THK-5, 1940'lı yıllarda Türk Hava Kurumu'nun (THK) Etimesgut Uçak Fabrikası'nda tasarlanan ve üretilen, çift motorlu, çok amaçlı bir uçaktır. Geliştirilme amacı, hem pilot ve navigatör eğitimi için bir platform sunmak hem de ambulans ve hafif nakliye görevlerini yerine getirmektir. Türk havacılık tarihindeki yerli üretim çabalarının önemli bir örneği olarak kabul edilmektedir.
TC-THK-5 (samolotypolskie)
Tasarım ve Geliştirme Süreci
THK-5'in tasarım çalışmaları, II. Dünya Savaşı'nın zorlu koşulları altında, 1944 yılında Polonyalı mühendis Jerzy Płoszajski liderliğindeki bir ekip tarafından tamamlanmıştır. Uçağın ilk prototipi, 1945 yılında başlayan üretim sürecinin ardından 1946'da ilk uçuşunu gerçekleştirmiştir. Tasarım, dönemin teknolojik imkanlarına göre basit ve dayanıklı bir yapıya sahipti.
THK-5 (tolgaozbekcom)
Yapısal Özellikler
Uçak, iki motorlu, alçak kanatlı bir monoplandan oluşmaktadır. Kanatlar ahşap yapıya sahip olup, lamine kontrplak ve kumaş ile kaplanmıştır. Gövde ise hem kaynaklı çelik boru hem de ahşap iskeletin birleşimiyle inşa edilmiştir. Uçağın ana iniş takımları yarı içeri çekilebilirken, kuyruk tekeri sabittir. Kabin içinde iki sedye veya dört ila beş yolcu taşıma kapasitesi, uçağın çok rollü tasarım felsefesini yansıtmaktadır.
TC-THK-5A (samolotypolskie)
Teknik Özellikler ve Kullanım Alanları
THK-5, performans olarak dönemin şartlarına uygundu ve farklı görevler için kolayca modifiye edilebiliyordu.
- Motor: 2 x Walter Minor 6-III sıralı piston motoru
- Pervane: 2 x iki palli metal pervane
- Mürettebat: 2 kişi (pilot ve yardımcı pilot/navigasyoncu)
- Yolcu/Yük Kapasitesi: 2 sedye veya 4-5 yolcu
- Azami Hız: 265 km/saat
- Seyir Hızı: 240 km/saat
- Menzil: 650 km
- Azami İrtifa: 5,500 m
- Uzunluk: 10.33 m
- Kanat Açıklığı: 14.5 m
THK-5, esas olarak eğitim ve hafif nakliye görevlerinde kullanılmıştır. Özellikle sivil ambulans uçağı olarak geliştirilmesi ve kullanılması, o dönemde THK'nın sivil havacılığa yaptığı katkıların bir göstergesidir. Uçak, Türkiye dışında Danimarka'ya da ihraç edilmiştir. Bu ihracat, Türk havacılık sanayisinin ilk ve tek uçak ihracatı olma özelliğini taşımaktadır. Danimarka'ya satılan uçak, yerel kayıt numarası OY-THK ile uçmuştur ve ambulans görevlerinin yanı sıra hava fotoğrafçılığı ve kargo taşımacılığı gibi farklı amaçlarla kullanılmıştır.
TC-THK-5A (samolotypolskie)
Projeler ve Miras
THK-5, daha sonra THK-5A olarak bilinen modernize edilmiş bir versiyonla geliştirilmiştir. Bu versiyonda daha güçlü motorlar ve iyileştirilmiş bir gövde kullanılmıştır. THK-5'in tasarımı, daha sonra Türk makine sanayisine entegre olan MKEK-5 projesine de temel teşkil etmiştir. Toplamda iki prototip ve iki üretim uçağı olmak üzere sınırlı sayıda üretilmiş olsa da, THK-5, II. Dünya Savaşı yıllarında bir yandan savunma sanayisi, diğer yandan sivil havacılık ihtiyaçlarını karşılamaya çalışan Türkiye'nin havacılık alanındaki çabalarını simgelemektedir.
Haluk Bayraktar (Haluk Bayraktar/X)