Yakovlev Yak-130, Rus uçak üreticisi Yakovlev tarafından geliştirilen, çift motorlu, gelişmiş jet eğitim ve hafif taarruz uçağıdır. Hem pilot eğitiminde kullanılmak üzere tasarlanmış hem de hafif taarruz görevlerini yerine getirebilecek yeteneklere sahiptir. Yak-130, Rus Hava Kuvvetleri (VKS) ve Cezayir, Bangladeş, Belarus, Laos, Myanmar, Suriye ve Vietnam gibi çeşitli ülkelerin hava kuvvetleri tarafından kullanılmaktadır.

^{Yakovlev Yak-130 (SavunmaSanayiST)}

Geliştirme Süreci ve Tasarım Özellikleri

Yak-130'un geliştirilme süreci, 1990'larda Rusya'nın eskiyen L-39 Albatros jet eğitim uçaklarının yerini alacak yeni nesil bir jet eğitim uçağı ihtiyacını karşılamak amacıyla başlamıştır. Yakovlev, bu projede başlangıçta İtalyan Aermacchi şirketi ile işbirliği yapmış ancak daha sonra projeye tek başına devam etmiştir. Uçak, modern aviyonik sistemlere, dijital fly-by-wire (FBW) uçuş kontrol sistemine ve cam kokpite sahiptir. Yüksek manevra kabiliyeti ve farklı uçuş modlarını simüle edebilme özelliği sayesinde, pilotların farklı tipteki savaş uçaklarına (Su-30, MiG-29, vb.) geçiş eğitiminde etkili bir şekilde kullanılabilmektedir. Yak-130, aynı zamanda, hafif taarruz görevlerinde de kullanılabilmesi için 3 tonluk silah yükü taşıma kapasitesine sahiptir.

^{Yakovlev Yak-130 (YouTube)}

Teknik Özellikler (Genel)

• Üretici: Yakovlev (Rusya)
• Motor: 2 × Klimov RD-35M turbofan
• Uzunluk: 11.49 metre
• Kanat Açıklığı: 9.72 metre
• Yükseklik: 4.76 metre
• Boş Ağırlık: 7,270 kg
• Azami Kalkış Ağırlığı: 10,290 kg (eğitim), 11,150 kg (taarruz)
• Azami Hız: 1,060 km/sa (Mach 0.84)
• Menzil: 2,100 km
• Servis Tavanı: 12,500 metre
• G Limiti: +8 / -3 G
• Silah Yükü: 3,000 kg (dokuz hardpoint; çeşitli güdümlü ve güdümsüz füzeler, bombalar ve roketler)

Kullanım Alanları

• Pilot Eğitimi: Yak-130, modern savaş uçaklarının uçuş karakteristiklerini ve silah sistemlerini simüle edebilme yeteneği sayesinde, pilotların ileri düzey eğitimlerinde kullanılmaktadır. Sanal taktik senaryolar, hava-yer ve hava-hava muharebe simülasyonları gibi çeşitli eğitim görevlerini yerine getirebilir.
• Hafif Taarruz: Uçak, 3 tonluk silah yükü taşıyabilme kapasitesi ve gelişmiş aviyonikleri sayesinde, hafif taarruz görevlerinde de kullanılabilmektedir. Kara hedeflerine güdümlü ve güdümsüz silahlarla saldırı, yakın hava desteği, keşif ve gözetleme gibi görevleri yerine getirebilir.

Varyantlar

• Yak-130: Temel eğitim modeli.
• Yak-130M: Modernize edilmiş versiyon. Yeni aviyonikler, radar, elektronik harp sistemleri ve genişletilmiş silah seçenekleri ile donatılmıştır.

Operasyonel Geçmiş

Yak-130, Rus Hava Kuvvetleri tarafından 2010 yılından itibaren kullanılmaya başlanmıştır. Uçak, pilot eğitiminin yanı sıra, Suriye'deki operasyonlarda da kullanılmıştır. Cezayir, Bangladeş, Belarus ve Myanmar vd. ülkeler, Yak-130'u hava kuvvetlerine katmışlardır.