havaalanlarının üzerinde görülen dron olaylarının arkasında Rusya’nın olduğu iddialarını “asılsız” olarak nitelendirdi.

^{Shahed - 136 dron (AA)}

Olay üzerine NATO Jetleri hemen alarma geçti, Kopenhag'daki havaalanı önlem için kapatıldı. Avrupa Komisyonu uzun toplantılar sonucunda uzun süredir gündemde olan "Dron Duvarı" fikrini ortaya atıldı, gelişmelerin üzerine 10 AB ülkesi ve Ukrayna bir araya geldi ve Dron Duvarı fikri üzerine bir toplantı düzenledi. Toplantıya katılan devletler arasında Bulgaristan, Danimarka, Estonya, Macaristan, Letonya, Litvanya, Polonya, Romanya, Slovakya, Finlandiya ve Ukrayna bulunuyor. Öte yandan Danimarka, 29 Eylül'de tüm ticari dron uçuşlarını geçici olarak yasakladığını bildirdi.

Bazı Avrupalı Yetkililere göre hava sahalarının delinmesi ve bu durumun engellenememesi, Avrupalı Devletlerin hava savunması konusunda zafiyeti olduğunu ortaya çıkardı. Avrupa Birliği’nin hazırlık seviyesinden kaygı duyan Estonyalı Avrupa Parlamentosu üyesi Riho Terras şu ifadelerde bulundu:

“Avrupa’nın barış zamanındaki dron savunması endişe verici ölçüde yetersiz. Doğu kanadındaki ülkeler, düşük maliyetli provokasyonlara uygun araçlarla karşılık verecek hazırlığa sahip değil. Ucuz dronları pahalı füzeler ya da jetlerle durdurmayı göze alamayız.”^[1]

Riho Terras'a göre Avrupa savunması için mevcut bulunan savunma sistemleri oldukça maliyetli sistemler ve Soğuk Savaş koşullarındaki saldırı tehdidine karşı önlem alınmak için yapılandırıldı. Bu durum da savunma sistemlerinin herhangi bir operasyonunun oldukça maliyetli olduğu anlamına geliyor. Avrupa'da halihazırda var olan savunma sistemleri, olası bir füze saldırısına karşı cevap verebilecek nitelikte donatıldı; ancak Rusya tarafından kullanılan kamikaze dronlar oldukça düşük maliyette üretildiği için Rusya bu operasyonları çok düşük maliyetle yönetebiliyor. Dolayısıyla Avrupa'nın sahip olduğu pahalı savunma sistemlerini, daha düşük maliyetli dron eylemlerine karşı kullanmak fiyat\performans açısından mantıklı değil.

Çözüm ne?

Avrupalı devletler, hava sahalarını delen dron sorunuyla başa çıkabilmek için kendilerine ucuz maliyetli hava savunması sağlayacak çözüm arayışında. Bu çözümler arasında lazer silahları, elektromanyetik toplar, sıkışma sistemleri (jammer) veya dron avlayan dron modelleri gündeme getirildi. Geçtiğimiz günlerde Kopenhag'da ucuz hava savunmasına yönelik bir toplantı yapılmış olsa da sorun henüz tam anlamıyla çözülebilmiş değil. Zorlukların nedenlerinden biri, Avrupa Kıtası bütününe entegre edilmiş bir "drona karşı savunma" sağlayan "dron duvarı" planı. Rus dronlarına karşı Avrupa genelinde ortak hava savunmasının sağlanabilmesi ise Avrupa Birliği'nin dron savunma planını onaylamasıyla mümkün olacak. Söz konusu plana göre, Avrupa Birliği genelinde ortak bir "dron savunma planının" imzalanması durumunda dronların Avrupa Birliği ülkelerinin hava sahasına izinsiz girmesi engellenecek.

^{AB Bayrağı (PXHere)}

Quantum Systems

Dron Duvarı fikrini gerçekleştirmek için belli başlı firmalar gündeme getirildi, bunlardan birisi de Quantum Systems isimli dron firması.

Quantum Systems: 2015 yılından beri faaliyet gösteren Alman merkezli bir şirkettir. Dronların hem donanımı hem de yazılımı şirket içerisinde geliştirilmektedir.

• Şirket Ukrayna'da 200'den fazla çalışanı olan bir tesis işletmektedir.
• "Hunter" adlı dronunun , dron duvarının bir parçası olabileceği düşünülmekte.
• Söz Konusu şirket tarafından, keşif dronları ve önleyici (interceptor) dronlar üretilmekte. Burada kritik olan nokta Önleyici dronların, önledikleri dronlara göre maliyetlerinin daha uygun olması. Bu nedenle de şirket tarafından üretilen çoğu intercopter dron 3D yazıcı ile üretilmektedir.