Tam vücut kuşağı, yüksekte çalışan bireyin düşme durumunda vücut bütünlüğünü koruyarak düşüş enerjisini kontrollü biçimde sönümleyen, omuz, bel ve bacakları çevreleyen bağlantı noktalarıyla entegre kişisel koruyucu donanımdır. Bu donanım, düşme esnasında oluşan kinetik kuvvetleri vücudun dayanıklı bölgelerine eşit şekilde dağıtarak omurga, pelvis ve boyun gibi hayati noktalarda hasar oluşmasını engellemeyi amaçlar. Sistem genellikle sırt bölgesinde yer alan bir ana bağlantı halkası (D-halkası), enerji sönümleyici bileşenler ve yüksek mukavemetli tokalarla desteklenir. Doğru kullanımda hem düşme etkisini azaltır hem de kullanıcıyı güvenli bir pozisyonda askıda tutarak kurtarma operasyonlarının güvenle yürütülmesini sağlar.

Yapısal Özellikler

Tam vücut kuşakları; yüksek mukavemetli polyester veya naylon dokuma bantlardan üretilir ve aşağıdaki ana bileşenlerden oluşur:

• Omuz Askıları: Vücudu yukarıdan destekleyen ana bağlantı elemanıdır.
• Bel ve Gövde Kuşağı: Kuşağın vücudu sıkıca sarmasını ve kaymasını engeller.
• Bacak Askıları: Yükün bacaklara aktarılmasını sağlar.
• Düşüş Durdurma Halkası (D-Halkası): Genellikle sırt bölgesindedir ve enerji absorblayıcı sistemlere bağlanır.
• Yan Bağlantı Halkaları: Çalışma konumlandırma uygulamalarında kullanılır.
• Tokalar ve Ayarlama Elemanları: Kuşağın kullanıcıya göre tam olarak ayarlanmasına olanak tanır.
• Enerji Sönümleyici: Ani duruş sırasında oluşacak şoku absorbe eder.

Kullanım Amacı ve Alanları

Tam vücut kuşakları, düşme riskinin bulunduğu tüm sektörlerde hayati öneme sahiptir. Başlıca kullanım alanları:

• İnşaat sektörü (çatı, iskele, dış cephe çalışmaları)
• Enerji üretim tesisleri (rüzgâr türbinleri, elektrik direkleri)
• Endüstriyel bakım faaliyetleri (silo, baca, raf, vinç ve platform sistemleri)
• Lojistik ve depo faaliyetleri (yüksek raflı istif sistemleri)

_{Tam Vücut Kuşağı - Paraşüt Tipi Emniyet Kemeri (Yapay Zeka İle Oluşturuldu)}

Çalışma Prensibi

Tam vücut kuşağı, kullanıcı düşmeye başladığında bağlı olduğu sistemin bir parçası olarak enerjiyi absorbe eder. D-halkasına bağlanan şok emici sistem, düşüş anında devreye girerek kuvvetin büyüklüğünü düşürür. Bu sayede kullanıcı, kontrolsüz düşüş yerine emniyetli şekilde askıda kalır. Bu durum kurtarma operasyonlarını kolaylaştırır ve düşme sonucu oluşabilecek iç organ hasarlarını engeller.

Standartlar ve Mevzuat

Türkiye’de tam vücut kuşaklarının kullanımı aşağıdaki standartlar ve mevzuat çerçevesinde düzenlenmektedir:

• EN 361 – Düşüş durdurma için tam vücut kuşakları standardı
• EN 363 – Düşüş durdurma sistemleri için genel gereklilikler
• EN 365 – Kişisel koruyucu sistemlerin kontrol ve işaretleme kuralları
• İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu (6331 sayılı yasa) – KKD kullanım zorunluluğu
• Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik

Bu standartlar, kuşağın düşme sonrası işlevselliğini koruyacak dayanıklılıkta olmasını ve kullanıcıya zarar vermeyecek şekilde yük dağılımı yapmasını zorunlu kılar.

Doğru Kullanım İlkeleri

Tam vücut kuşağının etkili şekilde koruma sağlayabilmesi için şu kurallara dikkat edilmelidir:

• Kuşak vücuda tam oturacak şekilde ayarlanmalı, askılar sarkmamalı ya da aşırı sıkı olmamalıdır.
• D-halkası sırt ortasında, iki kürek kemiği arasında olacak biçimde konumlandırılmalıdır.
• Düşüş mesafesi önceden hesaplanmalı ve kullanıcı ile zemin arasında yeterli frenleme alanı bırakılmalıdır.
• Kuşak, her kullanımdan önce gözle kontrol edilmeli, yırtık, aşınma ya da deformasyon varsa kullanılmamalıdır.
• Kullanıcılar mutlaka KKD eğitimi almış ve sistemi doğru bağlayabilecek yeterlilikte olmalıdır.

Periyodik Muayene ve Bakım

Tam vücut kuşakları, periyodik olarak yetkili kişilerce muayene edilmelidir. Yıpranmış, deformasyona uğramış veya düşme sonrası kullanılmış kuşaklar derhal sistemden çıkarılmalıdır. Her kuşağın üretici talimatlarına uygun şekilde kayıt altına alınmış bakım ve muayene geçmişi tutulmalıdır. Yönetmelik gereği, yılda en az bir kez uzman denetiminden geçmesi zorunludur.

Riskler ve Sınırlamalar

Tam vücut kuşakları, uygun şekilde kullanılmadığında ya da düşme sonrasında yeterli sarkma payı bırakılmadığında aşağıdaki riskleri taşıyabilir:

• Düşüş durduğunda kullanıcı uzun süre askıda kalırsa askı travması riski oluşabilir.
• Yanlış ayarlanmış askılar, boğulma ya da iç kanama gibi ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.
• Kuşak doğru konumlandırılmazsa şok yükü belirli noktalarda yoğunlaşarak istenmeyen hasara yol açabilir.

Bu nedenle tam vücut kuşağının sadece donanım olarak değil, bütüncül bir düşme koruma sisteminin parçası olarak değerlendirilmesi gerekir.