Tanım
Saçak, isim
- Bir yapının çatısından dışa doğru sarkan, genellikle suyun duvarlardan uzaklaşmasını sağlayan kısım.
- Bazı geleneksel giysilere veya kumaş kenarlarına dikişle yapılan süslemeler, iplikler.
- Gaz ortamına yerleştirilen ve yüksek bir potansiyel verilen bir nesnenin yüzeyinde oluşan ışık olayı.
Köken
Sözcük, Orta Türkçe saçak “saç püskülü” sözcüğünden evrilmiştir.
Kullanım Alanları
- Mimarlık: Saçak, genellikle çatıların dış kısmında yer alan, suyun binanın duvarlarına zarar vermemesi için yönlendirildiği alan olarak kullanılır. Ayrıca yapıların estetik görünüşünü tamamlamak ve güneşten korumak amacıyla da tercih edilir.
- Geleneksel Giyim: Geleneksel Türk giyiminde, başlıklar, feraceler ve giysilerin kenarlarında süs amaçlı kullanılan iplikler veya kumaşları tanımlamak için kullanılır.
- Fizikte: Bir gaz ortamına yerleştirilen ve yüksek bir potansiyel verilen bir nesnenin yüzeyinde, belirli koşullar altında oluşan ışık olayları için kullanılır.
Örnek Cümleler
- "Çatıdaki saçaklar, dışarıya doğru genişleyerek binanın duvarlarını suyun etkisinden koruyor.”
- "O eski başlıkta, altın iplikle yapılmış zarif bir saçak vardı.”
- "Kurumuş dudakları mütemadiyen kımıldanıyor, mütemadiyen siyah kirpiklerinin ipekten birer saçak gibi tamamladığı çürümüş göz kapakları titriyordu." - Halide Edip Adıvar【1】
Atasözleri ve Deyimler
Saçak öpmek (Deyim): Osmanlı döneminde bayramlaşma törenine katılan büyüklerin, padişahın tahtından sarkıtılmış halı saçaklarını öpmesi.
İlgili Terimler
- Çatı
- Saçak Sarkması
Çatı saçağı (Fotoğraf: Efraimstochter, pixabay.com)