Trump–Putin Alaska Zirvesi, Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump ile Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında 15 Ağustos 2025 tarihinde Alaska’nın Anchorage kentinde gerçekleştirilmiş görüşmedir. Zirve, Rusya–Ukrayna Savaşı’nın sürdüğü bir dönemde, tarafların olası ateşkes koşullarını ve savaşın sona erdirilmesine yönelik diplomatik yolları ele alması amacıyla düzenlenmiştir. Zirve, yaklaşık üç saat sürmüş ve “Barışın Peşinde” (Pursuing Peace) temasıyla yürütülmüştür.

_{Trump ve Putin, ABD’nin Alaska eyaletinde düzenlenen zirve için bir arada, 15 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Görüşmede, her iki tarafın dış politika ekibinden üst düzey yetkililer hazır bulunmuştur. ABD tarafında Dışişleri Bakanı Marco Rubio ile Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff, Rusya tarafında ise Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Kremlin Dış Politika Danışmanı Yuriy Uşakov yer almıştır. Bu nedenle zirve, “üçe üç” formatında yürütülmüştür. Vladimir Putin, Şubat 2022’de Ukrayna’ya yönelik kapsamlı saldırının başlamasından itibaren, ilk kez bu zirvede Batı topraklarına ayak basmıştır.

_{Trump–Putin zirvesinin yapılacağı Alaska'nın Anchorage kenti, 13 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Zirve Öncesi Hazırlıklar ve Beklentiler

ABD Tarafının Hazırlıkları

ABD tarafında zirve öncesi hazırlık süreci, hem diplomatik hem de kamuoyu bilgilendirme faaliyetleri üzerinden yürütülmüştür. Başkan Donald Trump, görüşmeyi sosyal medya platformu Truth Social üzerinden duyurmuştur. Trump, Putin’le yapılacak görüşmenin “iyi de geçebileceğini, kötü de” ifadesiyle belirsizlik taşıdığını vurgulamış ancak ana hedefinin “bu savaşı bitirmek” olduğunu belirtmiştir.

ABD yönetimi, zirve öncesinde Avrupa ve Ukrayna ile temaslarını yoğunlaştırmıştır. Beyaz Saray yetkilileri, Putin’in teklifine dair ön değerlendirmeler yapmak amacıyla Avrupalı liderler ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodımır Zelenskiy ile istişarelerde bulunmuştur. Bu temaslar, hem olası müzakere parametrelerini şekillendirmek hem de müttefikler arasında ortak bir pozisyon geliştirmek amacı taşımıştır.

Trump, zirve öncesinde yaptığı açıklamalarda Putin’in önerilerini dinlemeye açık olduğunu ancak herhangi bir anlaşma metni veya kesin çözüm planının masada olmadığını ifade etmiştir. Beyaz Saray, görüşmenin temel amacının karşı tarafın taleplerini ve beklentilerini doğrudan öğrenmek olduğunu resmi olarak bildirmiştir.

Trump, Alaska’ya hareketinden önce “Air Force One” uçağında ve ardından Fox News’e verdiği demeçte, zirveye ilişkin beklentilerini aktarmıştır. Trump, Ukrayna için doğrudan bir anlaşma müzakere etmeyeceğini ancak böyle bir anlaşmaya uygun ortamı hazırlayabileceğini belirtmiştir. Ayrıca, görüşmenin beklediği gibi ilerlememesi durumunda toplantıdan “çekip gideceğini” söylemiştir. Trump, Rusya ile yürütülen süreçte ilerleme sağlandığı sürece yeni yaptırımların hemen uygulanmayacağını ifade etmiştir. 

Rusya Tarafının Hazırlıkları

Kremlin Dış Politika Danışmanı Yuriy Uşakov, Alaska’da yapılacak zirvenin gerekçelerini kamuoyuna açıklamıştır. Uşakov, Alaska’nın coğrafi olarak Rusya’ya yakınlığı, stratejik konumu ve iki ülke arasındaki tarihsel bağları nedeniyle tercih edildiğini belirtmiştir. Ayrıca, Alaska’nın Arktik bölgesindeki ekonomik projeler ve ulaşım yolları açısından önemine vurgu yapmıştır.

Kremlin, görüşmenin ardından Moskova’da ikinci bir toplantı yapılması ihtimalini de gündeme getirmiştir. Rusya tarafı, zirve öncesinde müzakere gündeminin ağırlıklı olarak Ukrayna’daki çatışmaların durdurulması ve bölgesel güvenlik konularından oluşacağını duyurmuştur. Zirveye ilişkin protokol düzenlemeleri kapsamında, Rus heyetinin ulaşım, güvenlik ve lojistik ihtiyaçları için ABD makamlarıyla koordinasyon sağlanmıştır.

Putin’in Alaska Ziyaretinin Tarihsel Önemi

Putin’in Alaska ziyareti, 2015 yılından bu yana gerçekleştirdiği ilk Amerika Birleşik Devletleri seyahati olması bakımından dikkat çekmektedir. Ayrıca, Alaska’yı ziyaret edecek ilk Rusya Devlet Başkanı olma özelliğini taşımaktadır. Bu durum, iki ülke arasındaki diplomatik tarihte bir ilk olarak kayda geçmiştir.

_{ABD’nin Alaska eyaletine bağlı Anchorage kentine inen Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 15 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Alaska’nın seçilmesinin tarihi arka planı, 1867 yılında Rusya İmparatorluğu’nun Alaska’yı Amerika Birleşik Devletleri’ne satmasına dayanmaktadır. “Alaska Satın Alımı” olarak bilinen bu süreç, iki ülke arasındaki ilişkilerin en bilinen diplomatik dönüm noktalarından biridir. Coğrafi olarak Rusya ile ABD’yi ayıran Bering Boğazı, Alaska’nın batısındaki Küçük Diomede Adası ile Rusya’nın Büyük Diomede Adası arasında yer almakta ve iki ülke arasındaki uluslararası sınırı oluşturmaktadır.

Bölgenin coğrafi konumu, sadece tarihsel açıdan değil, stratejik açıdan da önemli kabul edilmektedir. Arktik Okyanusu’na açılan deniz yolları, iklim değişikliğiyle birlikte yeni ticaret rotalarının oluşmasına imkân tanımaktadır. Alaska’nın jeopolitik konumu, enerji kaynakları, madenler ve askeri üsler açısından da iki ülke için stratejik değer taşımaktadır.

Ukrayna ve Avrupa’dan Tepkiler

Ukrayna Yönetiminin Açıklamaları ve Ukrayna-ABD Görüşmesi

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, zirve öncesinde yaptığı açıklamalarda ülkesinin toprak tavizleri vermeyeceğini ve anayasal sınırlar içinde egemenliğini koruyacağını vurgulamıştır. Zelenskiy, özellikle Donetsk bölgesinden Ukrayna birliklerinin çekilmesi talebine karşı net bir tutum sergilemiştir. Bu talebin, ülkenin toprak bütünlüğüne aykırı olduğunu ve kabul edilmeyeceğini ifade etmiştir.

_{Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy - (Anadolu Ajansı)}

Ukrayna yönetimi, bu süreçte uluslararası desteğini artırmak amacıyla diplomatik temaslarını yoğunlaştırmıştır. Zelenskiy, Avrupa başkentleriyle koordinasyonu güçlendirmek için Berlin’e giderek Alman yetkililerle görüşmeler yapmıştır. Bu temaslarda, yaklaşan Trump–Putin zirvesinin olası sonuçları ve Ukrayna’nın pozisyonu masaya yatırılmıştır.

Avrupa Ülkelerinin Ortak Açıklaması

Avrupa Birliği’ne üye 26 ülke, Trump–Putin zirvesi öncesinde ortak bir açıklama yayımlamıştır. Açıklamada, Ukrayna’nın toprak bütünlüğü ve egemenliğine tam destek verildiği, uluslararası sınırların zorla değiştirilemeyeceği vurgulanmıştır. Avrupa liderleri, Ukrayna olmadan bu ülkeyi ilgilendiren herhangi bir barış kararının alınmaması gerektiğini açıkça ifade etmiştir.

Açıklamada ayrıca, Avrupa güvenliği açısından Ukrayna’daki savaşın sona erdirilmesinin kritik olduğu, ancak bunun uluslararası hukuk çerçevesinde ve tarafların rızasıyla sağlanması gerektiği belirtilmiştir. Avrupa Birliği, ABD–Rusya görüşmesinde Avrupa’nın çıkarlarının da dikkate alınması gerektiğini vurgulamıştır.

Birlik içinde farklı tutumlar da gözlenmiştir. Macaristan, ortak açıklamaya imza atmakla birlikte daha temkinli bir yaklaşım sergilemiş, Polonya ise Ukrayna’ya koşulsuz destek verilmesi gerektiğini dile getirmiştir. NATO ve AB yetkilileri, transatlantik dayanışmanın sürdürülmesi ve güvenlik politikalarında koordinasyonun önemine dikkat çekmiştir.

Rusya’nın Eşzamanlı Diplomatik Adımları

Rusya, Alaska’daki Trump–Putin zirvesi öncesinde paralel diplomatik adımlar atmıştır. Kremlin, zirveye hazırlık sürecinde farklı bölgesel liderlerle temaslarını sürdürmüştür. Bu kapsamda, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Kuzey Kore lideri Kim Jong Un ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirmiştir. Görüşmede ikili ilişkilerin yanı sıra uluslararası gündemdeki “birikmiş tüm başlıkların” ele alındığı açıklanmıştır.

Rusya Dışişleri Bakanlığı, zirve öncesinde yaptığı açıklamalarda, Ukrayna konusundaki tutumunu Haziran 2024’te belirlenen pozisyon doğrultusunda koruduğunu bildirmiştir. Bu pozisyon, Donetsk bölgesi dahil olmak üzere kontrol altındaki bölgelerden çekilme yerine statükonun korunması yönündedir.

Zirvenin Formatı

Başlangıçta yalnızca iki liderin bire bir görüşmesi planlanmışken, daha sonra format değiştirilmiş ve görüşmelere her iki taraftan iki üst düzey yetkilinin de katılması kararlaştırılmıştır. Böylece görüşmeler “üçe üç” formatında gerçekleştirilmiştir. ABD tarafında Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve özel temsilci Steve Witkoff yer alırken, Rusya tarafında Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Kremlin dış politika danışmanı Yuriy Uşakov hazır bulunmuştur.

Kronoloji (8–13 Ağustos 2025)

8 Ağustos 2025 – Washington / Moskova

• Alaska’da yapılacak Trump–Putin zirvesinin 15 Ağustos 2025 tarihinde gerçekleştirileceği ve yer olarak Alaska’nın belirlendiği resmen açıklanmıştır.
• Zirvenin ana gündeminde yer alan Putin’in toprak değişimi teklifi kamuoyuna yansımış, teklifin Donetsk bölgesinin Ukrayna’dan çekilmesi karşılığında ateşkes sağlanması yönünde olduğu belirtilmiştir.

9–10 Ağustos 2025 – Brüksel / Moskova

• Avrupa Birliği liderleri, zirve öncesinde ortak bir açıklama metni üzerinde çalışmalar yürütmüştür. Açıklamanın, Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne destek ve sınırların zorla değiştirilemeyeceği ilkesini içermesi planlanmıştır.
• Kremlin, Alaska zirvesine ilişkin ayrıntıları duyurmuş; Alaska’nın seçilme nedenleri, coğrafi yakınlık, Arktik bölgesindeki stratejik çıkarlar ve sembolik önemi olarak sıralanmıştır.

11 Ağustos 2025 – Washington / Moskova / Anchorage

• ABD Başkanı Donald Trump, Alaska görüşmesine ilişkin değerlendirmelerde bulunmuş, zirveden beklentiler konusunda açıklamalar yapmıştır.
• Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Alaska’yı ziyaret eden ilk Rus lider olacağı bilgisi kamuoyuna açıklanmıştır.
• Alaska’daki güvenlik birimleri ve yerel yönetimler, zirve süresince uygulanacak kamu güvenliği önlemlerine ilişkin kararlar almıştır.

12 Ağustos 2025 – Donetsk / Moskova / Brüksel

• Donetsk bölgesinde çatışmaların sürdüğü bildirilmiştir.
• Vladimir Putin ile Kuzey Kore lideri Kim Jong Un arasında bir telefon görüşmesi gerçekleştirilmiş, ikili ilişkiler ve uluslararası gündemdeki “birikmiş tüm başlıklar” ele alınmıştır.
• Avrupa Birliği, Ukrayna’ya desteğini yineleyen ve toprak bütünlüğü ilkesini vurgulayan bir açıklama yapmıştır.

13 Ağustos 2025 – Berlin / Washington / Anchorage

• Ukrayna Devlet Başkanı Volodımır Zelenskiy, Berlin’de temaslarda bulunarak Avrupa liderleriyle koordinasyon görüşmeleri yapmıştır.
• Almanya Şansölyesi Friedrich Merz’in ev sahipliğinde ABD Başkanı Donald Trump, Ukrayna Devlet Başkanı Volodımır Zelenskiy ve Avrupa liderleri çevrim içi görüşme yapmıştır. Görüşmede “kırmızı çizgiler” ve dört maddelik çerçeve üzerinde eşgüdüm sağlanmıştır.
• Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, görüşmenin “ortak zemini güçlendirdiğini” açıklamıştır.

13–14 Ağustos 2025 – Washington / Moskova

• Washington’da Trump, Alaska’daki görüşmede savaşın durdurulması konusunda mutabakat sağlanmaması halinde Rusya için “ağır sonuçlar” doğuracak adımlar atılacağını belirtmiştir.
• Trump, ilk görüşmenin olumlu geçmesi durumunda Putin ve Zelenskiy’nin bir araya geleceği ikinci bir zirve ihtimaline değinmiş, talep edilirse kendisinin de katılabileceğini ifade etmiştir.

15 Ağustos 2025 – Anchorage, Alaska

• Trump ve Putin, Anchorage kentinde “Barışın Peşinde” temalı zirvede bir araya gelmiştir.
• Görüşme “üçe üç” formatında yapılmıştır.
• Trump’a ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Özel Temsilci Steve Witkoff eşlik etmiştir.
• Putin’in heyetinde Sergey Lavrov ve Yuriy Uşakov bulunmuştur.
• Toplantı yaklaşık üç saat sürmüştür.
• Planlanan öğle yemeği iptal edilmiştir.

15 Ağustos 2025 – Elmendorf–Richardson Askerî Üssü, Anchorage

• Zirve bitiminde ortak basın toplantısı yapılmıştır.
• Trump: “Birçok konuda anlaşmaya varıldı, ancak bazı kritik meselelerde uzlaşılamadı. Anlaşma sağlanana kadar anlaşma olmamıştır” açıklamasını yapmıştır.
• Putin: Görüşmeyi “yapıcı ve faydalı” olarak değerlendirmiştir.

15 Ağustos 2025 – Fort Richardson Anıt Mezarlığı, Anchorage

• Putin, İkinci Dünya Savaşı’nda Lend-Lease kapsamında hayatını kaybeden Sovyet askerlerinin mezarlarını ziyaret etmiştir.
• Mezarlıkta çiçek bırakmıştır.
• Alaska’daki Ortodoks din yetkilisiyle görüşmüştür.

13 Ağustos 2025 Çevrim İçi Görüşmeleri

Almanya Ev Sahipliğinde “Kırmızı Çizgiler” ve Ortak Çerçeve Belirlenmesi

13 Ağustos 2025 tarihinde Almanya Şansölyesi Friedrich Merz’in ev sahipliğinde, Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump, Ukrayna Devlet Başkanı Volodımır Zelenskiy, Avrupa ülkelerinin liderleri, Avrupa Birliği kurum temsilcileri ve NATO yetkilileri çevrim içi formatta bir koordinasyon toplantısı gerçekleştirmiştir. Toplantı, Trump–Putin zirvesi öncesinde transatlantik müttefikler arasında ortak müzakere çerçevesi ve öncelikli ilkelerin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır.

Katılımcılar arasında Almanya, Fransa, Birleşik Krallık, Polonya, Finlandiya, İtalya liderleri, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel ve NATO Genel Sekreteri Mark Rutte yer almıştır. Toplantı iki aşamalı olarak gerçekleştirilmiş; ilk aşamada Avrupa ve Ukrayna liderleri kendi aralarında görüşmüş, ikinci aşamada ABD Başkanı Donald Trump ve ABD Başkan Yardımcısı JD Vance de oturuma katılmıştır.

Şansölye Merz, toplantı sonrası yaptığı açıklamada, uluslararası sınırların zorla değiştirilemeyeceği ilkesinin tüm katılımcılar tarafından teyit edildiğini belirtmiştir. Ayrıca, Rusya tarafında ilerleme sağlanmaması hâlinde siyasi ve ekonomik baskı önlemlerinin artırılması kararlaştırılmıştır.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, toplantıda Trump’ın Alaska’daki görüşmede ateşkes hedefini dile getirdiğini aktarmış, toprak konularının yalnızca Ukrayna tarafından müzakere edilebileceğini ifade etmiştir.

Polonya Başbakanı Donald Tusk, zirve öncesinde yaptığı açıklamada, Ukrayna’nın teslimiyete zorlanamayacağını, Rusya’ya güvenilemeyeceğini ve NATO güvenlik garantilerinin korunmasının önemini belirtmiştir. Ayrıca, müttefik askerlerin bölgedeki varlığının devam etmesinin gerekliliğine vurgu yapmıştır.

Görüşmede, Alaska zirvesi öncesi müzakere pozisyonlarını belirleyecek “kırmızı çizgiler”in netleştirildiği ve bu ilkelerin transatlantik ortaklar arasında mutabakatla kabul edildiği bildirilmiştir.

“Coalition of the Willing” Eş-Başkanlarının Dört Maddelik Çerçevesi

13 Ağustos 2025 tarihinde gerçekleştirilen çevrim içi koordinasyon toplantısında, Ukrayna’ya destek veren ülkelerden oluşan “Coalition of the Willing” grubunun eş-başkanları olan Almanya, Fransa ve Birleşik Krallık liderleri tarafından dört maddelik bir müzakere çerçevesi sunulmuştur.

Birinci madde, anlamlı müzakerelerin yalnızca ateşkesin sağlandığı veya çatışmaların kalıcı ya da önemli ölçüde durduğu bir ortamda yürütülmesi gerektiğini içermiştir. İkinci madde, Rusya’nın Alaska’daki görüşmede ateşkesi reddetmesi hâlinde yaptırımların ve ekonomik önlemlerin yoğunlaştırılmasını öngörmüştür. Üçüncü madde, uluslararası sınırların zorla değiştirilemeyeceği ilkesinin teyidini kapsamıştır. Dördüncü madde ise Ukrayna için güçlü güvenlik garantilerinin sağlanması, düşmanlıkların sona ermesinin ardından bir “reassurance force” konuşlandırılması, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri üzerinde herhangi bir sınırlama getirilmemesi ve Ukrayna’nın Avrupa Birliği veya NATO üyelik süreçlerine Rusya tarafından veto konulamaması yönünde ilke kararlarını içermiştir. Bu çerçeve, Alaska zirvesinde masaya konulacak müzakere pozisyonlarının temel unsurlarını oluşturmuş ve katılımcılar tarafından kayıt altına alınmıştır.

AB Kurumları ve NATO Bağlamı

13 Ağustos 2025 tarihinde yapılan çevrim içi koordinasyon toplantısına ilişkin olarak Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, görüşmenin Almanya’nın davetiyle gerçekleştirildiğini ve odak noktasının Avrupa ile Ukrayna’nın güvenlik çıkarlarının korunması ve caydırıcılığın güçlendirilmesi olduğunu açıklamıştır. Von der Leyen, toplantının Avrupa Birliği, Amerika Birleşik Devletleri ve NATO arasında Ukrayna için ortak zemini güçlendirdiğini belirtmiştir.

Açıklamaya göre, toplantıda Avrupa Birliği kurumları ile NATO’nun koordinasyon içinde hareket etmesi, müttefikler arasında bilgi paylaşımı ve stratejik hedeflerin uyumlu hâle getirilmesi ele alınmıştır. Bu bağlamda, Avrupa Birliği ve NATO’nun diplomatik, askerî ve ekonomik araçlarının birbirini tamamlayacak şekilde kullanılması konusu gündeme getirilmiştir.

NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, aynı gün yaptığı ayrı bir değerlendirmede, Ukrayna’da barışa ulaşılması için inisiyatifin Rusya tarafında olduğunu ifade etmiş ve “topun Putin’de” olduğunu belirtmiştir. Bu beyan, NATO’nun zirve öncesinde müzakere sürecinde ilerleme sağlanabilmesi için Rusya’nın atacağı adımları belirleyici gördüğünü ortaya koymuştur.

Ukrayna’nın Öncelikleri

Ukrayna’nın Öncelikleri

13 Ağustos 2025 tarihli çevrim içi koordinasyon toplantısında Ukrayna Devlet Başkanı Volodımır Zelenskiy, Trump–Putin görüşmesinde “acil ateşkes” konusunun ele alınmasını talep etmiştir. Zelenskiy, bu talebin, sahadaki çatışmaların durdurulması ve sivillerin güvenliğinin sağlanması açısından öncelikli olduğunu belirtmiştir. Toplantı öncesinde ve sonrasında Zelenskiy, çok sayıda ülke lideriyle yoğun diplomatik temaslar yürütmüştür.

Ukrayna tarafı, toprak konularının yalnızca Ukrayna tarafından müzakere edilebileceğini, uluslararası sınırların zorla değiştirilemeyeceğini ve Donbas bölgesinden veya diğer işgal altındaki topraklardan vazgeçilmesinin kabul edilemez olduğunu ifade etmiştir. Ayrıca, ülke anayasası gereği herhangi bir toprak değişikliğinin ancak ulusal referandumla karara bağlanabileceği hatırlatılmıştır.

ABD Tarafından Ön Uyarılar ve Olası Yaptırım Senaryoları

ABD Başkanı Donald Trump, zirvede savaşın durdurulması konusunda uzlaşı sağlanmaması hâlinde Rusya açısından “ağır sonuçlar” doğuracak adımlar atılacağını açıklamıştır. Bu açıklama, zirve öncesinde müttefikler arasında yürütülen koordinasyonun bir parçası olarak değerlendirilmiştir.

Basına yansıyan bilgilere göre, zirveden somut bir sonuç alınamaması durumunda ABD yönetimi, “Rus ekonomisini çökertmeye başlama” seçeneğini gündemde tutmaktadır. Bu kapsamda, Rusya’ya yönelik mevcut yaptırımların genişletilmesi, ekonomik kısıtlamaların artırılması ve üçüncü ülkeler üzerinden Rusya’ya sağlanan desteklerin engellenmesine yönelik adımlar planlanmaktadır.

Temmuz 2025 sonunda, Rusya’dan petrol ithalatı nedeniyle Hindistan’a ek gümrük vergileri uygulanmıştır. Bu adım, Alaska zirvesinden olumlu sonuç çıkmaması hâlinde üçüncü ülkelere yönelik ikincil yaptırımların devreye sokulabileceği yönünde bir örnek olarak gösterilmiştir.

Ayrıca, Ukrayna’ya NATO ülkeleri üzerinden silah sevkiyatının devam ettirilmesi planları da zirve öncesindeki hazırlık gündeminde yer almıştır. Bu sevkiyatların, savaşın durdurulmasına yönelik siyasi çözümler bulunamaması durumunda artırılarak sürdürülebileceği belirtilmiştir.

Üçlü Görüşme Seçeneği ve İkinci Zirve İhtimali

ABD Başkanı Donald Trump, ilk görüşmenin olumlu geçmesi halinde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodımır Zelenskiy’nin bir araya gelebileceği ikinci bir zirvenin düzenlenebileceğini belirtmiştir. Talep edilmesi durumunda bu görüşmeye kendisinin de katılabileceğini ifade etmiştir.

14 Ağustos'ta Kremlin’de Değerlendirme Toplantısı

14 Ağustos 2025 tarihinde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin başkanlığında Kremlin’de bir değerlendirme toplantısı yapılmıştır. Toplantıya, Trump–Putin zirvesine hazırlık amacıyla üst düzey Rus yetkililer katılmıştır.

Putin, toplantıda yaptığı açıklamada, ABD yönetiminin Ukrayna krizini sona erdirmek ve uzun vadeli barış koşulları oluşturmak amacıyla “enerjik ve samimi” çabalar yürüttüğünü belirtmiştir. Ayrıca, sürecin ilerleyen aşamalarında stratejik saldırı silahlarının kontrolüne ilişkin anlaşmalara ulaşılabileceğine işaret etmiştir.

Rusya Dışişleri Bakanlığı, Alaska’daki görüşmede izlenecek tutumun ülkenin ulusal çıkarları doğrultusunda belirlendiğini açıklamıştır. Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un da yer alacağı Rus heyetinin, güvenlik, toprak düzenlemeleri, yaptırımların kaldırılması ve uzun vadeli barış düzenlemeleri konularında hazırlık yaptığı bildirilmiştir.

Toplantıda ayrıca, Ukrayna’nın insansız hava aracı saldırılarıyla ilgili Rusya’nın ileri sürdüğü iddialar, son günlerdeki çatışma durumu ve cephe hattındaki gelişmelerin de değerlendirildiği aktarılmıştır.

Zirvenin Başlangıcı (15 Ağustos 2025)

Zirve günü Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Anchorage’deki Elmendorf–Richardson Askerî Üssü’ne iniş yapmıştır. Uçağından indiğinde kendisini ABD Başkanı Donald Trump kırmızı halı üzerinde karşılamıştır. Karşılama sırasında Amerikan askerleri hazır bulunmuş, tören esnasında askeri uçakların, savaş uçakları ve bombardıman uçaklarını da içeren bir hava gösterisi gerçekleştirdiği bildirilmiştir.

_{Trump ve Putin, ABD’nin Alaska eyaletinde bir arada, 15 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Trump ve Putin, kırmızı halıda tokalaşarak basına poz vermiştir. Görüntülerde Trump’ın Putin’i alkışladığı, iki liderin gülümseyerek kameralara baktığı kaydedilmiştir. Bu karşılama, Putin’in 2022 yılındaki Ukrayna işgalinden sonra Batı’da ilk kez böyle bir protokolle karşılanması bakımından dikkat çekmiştir. Daha önceki yıllarda Putin’in seyahatleri genellikle Belarus ve Kuzey Kore gibi ülkelerle sınırlı kalmıştır.

Karşılama töreninden sonra liderler, Trump’ın zırhlı makam aracına birlikte binerek toplantının yapılacağı salona gitmişlerdir. Putin’in kendi devlet aracını kullanmak yerine Trump’ın aracına binmesi olağan dışı bir durum olarak kayda geçmiştir. Bu sırada basın mensuplarına görüntü verilmiş ancak soru alınmamıştır.

Zirveye katılacak üst düzey heyetlerin de alana ulaşmasının ardından toplantı başlamıştır. Görüşmenin öncesinde yapılan resmi program açıklamalarında, toplantının bire bir yapılacağı belirtilmiştir ancak sonradan yapılan değişiklikle “üçe üç” formatında gerçekleştiği kesinleşmiştir.

_{Trump ve Putin, ABD’nin Alaska eyaletinde bir arada, 15 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Zirve başlamadan önce liderlerin yanında askeri ve diplomatik heyetler ile birlikte “Barışın Peşinde” (Pursuing Peace) yazılı bir pankart önünde fotoğraf çektirdikleri belirtilmiştir. Liderler herhangi bir açılış konuşması yapmamış, medya sorularına cevap vermemiştir.

_{F-22 savaş uçakları ve bir B-2 bombardıman uçağı, görüşmenin yapıldığı Elmendorf-Richardson Ortak Üssü üzerinde uçuyor, 15 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Görüşmelerin Seyri

Trump-Putin zirvesi kapalı oturumda gerçekleştirilmiş ve yaklaşık üç saat sürmüştür. Görüşmeler, daha önce Kremlin’in öngördüğü 6–7 saatlik müzakere süresinin altında kalmıştır. Toplantı, liderler ve yanlarında bulunan ikişer üst düzey yetkilinin katılımıyla “üçe üç” formatında yapılmıştır. ABD tarafında Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff, Rusya tarafında ise Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Kremlin Dış Politika Danışmanı Yuriy Uşakov yer almıştır.

_{Trump ve Putin, ABD’nin Alaska eyaletinde bir arada, 15 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Ukrayna Krizi ve Ateşkes Konusu

Görüşmelerin temel gündemi Ukrayna’daki savaş olmuştur. ABD Başkanı Donald Trump, önceliğinin hızlı bir ateşkes sağlanması olduğunu belirtmiştir. Trump, savaşın devam etmesi halinde haftada “binlerce insanın hayatını kaybettiğini” vurgulamış ve çatışmaların sona erdirilmesi gerektiğini ifade etmiştir. Öte yandan görüşmelerin sonunda herhangi bir ateşkes anlaşması imzalanmamıştır.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, barışın sağlanabilmesi için çatışmanın “temel nedenlerinin ortadan kaldırılması” gerektiğini söylemiştir. Putin, Rusya’nın “meşru güvenlik endişelerinin dikkate alınması” gerektiğini vurgulamış ve Avrupa ile Ukrayna’nın bu süreci “yapıcı şekilde kabul etmesi” gerektiğini dile getirmiştir.

_{ABD Başkanı Donald Trump ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında Alaska eyaletinde düzenlenen zirveden bir görüntü. Görüşmede Trump'a ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff, Putin'e ise Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Kremlin Dış Politika Danışmanı Yuriy Uşakov eşlik ediyor, 15 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Güvenlik Garantileri ve Olası Toprak Düzenlemeleri

Trump, Putin ile görüşmesinin ardından verdiği demeçte, Ukrayna’ya güvenlik garantileri ve olası toprak düzenlemelerinin müzakere gündeminde yer aldığını söylemiştir. Trump, bu konularda bazı ilerlemeler kaydedildiğini ancak nihai kararın Ukrayna’ya ait olduğunu ifade etmiştir. Ayrıca, Ukrayna Devlet Başkanı Volodımır Zelenskiy’e “bir anlaşma yapması gerektiğini” tavsiye ettiğini açıklamıştır.

Putin ise doğrudan toprak düzenlemeleri hakkında konuşmamış ancak Ukrayna’daki savaşın “kök nedenleri” arasında Rusya’nın Kırım, Donetsk, Luhansk, Zaporijya ve Herson üzerindeki taleplerini ima eden ifadeler kullanmıştır. Ayrıca Ukrayna’nın tarafsız kalması, yabancı askerlerin çekilmesi ve yeni seçimler yapılması gerektiğini dolaylı şekilde yinelemiştir.

_{Trump ve Putin, ABD’nin Alaska eyaletinde düzenlenen zirvede bir arada, 15 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

İkili İlişkiler ve Ekonomik Konular

Zirvede ABD-Rusya ikili ilişkileri de ele alınmıştır. Putin, son dönemde ticaret hacminde artış olduğunu, özellikle dijital teknoloji, enerji, yüksek teknoloji ve uzay alanlarında işbirliği potansiyeli bulunduğunu belirtmiştir. Ayrıca Arktika bölgesinde ortak çalışmalar yapılabileceğini söylemiştir.

Trump ise zirveden sonra yaptığı bir açıklamada, Rusya ile yapılan görüşmelerin ardından Çin’e yönelik planlanan yeni tarifelerin ertelendiğini ifade etmiştir. Buna göre, Rusya’dan petrol satın alan Çin’e uygulanacak ek yaptırımlar gündemden kaldırılmıştır. Trump, bu konuyu “ilerleyen haftalarda yeniden değerlendirebileceğini” söylemiştir.

Görüşme Atmosferi

Görüşmelerin “yapıcı, karşılıklı saygıya dayalı ve faydalı bir ortamda” geçtiği her iki lider tarafından da dile getirilmiştir. Putin, Trump’a davetinden dolayı teşekkür etmiş, Trump ise görüşmeyi “çok verimli” olarak nitelemiştir. Liderler, birçok konuda anlaşmaya vardıklarını ancak birkaç kritik başlıkta henüz ilerleme sağlanamadığını açıklamışlardır.

İptal Edilen Programlar

Zirvenin ardından planlanan öğle yemeği iptal edilmiştir. Bu iptalin nedeni hakkında resmi bir açıklama yapılmamıştır. Görüşmeler tamamlandıktan sonra her iki lider de dönüşe geçmek üzere üsse geri dönmüşlerdir.

Liderlerin Ortak Açıklamaları

Vladimir Putin’in Açıklamaları

Zirve sonrasında basın toplantısında ilk sözü Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin almıştır. Putin, konuşmasına Alaska’nın tarihsel bağlarına atıfta bulunarak başlamıştır. Alaska’nın 19. yüzyılda Rusya’dan Amerika Birleşik Devletleri’ne satıldığını hatırlatmış ve bu bölgenin iki ülke arasındaki ortak geçmişin sembolü olduğunu vurgulamıştır. Ayrıca II. Dünya Savaşı döneminde uygulanan Lend-Lease anlaşmaları çerçevesinde Alaska üzerinden Sovyetler Birliği’ne askeri teçhizat ve uçak sevkiyatı yapıldığını dile getirmiştir.

_{ABD Başkanı Donald Trump ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında Alaska eyaletinde yapılan görüşme sonrasında, liderler düzenlediği ortak basın toplantısı, 15 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Putin, görüşmenin atmosferini “yapıcı, karşılıklı saygıya dayalı ve faydalı” olarak tanımlamıştır. Trump ile doğrudan yüz yüze görüşmelerin uzun süredir yapılmadığını ve bu buluşmanın gerekli olduğunu ifade etmiştir. ABD ile Rusya arasındaki ilişkilerin Soğuk Savaş’tan bu yana en düşük seviyelere indiğini, fakat yeniden diyalog kurulmasının zorunlu olduğunu belirtmiştir.

Ukrayna konusuna değinen Putin, barışın sağlanabilmesi için “çatışmanın kök nedenlerinin ortadan kaldırılması gerektiğini” söylemiştir. Bu ifadesiyle, Rusya’nın uzun süredir dile getirdiği güvenlik taleplerine vurgu yapmıştır. Ukrayna ve Avrupa başkentlerinin bu süreci “yapıcı şekilde kabul etmelerini” beklediğini belirtmiş ve sürecin “perde arkası entrikalar” ile engellenmemesi gerektiğini söylemiştir.

Putin ayrıca Ukrayna’nın güvenliğinin sağlanmasının önemli olduğunu ifade etmiştir. Trump’ın bu konuda yaptığı açıklamalara katıldığını belirterek, zirvede ulaşılan anlayışın Ukrayna’da barışa katkı sağlayabileceğini umduğunu söylemiştir.

Donald Trump’ın Açıklamaları

ABD Başkanı Donald Trump, Putin’den sonra kürsüye çıkmıştır. Trump, görüşmeyi “çok verimli” olarak nitelendirmiştir. “Birçok konuda anlaşmaya vardık, fakat birkaç önemli konuda henüz mutabakata varamadık” demiştir. Trump, bu durumu “Anlaşma sağlanana kadar anlaşma yoktur” ifadesiyle özetlemiştir.

_{ABD Başkanı Donald Trump ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında Alaska eyaletinde yapılan görüşme sonrasında, liderler düzenlediği ortak basın toplantısı, 15 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Trump, bazı konuların küçük farklılıklar içerdiğini, fakat bir tanesinin “muhtemelen en önemlisi” olduğunu ve bu konuda ilerleme sağlanması gerektiğini vurgulamıştır. Birçok noktada “başarılı adımlar atıldığını” söylemiş ancak ayrıntı vermemiştir.

Trump, zirve sonrasında NATO yetkilileri ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodımır Zelenskiy ile telefon görüşmeleri yapacağını açıklamıştır. Bu görüşmelerin zirveden sonraki sürecin şekillenmesinde önemli rol oynayacağını söylemiştir.

Yaptırımlar konusuna da değinen Trump, Rusya’ya yeni yaptırımların hemen uygulanmasının düşünülmediğini belirtmiştir. Çin’e yönelik ek tarifelerin de ertelendiğini açıklamıştır ancak bu konuların ilerleyen haftalarda yeniden değerlendirilebileceğini söylemiştir.

Ortak Vurgular

Her iki lider de görüşmelerin olumlu bir atmosferde geçtiğini vurgulamıştır. Trump, toplantının “çok ilerleme sağlandığı” bir oturum olduğunu belirtirken, Putin de görüşmelerin “karşılıklı saygıya dayalı” olduğunu ifade etmiştir. Ortak açıklamada, barış için ilerleme kaydedildiği, fakat kesin bir anlaşmaya varılmadığı sonucuna varılmıştır.

_{ABD Başkanı Donald Trump ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında Alaska eyaletinde yapılan görüşme sonrasında, liderler düzenlediği ortak basın toplantısı, 15 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Basın toplantısında gazetecilerden soru alınmamış, yalnızca kısa açıklamalar yapılmıştır. Bu durum, uluslararası basın tarafından özellikle not edilmiştir.

Ukrayna ve Avrupa’nın Tepkileri

Ukrayna’nın Tepkisi

Zirveye Ukrayna Devlet Başkanı Volodımır Zelenskiy davet edilmemiştir. Bu durum, zirve öncesinde Kiev yönetimi tarafından dile getirilen üçlü format talebinin karşılık bulmadığını göstermiştir. Zelenskiy, zirve öncesinde yaptığı açıklamalarda Ukrayna için “bir numaralı talebin ateşkes” olduğunu vurgulamış ve ancak bu koşul sağlandığında kalıcı barış müzakerelerinin yapılabileceğini belirtmiştir. Ayrıca Ukrayna’nın tüm meselelerde bizzat taraf olması gerektiğini, ülkesinin katılmadığı bir anlaşmanın geçerli olmayacağını ifade etmiştir.

Zirve sonrası Kiev’den doğrudan resmi bir tepki hemen gelmemiştir. Ukrayna muhalefetinden milletvekili Oleksiy Honcharenko, Telegram üzerinden yaptığı açıklamada Putin’in zaman kazandığını, zirveden bir ateşkes ya da gerilimi azaltıcı somut karar çıkmadığını belirtmiştir. Ukrayna’da kamuoyunda, Putin’in “çatışmanın kök nedenleri ortadan kaldırılmalı” yönündeki sözleri, Moskova’nın hâlen geniş kapsamlı taleplerinden vazgeçmediği şeklinde yorumlanmıştır. Kiev yönetimi ayrıca, ilerleme kaydedildiği açıklamalarına rağmen Rusya’nın Ukrayna şehirlerine saldırılarını sürdürdüğüne dikkat çekmiştir.

Avrupa Ülkelerinin Beklentileri

Avrupa ülkeleri, zirveden önce ABD Başkanı Trump ile temaslarda bulunmuşlardır. Özellikle Almanya ve Fransa, görüşmeden somut bir ateşkes kararı çıkması gerektiğini vurgulamışlardır. Zirve sırasında Avrupa ülkelerinden doğrudan bir temsilci bulunmamış ancak Trump’ın NATO ve Avrupalı liderleri görüşme sonrası bilgilendireceğini açıklaması kaydedilmiştir.

Zirvenin ateşkes konusunda bir sonuç üretmemesi Avrupa başkentlerinde beklentilerin boşa çıkmasına yol açmıştır. Avrupalı diplomatlar, Trump’ın Putin ile bire bir görüşme yapmasındansa heyetlerle bir araya gelmesini “rahatlatıcı” bulduklarını ifade etmişlerdir. Ancak buna rağmen herhangi bir somut adımın atılmaması, zirvenin Avrupa açısından “beklentilerin altında kaldığı” şeklinde değerlendirilmiştir.

_{Putin'e zirvede eşlik eden Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Kremlin Dış Politika Danışmanı Yuriy Uşakov, 15 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

NATO’nun ve Transatlantik İttifakın Tavrı

NATO müttefikleri, Alaska görüşmesi öncesinde Trump ile koordinasyon hâlinde olmuşlardır. Zirve öncesinde yapılan açıklamalarda, Trump’ın ateşkes konusunda ısrarcı olacağı dile getirilmiştir ancak toplantıdan sonuç çıkmaması üzerine NATO çevrelerinde, Moskova’nın müzakere sürecini kendi lehine zaman kazanmak için kullandığı yönünde bir kanaatin oluştuğu belirtilmiştir.

NATO içinde ayrıca, Trump’ın zirve sonrasında Zelenskiy ve Avrupalı liderleri arayacağını açıklaması, müttefikler açısından sürecin dışarıda bırakılmadığına dair bir işaret olarak kaydedilmiştir.

Zirve Sonrası Gelişmeler

Trump’ın Açıklamaları ve Röportajları

Zirvenin sona ermesinin ardından ABD Başkanı Donald Trump, Fox News’e verdiği röportajda görüşmeleri değerlendirmiştir. Trump, Putin ile yapılan müzakerelerde Ukrayna için güvenlik garantileri ve olası toprak düzenlemelerinin gündeme geldiğini söylemiştir. Bu konuların “büyük ölçüde üzerinde uzlaşıldığını” ancak nihai kararın Ukrayna’ya ait olduğunu vurgulamıştır. Trump, Zelenskiy’e yönelik tavsiyesini “Bir anlaşma yapması gerekir” sözleriyle ifade etmiştir.

Trump ayrıca Çin’e yönelik planlanan yeni tarifelerin zirve sonrası ertelendiğini açıklamıştır. Trump, “Bunu iki-üç hafta sonra yeniden değerlendirebiliriz, ama şu an için gerek yok” ifadelerini kullanmıştır. Buna karşın Hindistan’a yönelik daha önce ilan edilmiş %25 ek tarife uygulamasında herhangi bir değişiklik yapılmamıştır.

Üçlü Zirve İhtimali

Trump, zirve sonrası açıklamalarında Ukrayna Devlet Başkanı Volodımır Zelenskiy ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında bir görüşme ayarlanabileceğini dile getirmiştir. Bu toplantıya kendisinin de katılabileceğini söylemiş, her iki tarafın da kendisini görmek istediğini aktarmıştır. Böyle bir üçlü formatın ne zaman ve nasıl gerçekleşeceğine dair detay verilmemiştir.

Putin’in Faaliyetleri

Putin, zirve sonrasında Alaska’da Fort Richardson Askerî Mezarlığı’nı ziyaret etmiştir. Burada II. Dünya Savaşı sırasında Lend-Lease programı kapsamında görev yaparken hayatını kaybeden Sovyet pilotların ve denizcilerin mezarlarına çiçek bırakmıştır. Ayrıca Alaska’daki Ortodoks din görevlileriyle kısa bir görüşme yapmıştır.

_{Putin, Trump ile görüşmesinin ardından Alaska’daki Sovyet mezarlarını ziyaret ediyor, 15 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

“Next Time in Moscow” Sözü

Zirve sonunda Putin’in İngilizce olarak “Next time in Moscow” (Bir dahaki sefere Moskova’da) ifadesini kullanması, basında geniş yer bulmuştur. Trump’ın bu söze karşılık “Bunun için biraz eleştiri alabilirim ama mümkün olabilir” şeklinde yanıt vermesi, ikinci bir zirvenin Rusya’da yapılabileceği ihtimalini gündeme getirmiştir. Bu söz, diplomatik çevrelerde Washington ve Moskova arasındaki temasların devam edeceğinin işareti olarak değerlendirilmiştir.

Zirve Sırasında Protestolar ve Toplumsal Tepkiler

Zirve günü Elmendorf–Richardson Üssü çevresinde ve Anchorage şehir merkezinde savaş karşıtı gruplar tarafından protesto gösterileri düzenlenmiştir. Gösterilerde, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırıları kınanmış, ABD yönetiminin Putin ile görüşmesine tepki gösterilmiştir. Katılımcılar ateşkes çağrılarında bulunmuş, Ukrayna bayrakları ve savaş karşıtı pankartlar taşımışlardır.

_{Ukrayna destekçileri, ABD Başkanı Donald Trump ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in görüşmesi öncesinde Alaska’nın Anchorage şehrinde destek gösterisi düzenliyor, 15 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Alaska’daki eylemlere ek olarak, ABD’nin farklı şehirlerinde de Trump-Putin zirvesini eleştiren küçük çaplı gösteriler yapılmıştır. Gösterilerde, görüşmenin somut bir ateşkes sağlamadan gerçekleşmesi “zaman kaybı” olarak nitelendirilmiştir. Bazı gruplar ise ABD’nin Rusya’ya karşı daha sert yaptırımlar uygulaması gerektiğini savunmuşlardır.

_{Ukrayna destekçileri, ABD Başkanı Donald Trump ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in görüşmesi öncesinde Alaska’nın Anchorage şehrinde destek gösterisi düzenliyor, 15 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

ABD’deki Ukrayna diasporası da protestolara aktif olarak katılmıştır. Göstericiler, Ukrayna’nın müzakere masasında yer almamasını eleştirmiş ve “Ukrayna olmadan barış olmaz” sloganını öne çıkarmışlardır. Bu kesim, Trump’ın Putin ile tek başına görüşmesini Ukrayna’nın dışlanması olarak değerlendirmiştir.