Tanım

(yaşmak)

1. Müslüman kadınların sokakta ferace giydikleri zaman yüzlerini örtmek için kullandıkları, gözleri açıkta bırakan, biri yukarıdan, biri aşağıdan gelen iki parçadan oluşan ince tülbentten yüz örtüsü.
2. Bacalarda kullanılan davlumbaz.
3. Mihrap ve büyük cami kapılarının üst kısımlarına yapılan huniye benzer süslü kısım.

Köken

Yaşmak kelimesi, Orta Türkçe yaşmak “yüz örtüsü” sözcüğünden evrilmiştir.

• Eski Türkçe yaş- “saklanmak” fiilinden Türkiye Türkçesi +(A)mAk ekiyle türetilmiştir.
• Sözcük, Türk kültürünün bir unsuru olarak komşu dillere de geçmiştir.

Kullanım Alanları

• Gelenek ve Giyim: Kadınların örtünme amacıyla kullandığı geleneksel yüz örtüsü.
• Mimari: Camilerde estetik süslemeler.
• Ev Araçları: Bacalarda davlumbaz işlevi.

Farklı Alanlardaki Kullanım

• Tarih: Eski Türk toplumlarında giyim kültürünü yansıtan bir unsur.
• Sanat ve Mimari: Camilerde kullanılan yaşmaklı süslemeler.
• Dil ve Kültür: Komşu dillere geçen bir terim olarak kültürel etkileşim örneği.

Örnek Cümleler

• Kadın, sokakta gezerken yüzünü yaşmakla örtmüştü.
• Cami kapısının üzerindeki yaşmak, dikkatle işlenmiş bir sanat eseriydi.
• Bacanın üzerindeki yaşmak, dumanı düzgün şekilde yönlendirmek için tasarlanmıştı.