Vakıflı Köyü, Türkiye’nin güneyinde, Akdeniz Bölgesi’nde yer alan Hatay ilinin Samandağ ilçesi sınırları içinde, Musa Dağı’nın güney yamaçlarında konumlanmaktadır. Akdeniz’e yakın, doğal çevresi ve geleneksel mimarisiyle tanımlanan köy, Türkiye’nin nüfusunun tamamı Ermenilerden oluşan tek köyüdür. Köy halkı, Ermeni Apostolik inancına bağlıdır ve Batı Ermenicesi köyde hâlen konuşulan geleneksel bir dildir.
Vakıflı Köyü (Hatay Büyükşehir Belediyesi)
Tarihî Süreç
Köy, Ermeni Apostolik Kilisesi’ne bağlı olup, merkezinde bu inanca ait bir kilise yer almaktadır. Kilise, köy halkı için hem dini hem de toplumsal bir merkez işlevi görmektedir. Vakıflı halkı, geleneklerini, dilini ve inancını kuşaklar boyunca yaşatmayı sürdürmektedir.
Nüfus ve Etnik Yapı
Vakıflı Köyü, Türkiye’de tamamı Ermeni nüfustan oluşan tek yerleşim birimi olarak öne çıkar. 1915 yılında yaşanan olaylar sırasında köy halkı Musa Dağı'nda direniş göstermiş, ardından Fransız manda yönetimi döneminde köylerine geri dönmüşlerdir. 1939 yılında Hatay’ın Türkiye’ye katılmasıyla köy, Samandağ ilçesine bağlanmıştır.
Sosyoekonomik Yapı ve Kooperatifçilik
Vakıflı Köyü’nde ekonomik yaşam ağırlıklı olarak tarım ve el işçiliğine dayalıdır. 2004 yılında kurulan Vakıflı Köyü Tarımsal Kalkınma Kooperatifi, köydeki üretim faaliyetlerinin merkezinde yer almaktadır. Narenciye ürünleri, reçel ve doğal sabun gibi ürünler üretilmekte, bu faaliyetlerde köy kadınları aktif görev almaktadır. Kooperatif, yerel üretimin sürdürülebilirliğini sağlarken aynı zamanda kadın istihdamını da teşvik etmektedir.
Vakıflı Köyü (Kültür Portalı)
Kültürel Varlıklar ve Müze
2021 yılında hizmete açılan Vakıflı Köy Müzesi, köy tarihine, geleneklerine ve günlük yaşamına dair belgeler, objeler ve görsel arşivler içermektedir. Müze, köyün tarihsel belleğini yaşatmak ve ziyaretçilere tanıtmak amacıyla kurulmuştur.
Ziyaret ve Tanıtım Faaliyetleri
Vakıflı Köyü, Samandağ Belediyesi ve çeşitli kamu kurumlarının destekleriyle koruma altına alınmış, kültürel mirası tanıtılarak ziyaretçilere açık hâle getirilmiştir. Köydeki tarımsal üretim, geleneksel mimari ve yaşam kültürü, tanıtım faaliyetleriyle desteklenmektedir. Vakıflı, yerli ve yabancı ziyaretçiler tarafından ilgi gören kültürel duraklardan biri hâline gelmiştir.