Yanartaş, yer altından çıkan metan gazının kayalık yüzeylerden alevler biçiminde dışarı sızmasıyla oluşan doğal bir jeolojik oluşumdur. Antik dönem kaynaklarında bu doğa olayı, Yunan mitolojisindeki Chimera efsanesiyle ilişkilendirilmiştir.
Yanartaş, Antalya ilinin Kemer ilçesine bağlı Çıralı Mahallesi sınırlarında yer almaktadır. Çıralı Plajı’na yaklaşık 1 kilometre uzaklıkta bulunan alan, deniz seviyesinden yaklaşık 250 metre yükseklikte konumlanmaktadır. Olympos-Beydağları Sahil Milli Parkı içerisinde bulunan Yanartaş’a, patika yol ve merdivenlerden yürüyerek ulaşılmaktadır.
Yanartaş (AA)
Tarihî Önemi
Yanartaş, antik dönemdeki Likya bölgesinin önemli doğal ve kültürel unsurlarından biri olarak kaydedilmiştir. Bölgede yer alan kayalıklardan sürekli çıkan alevler, Yunan mitolojisindeki Chimera efsanesiyle ilişkilendirilmiştir. Ayrıca alan içinde Roma dönemine ait bir kilise ve bazı tarihi yazıtlar bulunmaktadır. Bu özellikleri nedeniyle Yanartaş, tarihî ve arkeolojik açıdan dikkat çeken bir alan olarak tanımlanmaktadır.
Jeolojik Özellikler
Alevler, kayaların arasındaki farklı noktalardan yükselmekte ve yılın her döneminde sönmeden devam etmektedir. Bu özellik, Yanartaş’ı hem jeolojik hem de doğa tarihi açısından benzersiz bir konuma taşımaktadır. Alan, Olympos-Beydağları Sahil Milli Parkı sınırları içinde yer almakta ve doğal gaz çıkışlarının yoğunluğu nedeniyle yüzeyde çeşitli alev noktaları gözlemlenmektedir. Bu durum, Yanartaş’ın sürekli yanma özelliğini korumasını sağlamaktadır.
Doğal Gaz Çıkışı ve Sürekliliği
Yanartaş bölgesinde kayaların arasından yüzeye çıkan gaz, büyük ölçüde metandan oluşmaktadır. Bu gaz, oksijenle temas ettiğinde kendiliğinden yanmakta ve yılın her döneminde sürekli olarak alev üretmektedir. Alevlerin yanması gece ve gündüz devam etmekte, bölgeyi yıl boyunca ziyaret edenler tarafından gözlemlenebilmektedir. Bu özellik, Yanartaş’ı süreklilik gösteren doğal gaz çıkışına sahip bir jeolojik alan olarak tanımlamaktadır.
Yanartaş (Kemer Belediyesi)
Mitolojik ve Kültürel Bağlam
Yanartaş, antik dönemde “Chimera” olarak adlandırılan efsanevi varlıkla ilişkilendirilmiştir. Yunan mitolojisine göre Chimera, ağızından alevler çıkaran bir yaratık olup, Likya kahramanı Bellerophontes tarafından kanatlı atı Pegasos ile birlikte yenilmiştir. Bu efsane, Yanartaş’taki sürekli yanan alevlerle bağlantılı olarak aktarılmaktadır. Günümüzde bazı yerli ve yabancı ziyaretçiler, Yanartaş’ta bu doğal gaz çıkışlarının bulunduğu alanlarda dini tören veya sembolik uygulamalar gerçekleştirmektedir.
Koruma Statüsü ve Hukuki Durum
Yanartaş, 2021 yılında Cumhurbaşkanlığı kararıyla “kesin korunacak hassas alan” olarak tescil edilmiştir. Söz konusu karar, Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu statü doğrultusunda alan, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından koruma altına alınmıştır. Statü değişikliği ile birlikte alan üzerindeki insan faaliyetlerine sınırlamalar getirilmiş ve ilgili idari birimler tarafından denetim süreçleri başlatılmıştır.
Yanartaş (Kemer Belediyesi)
Turistik Kullanım ve Ziyaretçi Etkileşimi
Yanartaş, yıl boyunca yerli ve yabancı turistler tarafından ziyaret edilmektedir. Ziyaretçiler, özellikle akşam saatlerinde alevlerin görünürlüğünün artması nedeniyle alana yoğun ilgi göstermektedir. Bazı ziyaretçiler, kayaların arasından çıkan alevlerin bulunduğu bölgelerde kısa süreli olarak gözlem ve inceleme yapmaktadır. Ayrıca, alanda bazı ziyaretçilerin alevleri kullanarak yiyecek ısıttığı ya da pişirdiği durumlar yaşanmıştır.
Yanartaş (Kemer Belediyesi)
