2025 yılı başlarında, Yunanistan’ın Ege Denizi'ndeki Santorini Adası ve çevresinde yoğun sismik hareketlilik gözlemlenmiştir. 28 Ocak 2025’te başlayan ve günlerce süren sarsıntılar, uzmanlar tarafından "deprem fırtınası" olarak nitelendirilmiş ve hem Yunanistan’da hem de komşu ülkelerde endişeye yol açmıştır. Ege Denizi’nde meydana gelen depremler, Santorini’nin yanı sıra Ios, Amorgos ve Anafi adalarını da etkilemiş ve bölgede yaşayan halk ile turistlerin tahliye edilmesine neden olmuştur.

^{Harita Gösterimi (Kaynak: BBC)}

Depremler, Avrupa-Akdeniz Sismoloji Merkezi (EMSC), Yunanistan Ulusal Gözlemevi ve Türkiye Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) tarafından sürekli olarak izlenmiş ve en büyüğü 5.2 ile 5.3 büyüklüğünde olmak üzere yüzlerce sarsıntı kaydedilmiştir. Depremlerin odak derinlikleri 5 ila 25 kilometre arasında değişirken, artçı şokların sık aralıklarla devam etmesi, bölgedeki paniğin artmasına neden olmuştur.

Santorini, "Helen Yayı" adı verilen ve tarihsel olarak büyük volkanik patlamalara ev sahipliği yapmış bir bölgenin parçası olup, aktif bir volkanın üzerinde yer almaktadır. Ancak, Yunanistan’daki sismoloji uzmanları ve jeologlar, mevcut sarsıntıların volkanik aktiviteyle doğrudan bağlantılı olmadığını açıklamışlardır. Uzmanlar, bu depremlerin bölgedeki tektonik hareketlerden kaynaklandığını ve Santorini Yanardağı’nın patlama riskinin çok düşük olduğunu belirtmiştir.

Santorini ve çevresindeki adalarda yaşanan depremler, bölgedeki altyapıyı, ulaşımı, eğitimi ve turizmi olumsuz etkilemiştir. Yetkililer, halkın güvenliği için çeşitli önlemler alırken, tahliye edilen kişi sayısı 9.000’i aşmıştır. Yunanistan hükümeti ve bilim insanları, bölgedeki sismik hareketliliği yakından takip etmeye devam etmektedir.

Depremlerin Özellikleri ve Süreci

Depremlerin Zaman Çizelgesi ve Sayısı

• 28 Ocak - 3 Şubat 2025: Bölgedeki sismik hareketlilik artış göstermiş ve bu süreçte 500’den fazla deprem kaydedilmiştir.
• 3 Şubat 2025: Avrupa-Akdeniz Sismoloji Merkezi (EMSC) ve AFAD tarafından yapılan ölçümlerde, en büyük sarsıntının büyüklüğü 5.2 olarak kaydedilmiştir. Kandilli Rasathanesi ise aynı depremin büyüklüğünü 5.3 olarak revize etmiştir.
• 4 Şubat 2025: Deprem sayısı 750’yi aşmıştır. Aynı gün meydana gelen en büyük sarsıntının büyüklüğü 4.9 olarak ölçülmüştür.
• Günlük Sarsıntılar: Depremler ortalama 10-20 dakika aralıklarla meydana gelmiş, bu durum halk arasında tedirginliğe yol açmıştır.

Depremlerin Büyüklüğü ve Derinliği

• En büyük depremler: 5.2 ve 5.3 büyüklüğünde ölçülen sarsıntılar olmuştur.
• Ortalama büyüklük: 3.0 ile 4.8 arasında değişen yüzlerce artçı deprem kaydedilmiştir.
• Derinlik: Depremler, 5 ila 25 kilometre arasında değişen odak derinliklerinde meydana gelmiştir.

Depremlerin Kaynağı ve Nedenleri

Santorini ve çevresinde yaşanan depremler, Helen Yayı olarak bilinen volkanik adalar zincirinin üzerinde meydana gelmiştir ancak uzmanlar, bu sarsıntıların volkanik bir patlamaya işaret etmediğini ve büyük ölçüde tektonik hareketlerden kaynaklandığını belirtmiştir.

1. Tektonik Hareketler:

• Yunanistan Ulusal Gözlemevi ve Selanik Aristoteles Üniversitesi’nden sismologlar, depremlerin Santorini’ye komşu Amorgos Fayı üzerinde meydana geldiğini açıklamıştır.
• Afrika Levhası'nın kuzeye doğru hareket ederek Avrasya Levhası’nın altına dalması sonucu Ege Denizi’nde sık sık depremler yaşanmaktadır.
• Uzmanlar, bu fay sisteminin tarihsel olarak büyük depremler ürettiğini ancak mevcut sarsıntıların büyük bir yıkıcı depremle sonuçlanma ihtimalinin düşük olduğunu ifade etmiştir.

2. Volkanik Aktivite İhtimali:

• Santorini, aktif bir yanardağa sahip olmasına rağmen, uzmanlar sismik hareketliliğin volkanik bir patlama ile ilişkili olmadığını açıklamıştır.
• Yunan Jeoloji Profesörü Efthymios Lekkas ve diğer uzmanlar, "Bu sismik aktivite volkanik aktiviteyle bağlantılı değildir" diyerek endişeleri yatıştırmaya çalışmıştır.
• Santorini’de bilinen en büyük volkanik patlama MÖ 1600 civarında gerçekleşmiş olup, bölgenin topografyasını tamamen değiştirmiştir.
• En son volkanik aktivite 1950 yılında yaşanmış, ancak mevcut sarsıntıların yeni bir patlama riski taşımadığı belirtilmiştir.

Önceki Büyük Depremlerle Karşılaştırma

1) 1956 Amorgos Depremi (7.5 büyüklüğünde):

• Santorini ve çevresindeki adaları etkileyen en büyük depremlerden biri olup, tsunami oluşturmuş ve büyük yıkıma yol açmıştır.

2) 2011-2012 Sismik Aktivitesi:

• Benzer bir şekilde, Santorini ve çevresinde 14 ay süren yoğun sismik hareketlilik yaşanmış, ancak bu süreç volkanik bir patlamaya neden olmamıştır.

3) 2025 Sarsıntıları:

• Son yaşanan depremler, 1956’daki büyük depremle kıyaslandığında daha düşük şiddette olsa da, 2011-2012 sürecine benzer şekilde uzun süre devam edebileceği belirtilmiştir.

Gelecekteki Olası Senaryolar

1) Uzun Süreli Sismik Aktivite:

• Uzmanlar, sarsıntıların birkaç hafta boyunca sürebileceğini ve bunun olağan bir süreç olduğunu belirtmiştir.

2) 6 ve Üzeri Deprem Beklentisi:

• Yunanistan ve Türkiye’deki deprem bilimcileri, 6 veya üzeri büyüklükte yıkıcı bir depremin olasılığının düşük olduğunu ifade etmiştir.

3) Tsunami Riski:

• Eğer 7’den büyük bir deprem meydana gelirse, Kuşadası, Bodrum ve Datça kıyılarında tsunami modellemelerinin yapılması gerektiği belirtilmiştir ancak mevcut sarsıntıların tsunami oluşturma riski olmadığı açıklanmıştır.

Bölgedeki Etkiler

• Göç ve Tahliyeler: Santorini ve çevresindeki Amorgos, Ios ve Anafi adalarından toplam 9.000 kişi ayrılmıştır.
• Ulaşım: Aegean Havayolları, adadan ayrılmak isteyenler için ek seferler düzenlemiş, feribotlar kapasitelerini artırmıştır.
• Eğitim: Santorini, Amorgos, Ios ve Anafi adalarında okullar bir hafta süreyle kapatılmıştır.
• Güvenlik Önlemleri: Yunan hükümeti, halka kapalı alanlarda toplanmamaları, riskli binalara yaklaşmamaları, heyelan tehlikesi olan bölgelerden uzak durmaları ve havuz sularının boşaltılması gibi önlemler almıştır.
• Turizm: Santorini, yılda 3 milyon turisti ağırlayan bir destinasyon olup, sismik hareketlilik nedeniyle kış sezonunda az sayıda bulunan turistler de adayı terk etmiştir.

Güncel Durum ve Devam Eden Önlemler

• Yunanistan Başbakanı Kyriakos Miçotakis halkı sakin olmaya çağırmış ve bilim insanlarının süreci yakından takip ettiğini belirtmiştir.
• Yunanistan’ın Güney Ege Bölgesel İtfaiye Birimi alarm durumuna geçirilmiş, Santorini’ye kurtarma ekipleri gönderilmiştir.
• Sismik hareketliliğin devam etmesi nedeniyle bölgedeki binalar düzenli olarak incelenmekte ve güvenlik önlemleri alınmaktadır.
• Adada kalmayı tercih eden bazı sakinler sarsıntıların sıklığı nedeniyle geceyi açık alanlarda ya da araçlarında geçirmektedir.