Şanlıurfa sac kavurması, Şanlıurfa iline özgü, İvesi ırkı kuzu eti, kuyruk yağı ve coğrafi işaretli Şanlıurfa sadeyağı / Urfa yağı kullanılarak sacda pişirilen geleneksel bir yemektir. Bölge halkı tarafından ziyafet yemeği ve günlük öğünlerde tüketilen bu ürün, 24 Temmuz 2020 tarihinde mahreç işaretiyle tescillenmiştir. Şanlıurfa Ticaret ve Sanayi Odası tarafından coğrafi işaret korumasına alınmıştır.

Coğrafi İşaretin Özellikleri

Şanlıurfa sac kavurması, yörede yetişen İvesi ırkı kuzunun bel eti, kuyruk yağı ve 363 tescil numaralı coğrafi işaretli Şanlıurfa sadeyağı / Urfa yağı kullanılarak hazırlanan yöresel bir yemektir. Geleneksel üretiminde bir karkasın tümünün, kemikleriyle birlikte büyük parçalar halinde sacda pişirilmesi uygulaması bulunmakla birlikte, güncel olarak İvesi ırkı kuzunun bel etinden yapılır. Ürünün lezzetini kazanmasında yöresel İvesi ırkı kuzu eti ve Şanlıurfa sadeyağı / Urfa yağı kullanımı temel belirleyicilerdir.

Üretim Metodu

Şanlıurfa sac kavurması, sacda ya da sac kavurma tavasında hazırlanır.

Gerekli Malzemeler

• İvesi cinsi kuzunun bel kısmından elde edilmiş et
• Kuyruk yağı
• Şanlıurfa Sadeyağı (Urfa Yağı olarak da bilinir)
• Tuz
• Karabiber

Hazırlanışı

1. İlk olarak kuzunun bel eti, kuşbaşı formunda doğranır.
2. Kuyruk yağı da ya ufak parçalar şeklinde kesilir ya da kıyma makinesinden geçirilir.
3. Pişirme işlemine başlarken sac veya sac kavurma tavasına ilk olarak kuyruk yağı alınır.
4. Kuyruk yağı ısının etkisiyle erimeye başladığı anda, kuşbaşı doğranmış etler tavaya eklenir ve pişirme işlemi sürdürülür.
5. Etler önce kendi suyunu salıp ardından bu suyu tamamen çektiğinde (yani kavrulma işlemi gerçekleştiğinde), Şanlıurfa sadeyağı / Urfa yağı ilave edilir.
6. Pişirmenin sonuna doğru tuz ve karabiberle tatlandırılır. Bir müddet daha kavrulduktan sonra ocaktan alınır ve soğumasına izin verilmeden sıcak olarak servis edilir.

Yetiştirme Koşulları

Ürünün temel hammaddesi olan İvesi ırkı kuzunun eti, Şanlıurfa ilinin coğrafi sınırları içinde yetiştirilen hayvanlardan elde edilir. Yöresel et ve yağ kullanımı, ürünün ayırt edici özelliklerini sağlayan koşullardandır.

Coğrafi Sınır ve Denetim

Denetimler Şanlıurfa Ticaret ve Sanayi Odası koordinasyonunda; Şanlıurfa Ticaret ve Sanayi Odası’ndan bir temsilci, Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümünden bir temsilci ve Şanlıurfa İl Tarım ve Orman Müdürlüğünden bir temsilci olmak üzere toplam üç kişiden oluşan Denetim Komitesi tarafından yapılır.

Denetim Komitesi, Şanlıurfa sac kavurması üretiminde kullanılan İvesi ırkı kuzu eti, Şanlıurfa sadeyağı / Urfa yağı ve diğer malzemelerin uygunluğunu, üretim metoduna uyulup uyulmadığını ve ürünün tanımda belirtilen özellikleri taşıyıp taşımadığını kontrol eder. Denetimler yılda en az bir kez, şikayet durumunda ise her zaman gerçekleştirilir.