Sewol Faciası, 16 Nisan 2014 tarihinde Güney Kore’nin güneybatı kıyılarında meydana gelen büyük çaplı bir deniz kazasıdır. Olayda, MV Sewol adlı yolcu feribotu Incheon Limanı’ndan Jeju Adası’na gitmek üzere sabah saatlerinde seferine başlamış; ancak Jindo açıklarında alabora olarak batmıştır. Kaza anında gemide toplam 476 kişi bulunmaktaydı. Bu kişilerin büyük bir kısmını Ansan kentinde bulunan Danwon Lisesi’nin ikinci sınıf öğrencileri oluşturuyordu. Sewol faciası, vefat eden kişi sayısı bakımından Güney Kore tarihindeki en büyük sivil deniz kazalarından biri olarak kabul edilmektedir.

^{Hayatını Kaybeden Öğrencilerin Cenaze Töreni (Yapay Zeka ile Oluşturulmuştur)}

Geminin Özellikleri

MV Sewol adlı feribot, 1994 yılında Japonya’da inşa edilmiştir. Geminin ilk inşa edildiği dönemdeki tonajı 5.997 ton olup daha sonraki tadilatlar sonucunda bu değer 6.825 tona yükseltilmiştir. Feribot, 2012 yılına kadar “Ferry Naminoue” adıyla Japonya’da sefer yapmış; aynı yıl Güney Kore merkezli Chonghaejin Marine Company tarafından satın alınarak “Sewol” adıyla hizmete alınmıştır.

Geminin yolcu kapasitesi, yapılan değişikliklerle birlikte 804’ten 921’e çıkarılmıştır. Ancak bu kapasite artışı sırasında güvenlik donanımlarının yeterli şekilde düzenlenmediği ve yük dengesinin uygun biçimde ayarlanmadığı belirlenmiştir.

Olayın Seyri

16 Nisan 2014 sabahı MV Sewol isimli yolcu feribotu Incheon Limanı’ndan Jeju Adası’na gitmek üzere seferine başlamıştır. Sefer sırasında gemide toplam 476 kişi bulunmaktaydı; bunların çoğunluğunu Ansan’daki Danwon Lisesi’nin ikinci sınıf öğrencileri oluşturuyordu.

^{Hayatını Kaybeden Çocukların Cansız Bedenlerinin Feribottan Çıkarılışı (CNN)}

Saat 08.49 sularında gemi, yön değiştirme manevrası sırasında ani bir dönüş yaparak yaklaşık 45 derece sağa yatmıştır. Kurtulan yolcular, bu sırada geminin içinde yüksek bir gürültü duyduklarını bildirmiştir. 08.52’de gemide bulunan bir öğrenci tarafından 119 acil hattı aranarak yardım istenmiş; çağrı, Mokpo Sahil Güvenlik Merkezi’ne yönlendirilmiştir.

Kısa süre sonra, 08.55’te, gemi mürettebatı Jeju Deniz Trafik Hizmetleri Merkezi (VTS) ile bağlantı kurmuştur. Ancak gemi dengesini koruyamayarak 09.18 itibarıyla yaklaşık 50 dereceden fazla sol tarafa yatmıştır. 09.25’te, VTS tarafından kaptana tahliye kararı alınması yönünde uyarı yapılmış; 09.30’da kaptan tarafından tahliye emri verilmesine rağmen bu bilgi gemideki yolculara tam olarak iletilememiştir. 09.38’de, gemiyle olan tüm iletişim kesilmiştir. Olay yerinden alınan verilere göre MV Sewol’un yaklaşık 11.30 civarında tamamen sulara gömüldüğü değerlendirilmiştir.

Kurtarma Çalışmaları ve Devlet Müdahalesi

Kazanın ardından Güney Kore hükümeti ve askeri birimler tarafından çok aşamalı bir kurtarma süreci başlatılmıştır.

09.04: Merkezi Afet Merkezi, acil durum yönetimi amacıyla harekete geçmiştir.

09.10: Kore Sahil Güvenlik Komutanlığı ilk resmi kurtarma operasyonunu başlatmıştır.

09.35: Savunma Bakanlığı, “Karşı Afet Merkezi”ni faaliyete geçirmiştir.

09.40: Okyanuslar ve Balıkçılık Bakanlığı, “Merkezi Kaza Müdahale Merkezi”ni kurmuştur.

11.28: Kore Donanması’nın Su Altı Kurtarma Birliği (SSU) bölgeye gönderilmiştir.

14.42: Deniz Özel Harp Filotillası (UDT/SEAL) olay yerine ulaşmıştır.

Ancak ilk saatlerde yürütülen operasyonlar etkin bir kurtarma sağlamakta yetersiz kalmıştır. 11.01–11.25 saatleri arasında bazı medya organlarında tüm yolcuların kurtarıldığına dair yanlış haberler yayımlanmıştır. Gerçekte 172 kişi kurtarılmış, 304 kişi ise hayatını kaybetmiş veya kaybolmuştur. Kurtarma ekipleri tarafından bulunan ilk ceset, 11.35’te mürettebat üyelerinden bir kadına aittir.

Kurtulanlar ve Tıbbi Müdahale Süreci

Sewol faciasından kurtulan yolcular, olay yerinden üç ayrı tekneyle tahliye edilmiştir. İlk müdahaleler, bölgeye en yakın kara noktası olan Jindo’daki acil tıbbi merkez tarafından gerçekleştirilmiştir.

Sağ kurtulanların büyük bölümünde ciddi fiziksel yaralanma tespit edilmemiş, yalnızca bir öğrencide pelvis kırığı belirlenmiştir. Olayın ardından hem kurtulan öğrenciler hem de aileleri için psikolojik destek ve rehabilitasyon programları başlatılmıştır. Kurtulan öğrencilerin çoğu, tedavi amacıyla Kore Üniversitesi Ansan Hastanesi’ne sevk edilmiştir. Tüm öğrenciler 30 Nisan 2014 tarihine kadar taburcu edilmiştir.

Facianın ardından Sağlık ve Refah Bakanlığı koordinasyonunda Ansan Psikolojik Travma Merkezi kurulmuştur. Bu merkez, Seul Ulusal Ruh Sağlığı Hastanesi ve Kore Nöropsikiyatri Derneği iş birliğiyle faaliyet göstermiş; olaydan etkilenen öğrencilere, ailelere ve toplumun ilgili kesimlerine uzun vadeli psikolojik destek sağlamıştır.

Soruşturma ve Belirlenen Sorunlar

Soruşturmalarda kazaya yol açan çok sayıda yapısal ve idari eksiklik tespit edilmiştir:

• Geminin aşırı yüklenmiş olduğu ve yük dengesinin uygun şekilde ayarlanmadığı,
• Güvenlik ekipmanlarının ve can kurtarma araçlarının işlevsiz olduğu,
• Mürettebatın güvenlik eğitimi almadığı,
• Kaptan ve mürettebatın yolcuları terk ederek erken tahliye ettiği,
• Sahil Güvenlik ekiplerinin gemiye zamanında girmediği,
• İlk dalış kurtarma operasyonlarının başarısız olduğu belirlenmiştir.

Olay Sonrası Düzenleme ve Reformlar

Sewol faciasının ardından Güney Kore yönetimi, ülkenin afet yönetimi, deniz güvenliği ve kamu sorumluluğu alanlarında kapsamlı yapısal reformlara gitmiştir. Kaza, yalnızca teknik yetersizlikleri değil, aynı zamanda kurumsal koordinasyon eksikliklerini de ortaya koymuştur. Bu nedenle, afet ve kriz yönetiminde kurumsal yeniden yapılanma süreci başlatılmıştır.

^{Olay Anına Ait Görüntüler (On Demand News)}

Bu kapsamda deniz kazalarına yönelik özel bir ulusal kontrol merkezi (National Security Agency) kurulması planlanmış; kurumlar arası iletişim ve koordinasyon sistemlerini güçlendirecek tedbirler planlanmıştır. Ayrıca entegrasyon esasına dayalı kurtarma ekipleri oluşturulmuş, afet yönetimi alanında uzman personel yetiştirilmesine yönelik yeni bir eğitim sistemi hayata geçirilmiştir. Kamu kurumları, özel sektör ve askerî birimler arasında ortak tatbikatlar ve işbirliği eğitimleri artırılmıştır. Bunun yanı sıra, deniz kazalarına müdahale için özel donanım ve yasal düzenlemelerin güçlendirilmesi hedeflenmiştir.

Bu reformların sonucunda Sewol faciası Güney Kore’nin afet önleme, müdahale ve psikolojik destek mekanizmalarının yeniden şekillenmesinde kritik bir nokta olmuştur. Olayın ardından geliştirilen sistemler, ülkenin kriz yönetimi kapasitesini artırmıştır. Bununla birlikte kaza, Güney Kore'de, devlet ile vatandaş arasındaki güven, sorumluluk ve hesap verebilirlik anlayışının yeniden tartışılmasına yol açmıştır.