TCG Anadolu Çok Maksatlı Amfibi Hücum Gemisi (LHD), Türk Deniz Kuvvetleri Komutanlığı için tasarlanmış; kara, deniz ve hava unsurlarını entegre edebilen, çıkarma, hava harekâtı ve insani yardım/afet görevlerini icra edebilen dünyanın ilk SİHA gemisidir. Askerî araçlar, helikopterler ve insansız hava araçları konuşlandırılabilen gemi, kriz ve harp bölgelerine kendi kendine ulaşma, sahile çıkarma yapma, tahliye ve lojistik destek sağlama kabiliyetlerine sahiptir. Aynı zamanda tam teşekküllü hastane ve ameliyathane bölümleri bulunmaktadır. TCG Anadolu, yüksek yerlilik oranı ve modern aviyonik, silah, elektronik harp sistemleriyle donatılmış bir millî savunma sanayi ürünü olarak konumlandırılmaktadır.

^{TCG Anadolu Çok Maksatlı Amfibi Hücum Gemisi (AA)}

Geliştirme Süreci

Proje Başlangıcı

TCG Anadolu projesi, Türk Deniz Kuvvetleri'nin Çok Maksatlı Amfibi Hücum Gemisi (LHD) ihtiyacını karşılamak amacıyla 2015 yılında Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) tarafından başlatılmıştır. Programın ana amacı, Ege, Akdeniz ve Karadeniz'de kuvvet aktarımı ve amfibi harekât kabiliyetini ana üs desteği olmaksızın gerçekleştirecek stratejik bir platformu envantere katmaktır.

Proje, İspanya Deniz Kuvvetleri envanterindeki Juan Carlos I gemisinin tasarımından esinlenilerek, Sedef Tersanesi ve İspanyol Navantia şirketi ortaklığında yürütülmüştür. Bu projede 131 alt yüklenicinin yanı sıra üniversiteler ve araştırma merkezleri de görev almıştır.

İnşa ve Test Süreçleri

30 Nisan 2016 tarihinde Sedef Tersanesi'nde ilk sac kesim töreni gerçekleştirilerek geminin inşasına resmi olarak başlanmıştır. İnşa süreci, blokların yapımı, birleştirilmesi ve sistemlerin entegrasyonu aşamalarını içermiştir. 2019–2022 döneminde geminin ana gövde montajı tamamlanmış ve deniz sistemlerinin testlerine geçilmiştir.

7 Mart 2022 tarihinde TCG Anadolu, ilk deniz kabul ve seyir tecrübe testlerini (deniz denemeleri) gerçekleştirmiştir. Bu testlerde geminin tahrik, seyrüsefer ve temel sistemlerinin performansı doğrulanmıştır. İnşa süreci boyunca geminin uçuş güvertesi ve hangar katı, döner kanatlı ve sabit kanatlı insansız hava araçlarının (İHA/SİHA) konuşlandırılmasına uygun olacak şekilde modifiye edilmiştir.

Hizmete Girişi ve Operasyonel Gelişmeler

Deniz ve liman kabul testlerinin tamamlanmasının ardından TCG Anadolu'nun geçici kabulü 21 Ocak 2023 tarihinde yapılmıştır. Geminin resmi olarak Türk Deniz Kuvvetleri envanterine girişi ve görevlendirilmesi 10 Nisan 2023 tarihinde gerçekleştirilmiştir. TCG Anadolu, Türk donanmasının sancak gemisi ve en yüksek deplasmanlı birliği olarak görev yapmaktadır.

Operasyonel olarak amfibi görevlerine ek olarak, Bayraktar TB3 SİHA'ları başta olmak üzere yerli hava araçlarının entegrasyonu ve deniz konuşlu operasyonları için bir test ve eğitim platformu olarak kullanılmaktadır. Geminin envantere girdikten sonraki ilk büyük görevi, Haziran 2023'te Ege ve Akdeniz'de icra edilen "Deniz Kurdu Tatbikatı"na amiral gemisi olarak katılım sağlamak olmuştur. Bu tatbikatta geminin amfibi çıkarma gücü ve komuta-kontrol yetenekleri operasyonel olarak denenmiştir. 

Teknik Özellikler

TCG Anadolu (L-400), Çok Maksatlı Amfibi Hücum Gemisi (LHD) sınıfında yer alan dünyanın ilk silahlı insansız hava aracı (SİHA) gemisi olarak tasarlanmış ve Türkiye'nin en büyük askeri gemisi olma özelliğini taşımaktadır. Bu ölçekte gemiye sahip olan 12 ülke bulunmaktadır. Gemi, Ege, Akdeniz ve Karadeniz'de asgari 1 tabur büyüklüğündeki bir kuvveti, ana üs desteği gerektirmeksizin kendi lojistik desteği ile kriz bölgesine intikal ettirebilecek kapasiteye sahiptir.

Projenin yerlilik oranı yaklaşık %70 olup gemideki silah sistemleri, savaş yönetim sistemi, elektronik harp sistemleri ve radarlar gibi tüm sistemler yerli ve milli imkânlarla geliştirilmiştir. Ayrıca geminin bünyesinde yer alan tam teşekküllü hastane ve ameliyathane imkanları doğal afet yardım görevlerinde de kullanılabilmesi için tasarlanmıştır.

TCG Anadolu, 231 metre uzunluğa ve 32 metre genişliğe sahiptir. Tam yük deplasmanı en fazla 27.436 ton olan gemi , bu haliyle en az 20,5 knot azami sürat ve 16 knot ekonomik süratle görev yapabilmektedir.

Hava Aracı Kapasitesi

TCG Anadolu, üzerine iniş-kalkış yapan SİHA'larla dünyanın ilk SİHA gemisi olarak konumlanmaktadır. Bu vazifelerde kullanılmak üzere Baykar tarafından kanatları katlanabilen Bayraktar TB3 SİHA geliştirilmiştir. Ayrıca Bayraktar Kızılelma ve TUSAŞ tarafından geliştirilen Hürjet Hafif Taarruz Uçağı'nın iniş-kalkış yapabilmesi için çalışmalar devam etmektedir.

Geminin uçuş güvertesinde 10 helikopter veya 11 adet SİHA konuşlandırılabilip hangarda ise 19 helikopter veya 30 SİHA taşınabilmektedir.

Kara Aracı Kapasitesi

Gemi, araç güvertelerinde toplamda 94 araç taşıyabilmektedir. Bu taşıma kapasitesinin dökümü şöyledir: 13 tank, 27 Zırhlı Amfibi Hücum Aracı (ZAHA), 6 zırhlı personel taşıyıcı, 33 muhtelif araç ve 15 römork.

^{TCG Anadolu Teknik Özellikleri (AA)}

Konuşlandırdığı Hava Sistemleri

Hava Aracı Konuşlandırma ve Taşıdığı Sistemler (Hava-Yük)

TCG Anadolu, bir SİHA gemisi konseptine uygun olarak tasarlandığından, başlıca hava platformlarını konuşlandırma yeteneği sunmaktadır. Gemide konuşlandırılması hedeflenen ve geliştirilmekte olan yerli hava sistemleri şunlardır:

• Sabit Kanatlı İHA/SİHA'lar: Baykar tarafından kanatları katlanabilen Bayraktar TB3 SİHA geliştirilmiştir. Ayrıca Bayraktar Kızılelma muharip insansız uçak sistemi ile Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ) tarafından geliştirilen Hürjet Hafif Taarruz Uçağı'nın iniş-kalkış yapabilmesi için entegrasyon çalışmaları devam etmektedir.
• Hava Aracı Kapasitesi: Uçuş güvertesinde 10 helikopter veya 11 adet SİHA konuşlandırılabilecek, hangarda ise 19 helikopter veya 30 SİHA taşınabilecektir.

^{Denizkurdu tatbikatı sırasında Bayraktar TB3 SİHA'nın Görüntüsü (Milli Savunma Bakanlığı)}

Öz Savunma Sistemleri ve Elektronik Harp (Öz Savunma / Güvenlik)

Gemi, kendisini yakın mesafedeki hava ve su üstü tehditlerinden korumak amacıyla çeşitli yerli ve yabancı kaynaklı öz savunma sistemlerini barındırmaktadır.

• Yakın Hava Savunma (CIWS): Gemi, hava ve su üstü tehditlere karşı ABD üretimi Phalanx Yakın Hava Savunma Sistemleri ile donatılmıştır ve bu sistemlerin atış testleri başarıyla gerçekleştirilmiştir.
• Stabilize Silah Sistemleri: ASELSAN tarafından geliştirilen 5 adet 25 mm'lik STOP ve 4 adet 12.7 mm'lik STAMP silah sistemleri öz savunma görevini üstlenmektedir.
• Savaş Yönetim ve Elektronik Harp: Savaş yönetim sistemi, elektronik harp sistemleri, kızılötesi arama ve takip sistemi, elektro-optik arama sistemi, lazer ikaz sistemi ve torpido savunma sistemi yerli ve milli imkânlarla geliştirilmiştir. Muhabere sistemleri ASELSAN ve HAVELSAN ortaklığıyla geliştirilmiştir.

Komuta, Kontrol ve Sensör Sistemleri

Savaş Yönetim ve Elektronik Sistemler

Geminin muharebe sistemleri ASELSAN ve HAVELSAN ortaklığıyla geliştirilmiştir. Platform, Komuta Kontrol (C2) ve Amfibi harekât desteği sağlama yeteneğine sahiptir.

• Veri Linkleri: TCG Anadolu, NATO ve müşterek harekât karargâhları ile uyumlu olarak Link 11, Link 16, Link 22 ve VMF taktik data link sistemlerini kullanabilmektedir.
• Keşif ve Takip Sistemleri: Gemi; kızılötesi arama ve takip sistemi, elektro-optik arama sistemi, lazer ikaz sistemi ve torpido savunma sistemi gibi elektronik sistemleri bünyesinde bulundurur ve bu sistemler yerli ve milli imkânlarla geliştirilmiştir.

Radar ve Seyir Sistemleri

Geminin radar ve seyir sistemleri, operasyonel etkinliği ve uçuş emniyetini sağlamak üzere yerli ve yabancı bileşenlerin entegrasyonuyla oluşturulmuştur.

Radarlar TCG Anadolu'da bir adet 3D arama radarı ile bir adet Uçak algılama ve kontrol radarı ve bir adet Hassas yaklaşma radarı bulunmaktadır. Ayrıca iki adet LPI radar ve navigasyon radarları da mevcuttur.

Operasyonel Durum

Gerçekleştirilen Görevler

TCG Anadolu projesi, inşaat, test ve envantere giriş aşamalarında önemli kilometre taşlarını tamamlamıştır:

• Proje Başlangıcı: "Çok Maksatlı Amfibi Hücum Gemisi Projesi" kapsamında inşasına 2015 yılında İstanbul Tuzla'daki Sedef Tersanesi'nde başlanmıştır.
• Denize İndirilme: Gemi Mayıs 2019'da denize indirilmiştir.
• Deniz Testleri: Deniz kabul testleri Haziran 2022'de başlamış ve testler sırasında gemi 60 gün seyir yapmıştır.
• Hizmete Giriş: TCG Anadolu L-400, İstanbul Tuzla'daki Sedef Tersanesi'nde düzenlenen törenle Türk donanmasının hizmetine girmiştir.

Operasyonel Kullanım Deneyimleri

TCG Anadolu, hizmete girişinin ardından operasyonel kabiliyetlerini test etmeye başlamıştır:

• İlk Görevler: Hizmete girişini takiben, Haziran 2023'te Ege ve Akdeniz'de icra edilen "Deniz Kurdu Tatbikatı"na amiral gemisi olarak katılmıştır. Ayrıca gemi, halkın ziyaretine açılmak üzere İstanbul Sarayburnu Limanı'nda konuşlanmıştır.

^{Sarayburnu Limanı'nda TCG Anadolu'yu görmek için sırada bekleyen vatandaşlar (AA)}

• Hava Savunma Testleri: Gemi, öz savunma kabiliyetleri kapsamında Phalanx Yakın Hava Savunma Sistemleri atışlarını başarıyla gerçekleştirmiştir.

^{TCG Anadolu Phalanx Yakın Hava Savunma Sistemleri testi(TRT)}

Uluslararası Alanda Muadil Sistemler ve Konumlandırma

TCG Anadolu (L-400), LHD (Havuzlu Helikopter/Çıkarma Gemisi) sınıfında yer almakta olup amfibi hücum gemisi ve SİHA/Helikopter gemisi rolleriyle uluslararası alanda muadilleriyle karşılaştırılabilir.

TCG Anadolu, tasarımı itibarıyla İspanyol Deniz Kuvvetleri envanterindeki Juan Carlos I (L-61)^【1】  gemisinin tasarımını örnek almıştır. Diğer uluslararası muadilleri arasında ABD'nin Wasp veya America sınıfı amfibi hücum gemileri^【2】   ile diğer ülkelerin LHD/LHA^【3】  platformları yer almaktadır.