Köken

"Temyīz" (تمييز) kelimesi, Arapçadan alınmış olup “ayırma, ayırt etme, seçip belirleme” anlamlarına gelir. Bu sözcük, “seçmek, ayırmak” anlamındaki Arapça māza (مَازَ) fiilinden türemiştir ve tafˁīl vezninde oluşturulmuş II. bab masdarıdır; kökü myz olan bu fiilden, etkin ve belirgin bir ayırma eylemini ifade edecek şekilde türetilmiştir.

Kullanım Alanları

• Dilbilgisinde: Arapça ve Osmanlıca gramerde belirsizliği açıklayan, açıklayıcı unsur anlamındaki dil bilgisel terimdir.
• Eğitim ve ölçme-değerlendirme alanında: Öğrenci veya bireyler arasındaki farkları belirlemeye yönelik ölçüt anlamında geçer.
• Mantık ve felsefede: Kavramlar veya varlıklar arasında ayrım yapma yetisini tanımlarken kullanılır.
• Hukuk dilinde: Durumlar, şahıslar veya olaylar arasında ayrım gözetme anlamında yer alır.
• Günlük Arapçada: Bir şeyi diğerinden ayırma veya seçme anlamında sade kullanımda da geçerlidir.