Sarı lekeli zıpzıp (Thymelicus Acteon), Hesperiidae familyasına ait bir gündüz kelebeğidir. Ön kanat üst yüzeyinde koyu kahverengi zemin üzerinde sarımsı-beyaz tonlarda düzensiz şekilli benekler yer alır. Arka kanatların alt yüzeyinde, sarımsı zemin üzerinde beyaz lekeler ve koyu renkli desenler bulunur. Erkek bireylerin kanat açıklığı ortalama 24–28 mm arasındadır; dişilerde bu ölçü biraz daha büyük olabilir. Vücut yapısı kalın ve tüylüdür; antenler düz ve uçları topuz şeklindedir.
Yayılış ve Habitat
Sarı lekeli zıpzıp, Palearktik biyocoğrafik bölgede geniş bir dağılım gösterir. İspanya’dan başlayarak Türkiye ve Orta Asya’ya kadar uzanan coğrafyada gözlemlenir. Türkiye’de Trakya ve Anadolu’nun çeşitli bölgelerinde kaydedilmiştir. Genellikle açık ormanlık alanlar, step kenarları, taşlık yamaçlar ve kurak otlaklar gibi yarı doğal habitatlarda bulunur. Rakım olarak deniz seviyesinden başlayarak 2000 metreye kadar çıkabilen yüksekliklerde gözlemlenebilir.
Yaşam Döngüsü ve Ekoloji
Sarı lekeli zıpzıp, yıl içinde tek nesil verir (univoltin) ve uçuş dönemi genellikle mayıs sonu ile temmuz başı arasındadır. Yumurtalarını konukçu bitki üzerine bırakır. Tırtıllar genellikle Sida, Malva ve Althaea türleri gibi ebegümecigiller (Malvaceae) familyasına ait bitkilerle beslenir. Pupa evresi toprak yüzeyine yakın bitki örtüsü içinde gerçekleşir.
Korunma Durumu ve Tehditler
Sarı lekeli zıpzıp türü, habitat tahribatı, aşırı tarım uygulamaları, kimyasal ilaçlamalar ve otlatma baskısı nedeniyle yerel popülasyonlarda azalma riski taşımaktadır. Türkiye’de çok yaygın olmamakla birlikte, çeşitli illerde izole popülasyonlar hâlinde yaşamını sürdürmektedir. Türün sürdürülebilirliği için doğal habitatların korunması önem arz etmektedir.
Davranış ve Uçuş Özellikleri
Bu kelebek türü hızlı ve ani yön değiştiren uçuş karakteri ile tanınır. Diğer Hesperiidae türlerinde olduğu gibi, bitki örtüsü üzerinde kısa sıçramalar yaparak hareket eder. Güneşli günlerde daha aktif olup sabah ve öğle saatlerinde çiçekler üzerinde nektar tüketirken gözlemlenebilir.
