TEI-PG50, TUSAŞ Motor Sanayii A.Ş. (TEI) tarafından geliştirilen, iki zamanlı benzinli bir havacılık motorudur. İnsansız hava araçları (İHA) için tasarlanmış olan motor, yerli ve millî teknoloji hamlesinin ürünü olarak Türk savunma sanayiinde öne çıkmaktadır. Yüksek güç/ağırlık oranı, hafifliği ve irtifa kabiliyeti ile sınıfındaki benzerlerinden ayrılmaktadır.
Geliştirme ve Seri Üretim Süreci
TEI-PG50, Türkiye’nin İHA motorlarında dışa bağımlılığı azaltma hedefinin bir sonucu olarak geliştirilmiştir. TEI’nin pistonlu havacılık motorları alanındaki çalışmaları kapsamında ortaya çıkan motor, devletin millî teknoloji politikalarının desteğiyle projelendirilmiştir. Türk savunma sanayiinin on yıl içinde geliştirdiği çeşitli havacılık motorları arasında özel bir yere sahiptir.
TÜBA tarafından yayımlanan çalışmada, TEI-PG50’nin TEI’nin geliştirdiği pistonlu motorlar arasında önemli bir adım olduğu, özellikle benzinli motor kategorisinde özgün bir tasarım örneği sunduğu vurgulanmaktadır.
TEI-PG50 (TEI)
Teknik Özellikler ve Performans
TEI-PG50, iki zamanlı boksör tipi pistonlu bir motordur. Yaklaşık 19 kilogram kuru ağırlığa sahip olan motor, 50 beygir civarında kalkış gücü üretmektedir. Bu güç değeri ±2 beygir toleransla tanımlanmıştır. Motorun görev irtifası yaklaşık 16.000 feet seviyesindedir.
Elektronik ateşleme ve enjeksiyon sistemleriyle donatılan motor, özel bir debriyaj sistemi sayesinde güç aktarımını kontrol edebilmektedir. Bu özellik, İHA’ların görev esnasında ihtiyaç duyulan güç yönetimini daha verimli şekilde yapabilmesine olanak tanımaktadır. Motorun yüksek güç/ağırlık oranı, hafif platformlarda dahi etkili performans göstermesine katkı sağlamaktadır.
Kullanım Alanları ve Avantajlar
TEI-PG50, hafif ve orta sınıf insansız hava araçlarının ihtiyaçlarına yanıt verecek şekilde tasarlanmıştır. Elektrikli motorlara kıyasla benzinle çalışan yapısı, daha yüksek enerji yoğunluğu sayesinde uzun süreli uçuşlar için avantaj sağlamaktadır. İrtifa kabiliyeti ve ürettiği güç, İHA’ların daha geniş görev yelpazesinde kullanılmasına imkân tanımaktadır.
Motorun yerli olarak geliştirilmiş olması, bakım ve lojistik süreçlerinde de avantaj yaratmaktadır. Yedek parça tedariki, servis ve mühendislik desteği ülke içinde sağlanabildiği için stratejik bağımsızlık açısından önemlidir.
TEI-PG50 (Youtube)
Stratejik ve Endüstriyel Önemi
TEI-PG50, Türkiye’nin havacılık motorlarında millî çözümler geliştirme yolunda attığı adımlardan biridir. Savunma sanayii için stratejik bir değer taşımakta, aynı zamanda TEI’nin motor tasarımı ve üretiminde kazandığı teknik tecrübenin artmasına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır.
Motorun seri üretime hazır hale gelmiş olması, yakın dönemde çeşitli İHA projelerinde kullanıma alınabileceğini göstermektedir. Böylece hem ticarî hem de askerî projelerde geniş bir kullanım alanına sahip olması beklenmektedir.