Köken

Yumak kelimesi, Eski Türkçe yumġak “yuvarlak şey, top” anlamından türemiştir. Bu kelime, yum- (top yapmak, yuvarlamak) fiil köküne, isim türetici -(g)Ak eki getirilerek oluşturulmuştur.

Kullanım Alanları

Somut nesne adı olarak kullanılır: Özellikle iplik, yün gibi malzemelerin top biçiminde sarılmış hâlini tanımlar.

Sıfat işleviyle kullanılarak, başka bir ismi niteleyebilir: “Yumak yün”, “yumak iplik” gibi.

Mecaz anlamda yoğunluk, karışıklık veya iç içelik ifade etmek için: “Bir yumak düşünce”, “his yumakları”.

Yinelemeli yapı olan “yumak yumak” ifadesiyle betimleyici bir anlam kazanır: “Yumak yumak duman”, “yumak yumak bulut” gibi.

Eski Türkçe kökenli bir fiil olarak “yıkamak” anlamıyla halk ağzında ve tarihî metinlerde fiil biçiminde de kullanılmıştır (yu- / yumak). Bu kullanım günümüz Türkçesi’nde arkaikleşmiştir.