Üniter (Sözlük)

Sıfat

Tanım

1. Tek bir merkezi otoriteye bağlı olan, idari ve siyasi yapısı bölünmemiş devlet düzenini ifade eden.
2. Yönetim yetkisinin, federal yapıların aksine, tek bir hükümet veya merkezi otorite tarafından yürütüldüğü siyasi sistem.

Köken

"Üniter" kelimesi, Fransızca "unitaire" (birlikçi, birimsel) kelimesinden Türkçeye geçmiştir. Bu kelime Latince "unitas" (birlik) kökünden türetilmiştir.

Kullanım Alanları

• Siyaset Bilimi: Devlet yönetiminde tek bir merkezden idare edilen sistemleri tanımlamak için kullanılır.
• Uluslararası İlişkiler: Federal sistemlere karşılık olarak, yönetim yapısının bütünlüğünü ifade eder.
• Hukuk: Üniter devletlerde yasaların, yerel birimlere göre değil, merkezi otorite tarafından yapılması.

Örnek Cümleler

• Türkiye, üniter bir devlet yapısına sahiptir.
• Üniter sistemlerde, yerel yönetimlerin yetkileri merkezi otorite tarafından belirlenir.
• Üniter yapılar, federal sistemlere göre daha sıkı bir merkezi denetim sağlar.

Alt Anlamlar ve Yan Anlamlar

• Üniter Devlet: Tek bir anayasa ve merkezi hükümet tarafından yönetilen devlet.
• Merkeziyetçilik: Üniter devletin bir özelliği olarak, yönetim yetkisinin merkezde toplanması.
• Yerel Yönetimlerin Sınırlılığı: Üniter sistemde yerel yönetimlerin merkezi otoriteye bağlı olması.

İlgili Terimler

• Federal
• Merkeziyetçilik
• Otonomi
• Desantralizasyon
• Devlet yapısı