Uluslararası Frankafoni Günü, Fransız dilini, kültürünü ve Fransophonie hareketini kutlamak amacıyla her yıl 20 Mart’ta anılan uluslararası bir gündür. Bu gün, Fransızcayı konuşan toplulukları, kültürel ve dilsel çeşitliliği tanımak ve teşvik etmek için belirlenmiştir. Fransızca, UNESCO’nun altı resmî dilinden biri ve iki çalışma dilinden biridir ve bu gün aracılığıyla dilin kültürel, demokratik ve insancıl değerleri ön plana çıkarılır.

Tarihçe

Uluslararası Frankafoni Günü, 20 Mart 1970’te Nijer’in Niamey kentinde kurulan Kültürel ve Teknik İşbirliği Ajansı’nın (Agence de coopération culturelle et technique, ACCT) yıl dönümüne ithafen kutlanmaktadır. ACCT, Fransızca konuşan ülkeler arasındaki iş birliğinin ilk adımı olarak kabul edilmekte olup ilerleyen yıllarda Uluslararası Frankofoni Örgütü’ne (Organisation internationale de la Francophonie, OIF) dönüşmüştür.

Amaç ve Önemi

Bu günün temel amacı, Fransız dilinin kültürel ve eğitsel önemini vurgulamak, dil ve kültür aracılığıyla insanları birleştirmek ve farklı topluluklar arasında dayanışma ile karşılıklı anlayışı geliştirmektir. UNESCO ve OIF, kültür ve dili barış ve kalkınma çabalarının merkezine yerleştiren ortak bir vizyon doğrultusunda bu günü kutlamaktadır. Frankofoni, dilin birleştirici gücünü kullanarak ortak değerlerin paylaşılmasını ve kültürler arası diyalog kurulmasını destekler.

Fransız Dilinin Küresel Durumu

Fransızca, dünya genelinde yaklaşık 300 milyon kişi tarafından konuşulmakta ve çeşitli kıtalarda günlük yaşamda ortak bir iletişim dili olarak kullanılmaktadır. 2060 yılına kadar Fransızca konuşan kişi sayısının 700 milyonu aşması beklenmektedir; bunların büyük çoğunluğu Afrika kıtasında ve 30 yaşın altında olacaktır. Fransızca, Wallis ve Futuna’dan Cibuti’ye, Quebec’ten Yeni Kaledonya’ya kadar geniş bir coğrafyada konuşulmakta ve farklı kültürel deneyimleri bir araya getirmektedir.^【1】 

UNESCO’nun Katkıları ve Programları

UNESCO, Fransız dilinin eğitim, kültür ve barış bağlamında önemini tanımaktadır. 2025 yılı teması olan “Kendimi Eğitiyorum, Dolayısıyla Hareket Ediyorum” ile Fransızcayı, barış, farklı kültürleri tanıma ve dünya anlayışını geliştiren bir eğitim aracına dönüştürmeyi hedeflemektedir. UNESCO’nun yürüttüğü başlıca programlar arasında, Afrika’daki 15 ülkede Fransızca eğitim materyalleri üretimi ve dağıtımı için “Eğitim Kaynakları” programı; Kuzey Amerika’daki Fransızca müzik ve geleneksel performansların korunması amacıyla The Sound of the French People of America belgesel serisi; ve Malili yazar Amadou Hampâté Bâ’nın el yazmaları ile arşivlerinin dijitalleştirilerek korunması çalışmaları yer almaktadır.

Kapsam ve Küresel Katılım

Uluslararası Frankafoni Günü, farklı kıtalarda yaşayan milyonlarca insan tarafından kutlanmaktadır. Etkinlikler, Fransız dili aracılığıyla kültürler arası diyaloğu güçlendirmeyi, ortak değerleri vurgulamayı ve farklı topluluklar arasında köprü kurmayı amaçlamaktadır. UNESCO, bu gün aracılığıyla Fransızcayı konuşan herkesin, kültürler arası anlayış ve barışa katkıda bulunabileceğini vurgulamaktadır.