TÜBA Uluslararası Akademi Ödülleri, Türkiye Bilimler Akademisi tarafından bilim insanlarını teşvik etmek, bilimsel başarıları takdir etmek ve Türk bilim camiasının uluslararası alanda temsilini güçlendirmek amacıyla ihdas edilen, uluslararası düzeyde bir ödül programıdır. TÜBA Uluslararası Akademi Ödülleri, dünyadaki tüm bilim insanlarına açık olup özgün, öncü ve bilim dünyasında çığır açıcı nitelikteki çalışmaları esas alır.

^{TÜBA Ödülleri (TÜBA)}

Tarihsel Arka Plan

TÜBA Uluslararası Akademi Ödülleri, 2015 yılında başlatılmıştır. Programın oluşturulmasındaki temel amaç, bilimsel üretimin evrensel niteliğini vurgulamak, Türkiye ile bilimsel bağları bulunan veya Türkiye’deki bilim insanlarıyla iş birliği yapan araştırmacıların çalışmalarını görünür kılmak ve uluslararası akademik etkileşimi güçlendirmektir. Kuruluşundan itibaren ödüller, TÜBA’nın bilim insanlarını teşvik ve takdir misyonunun merkezî unsurlarından biri hâline gelmiştir.

Amaç ve Kapsam

Uluslararası Akademi Ödülleri, bilime uzun soluklu ve kalıcı katkılar sunmuş bilim insanlarının çalışmalarını onurlandırmayı hedefler. Program;

• Bilimsel mükemmeliyeti teşvik etmeyi,
• Türk bilim camiasının uluslararası alanda temsiline katkı sağlamayı,
• Türkiye ile bağlantılı bilimsel iş birliklerini desteklemeyi,
• Özgün ve öncü araştırmaları görünür kılmayı amaçlamaktadır.

Ödüller, yalnızca bireysel akademik başarıyı değil, bilimsel etkiyi, disiplinler arası katkıyı ve uzun vadeli bilimsel değer üretimini esas alır.

Ödül Kategorileri

TÜBA Uluslararası Akademi Ödülleri her yıl üç ana bilim alanında verilmektedir:

Fen ve Mühendislik Bilimleri

Bu kategori, temel bilimler ve mühendislik alanlarında özgün, yenilikçi ve uluslararası düzeyde etki yaratmış çalışmaları kapsar.

Sağlık ve Yaşam Bilimleri

Tıp, biyoloji ve sağlık bilimleri alanlarında insan sağlığına, yaşam bilimlerine ve klinik uygulamalara yönelik bilimsel katkılar bu kategori kapsamında değerlendirilir.

Sosyal ve Beşeri Bilimler

Tarih, arkeoloji, sosyoloji, felsefe, iktisat ve benzeri alanlarda bilimsel bilgi üretimine özgün katkı sunan çalışmalar bu başlık altında ele alınır.

Her kategoride her yıl bir ödül verilmesi esastır.

Aday Gösterme ve Başvuru Süreci

Uluslararası Akademi Ödülleri'ne adaylar;

• TÜBA üyeleri,
• TÜBA’nın ilişkili olduğu ulusal ve uluslararası bilim akademileri,
• Akademiler arası uluslararası kuruluşlar,
• Üniversite rektörlükleri,
• Akademi Başkanlığı tarafından davet edilen bilim kuruluşları tarafından önerilebilir.

Mevcut TÜBA üyeleri, akademi çalışanları ve değerlendirme süreçlerinde görev alan bilim insanları aday gösterilemez. Adayların, son üç yıl içinde Türkiye’deki kamu kurumları tarafından verilmiş başka bir ulusal veya uluslararası bilim ödülü almamış olmaları gerekmektedir.

Uluslararası adayların, Türkiye bağlantılı bilimsel çalışmalar yapmış olmaları, Türkiye’deki bilim insanları veya bilimsel kurumlarla iş birliği yürütmüş olmaları ya da Türkiye ile ilişkili ortak araştırmalara katkı sunmuş olmaları şarttır.

Değerlendirme Süreci

Aday gösterilen bilim insanlarının çalışmaları;

• Yerli ve yabancı hakem görüşleri alınarak,
• İlgili alan komiteleri tarafından bilimsel ölçütler doğrultusunda değerlendirilerek incelenir.

Değerlendirme sürecinde özgünlük, bilimsel etki, süreklilik ve uluslararası görünürlük temel kriterler arasında yer alır. Nihai karar, TÜBA Akademi Konseyi tarafından verilir.

Ödülün Niteliği ve Takdimi

Uluslararası Akademi Ödülleri;

• Akademi Ödülü Madalyası,
• Beratı,
• Akademi Konseyi tarafından belirlenen parasal ödül unsurlarından oluşur.

Ödüller, T.C. Cumhurbaşkanlığı himayelerinde, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde düzenlenen resmî törenle sahiplerine tevdi edilir. Törenler, TÜBA ödül programlarının kamuoyundaki görünürlüğünü ve kurumsal niteliğini güçlendiren önemli etkinlikler arasında yer alır.

TÜBA Ödül Sistemi İçindeki Yeri

Uluslararası Akademi Ödülleri, TÜBA’nın ödül ekosistemi içinde merkezî bir konuma sahiptir. Bu ödüller;

• TÜBA-Üstün Başarılı Genç Bilim İnsanı Ödülleri (GEBİP),
• TÜBA-Bilimsel Telif Eser Ödülleri (TESEP)

ile birlikte, akademinin bilimsel üretimi destekleyen bütüncül ödül yapısının temel unsurlarını oluşturur. Uluslararası Akademi Ödülleri, bu yapı içinde özellikle küresel bilimsel etkiyi ve uluslararası temsili öne çıkaran bir nitelik taşır.