Kökeni
Arapça kökenli bir kelimedir. Arapça "zihn" kelimesinden türemiştir. "Zihn" kelimesine gelen mastar yapma eki olan -iyyet eki ile zihniyet kelimesi oluşmuştur. Kelime bu haliyle Türkçe’de türetilmiştir.
Kullanım Alanları
Toplumsal eleştirilerde, bir grubun, toplumun ya da dönemin genel düşünce yapısını değerlendirmek için sıkça kullanılır.
Siyaset, kültür, eğitim ve yönetim gibi alanlarda, belirli bir anlayışı ya da bakış açısını eleştirmek veya tanımlamak amacıyla tercih edilir.
Günlük dilde, kişisel davranış ya da düşünce tarzını eleştiren veya açıklayan ifadelerde yer alır (örn. “Bu nasıl zihniyet?”).
Sosyoloji ve felsefe metinlerinde, birey veya toplulukların düşünsel eğilimlerini, değer yargılarını tanımlamak için kullanılır.