Şeyh Mustafa İsmet Garibullah (1808, Yanya - ?), Osmanlı Devleti'nin son döneminde yaşamış bir mutasavvıftır. Nakşibendi-Hâlidî tarikatına mensup olup, İslamî ilimlerdeki bilgi birikimi ve tasavvufi çalışmalarıyla tanınmıştır. Yaşamı boyunca ilim ve irşad【1】 faaliyetlerine önem verdiği ve birçok talebe yetiştirtirdiği bilinmektedir.
Hayatı ve Eğitimi
1808 yılında Osmanlı İmparatorluğu’na bağlı Yanya’da doğmuştur. İslamî ilimler alanında aldığı temel eğitimden sonra tasavvufi eğitimini Nakşibendî tarîkatının büyüklerinden tamamlamıştır. Mekke’de Mevlânâ Abdullah el-Mücâvir fî Beledillâh’a intisap ederek【2】 yedi yıl süren seyr-i sülûkunu【3】 tamamlamıştır. Daha sonra Edirne Sultan Camii’nde irşad faaliyetlerine başlamış, ardından İstanbul Kocamustafapaşa’da hizmetlerine devam etmiştir.
Nakşibendi-Hâlidî tarikatının önde gelen isimlerinden biri olarak, İslamî eğitimin yaygınlaştırılması ve ahlaki değerlerin korunması için çalışmalar yapmıştır. Tarihi kayıtlardani, hayatını ilm yoluna adadığı ve birçok talebenin yetişmesine katkıda bulunduğu anlaşılmaktadır.
Tasavvufi Mirası ve Etkisi
Mustafa İsmet Garibullah, genel olarak halk arasında zühd ve takva sahibi bir şahsiyet olarak tanınmıştır. Tasavvufi sohbetleri ve öğretileri, Nakşibendi-Hâlidî geleneğinde günümüzde de önemini korumaktadır. Manevi rehberlik anlayışı, kendisinden sonra gelen halifeleri ve takipçileri tarafından sürdürülmüştür. Sultan Abdülmecid de dahil olmak üzere birçok önemli şahsiyet ona intisap etmiştir.
Tasavvufi konulara dair derin bilgiye sahip olduğuna dair rivayetler çoğunluktadır. Sade ve gösterişten uzak bir yaşam sürdüğü ve müridleri tarafından bu yönleriyle öne çıkarıldığı tarihi kayırlarda mevcuttur.
Eserleri
Şeyh Mustafa İsmet Garibullah, tasavvufi konularda çeşitli eserler kaleme almış olup bu eserler, tasavvufi öğretilerin aktarımında önemli kaynaklar arasında gösterilmektedir.
Risale-i Kudsiyye: Manzum olarak yazılmış olup, tasavvufi öğretileri içeren bir eserdir.
Risale-i Kudsiyye Tercümesi: Eserin açıklamalı bir çevirisi olup, tasavvufi kavramların daha anlaşılır hale getirilmesini amaçlamaktadır.
Türbesi ve Ziyaretgâhı
Şeyh Mustafa İsmet Garibullah’ın türbesi, İstanbul’un Fatih ilçesinde, İsmail Ağa Camii haziresinde yer almaktadır. Türbe, tarihî ve kültürel bir yapı olarak ziyaret edilmeye devam etmekte olup İstanbul’daki tasavvufi mirasın önemli unsurlarından biri olarak kabul edilmektedir.



