Shai Gilgeous-Alexander, 12 Temmuz 1998 doğumlu Kanadalı profesyonel basketbolcudur. NBA’de Oklahoma City Thunder formasıyla 2 numara ile görev yapmıştır. Boyu 1,98 m (6'6"), kilosu 88 kg (195 lb) olarak kayıtlarda yer almıştır. “SGA” kısaltması, oyuncunun yaygın kullanılan lakabı olmuştur.

^{Shai Gilgeous-Alexander (AA)}

Aile ve Erken Yaşam

Gilgeous-Alexander Toronto, Ontario’da doğmuştur. Babası Vaughn Alexander ve annesi Charmaine Gilgeous'dır. Annesi, Antigua ve Barbuda adına atletizm geçmişi bulunan ve 1992 Olimpiyat Oyunları’nda 400 metre koşmuş bir sporcudur. Çocukluk döneminde Toronto’da yaşadığı süreçte NBA izleme deneyimi edinmiş; evde temel antrenman düzenini ise aile çevresinde, özellikle babasıyla çalışarak geliştirmiştir. 10 yaşında Hamilton, Ontario’ya taşınmış; burada yerel bir program olan UPLAY Canada’ya katılmıştır. Erken yaşlarda özellikle “ball screen” (perde kullanımı) üzerine yoğunlaşan bir öğrenme ve tekrar süreci oluşmuştur.

Altyapı ve Lise Dönemi

UPLAY Canada yılları, oyuncunun altyapı gelişiminde süreklilik taşıyan bir başlık olmuştur. Bu program üzerinden antrenör Dwayne Washington ile uzun süreli bir çalışma ilişkisi kurulmuş; çalışma içeriği hem video analizi hem de saha içi tekrarlarla tanımlanmıştır. Aynı dönemde aile çevresindeki rekabet alanı da görünür olmuştur: kuzeni Nickeil Alexander-Walker ile çocukluk ve ergenlik çağında bire bir maçlar yapılmış, iki oyuncu arasında yakın akrabalık bağıyla birlikte düzenli rekabetin sürdüğü bir yapı oluşmuştur.

Lise kariyerinin kapanış evresi Hamilton Heights Christian Academy (Chattanooga, Tennessee) ile ilişkilendirilmiştir. Bu okul döneminde Nickeil Alexander-Walker ile aynı kurumda bulunmuş; iki oyuncu aynı ev ortamını da paylaşmıştır. Hamilton Heights’ta oyun rolü zaman içinde dönüşmüş; ilk geldiğinde daha çok pas odaklı bir guard profiliyle anılırken, üst sınıf yılında sayı ortalamasının 20’nin üzerine çıktığı ve hücumda daha geniş bir skor repertuvarı kullandığı aktarımı yapılmıştır. Bu aşamada daha önce Florida’ya bağlı bir taahhüt süreci bulunmuş; 2016 Ekim’inde yeniden değerlendirme yoluna gidilmiş ve Kentucky’den teklif alınmasıyla üniversite rotası netleşmiştir.

Üniversite Dönemi

Gilgeous-Alexander’ın üniversite eğitimi ve NCAA kariyeri Kentucky ile ilişkilendirilmiştir. Kentucky’de sezonun ilk bölümünde daha çok kenardan gelen bir rolü bulunmuş; 15 maç sonrasında ilk beşe yükselmiş ve sezonun devamında bu rolü sürdürmüştür. Üniversite dönemindeki antrenman rutininde tesis erişimi, salon çalışmaları, ağırlık odası ve maç görüntüsü izleme gibi unsurlar öne çıkmış, maç sonrası dönüş yolculuklarında dahi video izleme talebinin bulunmuştur.

Kentucky’deki tek sezon, bireysel ödül düzeyinde SEC Turnuvası MVP’si ile kayda geçmiştir. Bu turnuva sürecinde 21 sayı, 5,0 ribaund ve 6,7 asist ortalamaları ile anılmış; saha içi isabet yüzdesi %55,3 olarak verilmiştir. Bu dönem sonrası draft sıralaması beklentisi 20’li sıralardan “lottery” aralığına yükselmiştir.

NBA’ye Giriş ve Graft

Gilgeous-Alexander 2018 NBA Draftı’nda 1. tur 11. sıradan seçilmiştir. Seçim kaydı Charlotte Hornets üzerinden görünmüş; aynı gece Los Angeles Clippers’a takas edilerek NBA kariyerine Clippers formasıyla başlamıştır. Bu evre, NBA oyuncu künyesinde “2018 R1 Pick 11” olarak yer almıştır.

NBA Kariyeri

Los Angeles Clippers Dönemi

NBA kariyerinin ilk sezonu Los Angeles Clippers ile gerçekleşmiştir. Bu ilk yılda başlangıç rolü sınırlı kalmış; sezonun erken bölümünde (dokuz maç sonrasında) ilk beşe geçiş yapılmış ve bu değişim kalıcı bir düzenin parçası olmuştur. Aynı sezon içinde, Clippers formasıyla Toronto’da oynanan bir karşılaşma bağlamında, doğduğu ülkede profesyonel olarak ilk kez sahaya çıkmış ve tribünde geniş bir aile-arkadaş grubunun bulunmuştur.

Oklahoma City Thunder Dönemi

10 Temmuz 2019 tarihinde Gilgeous-Alexander, Los Angeles Clippers’tan Oklahoma City Thunder’a takas edilmiştir. Bu işlemde Danilo Gallinari ve birden fazla birinci tur draft hakkı gibi varlıklar yer almış; karşılığında Paul George’un Clippers’a gittiği, ayrıca draft hakkı unsurlarının takas paketine eklendiği listelenmiştir. 2019’dan itibaren oyuncunun kulüp geçmişi Oklahoma City Thunder ağırlıklı ilerlemiştir.

Pozisyon, Fiziksel Özellikler ve Temel Rol Çerçevesi

Gilgeous-Alexander’ın pozisyonu “guard” olarak geçse de point guard ve shooting guard pozisyonlarında oynamaktadır. 2025-26 sezonu bağlamında NBA istatistiklerinde maç başına 32,5 sayı, 4,9 ribaund ve 6,5 asist üretimi yer almıştır.

Başarılar ve Unvanlar

Gilgeous-Alexander üç kez All-NBA seçimi almıştır, bir kez All-Rookie Team’e girmiştir ve üç kez NBA All-Star olarak seçilmiştir. Aynı bölümde NBA şampiyonluğu kazanmıştır; ayrıca NBA Cup All-Tournament Team, NBA Finalleri En Değerli Oyuncusu ve normal sezon En Değerli Oyuncusu ödüllerini almıştır.

Başarıların yıl bazlı dağılımına bakıldığında, 2025 yılında hem normal sezon hem de finaller En Değerli Oyuncusu ödüllerini kazanmıştır. 2023, 2024 ve 2025 yıllarında üst üste üç kez All-NBA Birinci Beş’e seçilmiştir. 2025 yılında Batı Konferansı Finalleri En Değerli Oyuncusu unvanını almıştır. Kariyerinin ilk sezonunda ise All-Rookie İkinci Beş’te yer almıştır. NBA Cup All-Tournament Team seçimini 2025 ve 2026 yıllarında almıştır.

Takım başarıları ve istatistiksel liderlikler kapsamında 2025 yılında Oklahoma City Thunder formasıyla NBA şampiyonluğu kazanmıştır. 2024–25 sezonunda 2.484 sayı ile ligin toplam sayı lideri olmuştur; aynı sezonda 32,7 sayı ortalamasıyla maç başına sayı liderliğini de elde etmiştir.

Rekorlar ve Öne Çıkan İstatistik Eşikleri

Üst Üste 100 Maçta 20+ Sayı Serisi

23 Aralık 2025 tarihinde Gilgeous-Alexander üst üste 100 maçta 20 ve üzeri sayı kaydetmiştir. Wilt Chamberlain’den sonra bu eşiğe ulaşan ikinci isim olmuştur. Bu rekor Oklahoma City Thunder’ın Memphis Grizzlies’i 119-103 yendiği maçta kayda geçmiştir.

30 Dakikanın Altında 30+ Sayı Maçları Rekoru

Oklahoma City Thunder’ın Los Angeles Clippers’ı 122-101 mağlup ettiği karşılaşmada Gilgeous-Alexander, 29 dakika sahada kalarak 32 sayı kaydetmiştir. Bu performansıyla bir sezonda 30 dakikanın altında süre alıp 30 sayı barajını geçtiği maç sayısında lig rekorunu kırmıştır. Söz konusu rekorun önceki sahibi, 2019–20 sezonunda dokuz kez bu ölçüte ulaşan Giannis Antetokounmpo olmuştur.

Aynı karşılaşmada Gilgeous-Alexander, 24 saha içi denemede 13 isabet bulmuştur; üç sayı çizgisinin gerisinden 6 atışta 2 isabet kaydetmiştir. Ayrıca 7 ribaund, 6 asist ve 2 blokluk istatistik katkısı sağlamıştır.