Başkan Donald Trump tarafından 20 Mart 2025 tarihinde imzalanan ve ABD Eğitim Bakanlığı’nın kapatılma sürecini başlatan kararnamedir. Kararname, federal eğitim yetkisinin eyaletlere devrini ve bakanlık faaliyetlerinin sonlandırılmasını hedeflemektedir.

_{Donald Trump'ın, ABD Eğitim Bakanlığı'nın kapatılmasına yönelik başkanlık kararnamesini imzalarken çekilmiş bir görüntüsü, 20 Mart 2025 - Anadolu Ajansı}

Arka Plan

ABD Eğitim Bakanlığı, 1979 yılında Kongre kararıyla, dönemin Başkanı Jimmy Carter’ın girişimiyle kurulmuştur. Kuruluş amacı, çeşitli federal eğitim programlarını merkezi bir yapıda birleştirmek ve eğitim politikalarının koordinasyonunu federal düzeyde sağlamak olmuştur. Bakanlık, federal bütçeden tahsis edilen fonların dağıtımı, öğrenci kredilerinin yönetimi, yoksul ve engelli öğrencilere destek programları ile ayrımcılığı önlemeye yönelik düzenlemelerin uygulanması gibi görevleri üstlenmiştir.

Kararnamenin İçeriği

20 Mart 2025 tarihinde imzalanan başkanlık kararnamesiyle Başkan Donald Trump, Eğitim Bakanlığı’nın kapatılması yönündeki süreci başlatmıştır. Kararnamede, federal eğitim politikalarının başarısız olduğu, merkeziyetçi yapının öğrencilerin başarısını artırmadığı ve eğitimde bürokratik tıkanıklık yarattığı ifade edilmiştir. Özellikle Bakanlığın pandemi sürecinde kullandığı fonlar ve yürüttüğü öğrenci kredi programları eleştiri konusu yapılmıştır.

Kararnameye göre:

• Eğitim Bakanı Linda McMahon'a, bakanlığın kapatılması ve yetkilerin eyaletlere devri için gerekli tüm adımları atma talimatı verilmiştir.
• Eğitim Bakanlığı bünyesinde yürütülen tüm program ve hizmetlerin kesintisiz devam etmesi gerektiği vurgulanmıştır.
• Bakanlığın dağıttığı fonlarda "çeşitlilik, eşitlik ve kapsayıcılık" (DEI) ve "cinsiyet ideolojisi" gibi kavramlara dayalı faaliyetlere artık destek verilmeyeceği belirtilmiştir.

Gerekçelendirme

Trump yönetimi, Eğitim Bakanlığı’nı öğrencileri eğitmeyen, müfredat belirlemeyen ve doğrudan öğretmen istihdam etmeyen bir yapı olarak tanımlamıştır. Öğrencilerin akademik performansının düşük seviyelerde kaldığı, Bakanlığın öğrenci kredi sistemini bir banka gibi işlettiği ancak bu işlevi yerine getirecek kurumsal kapasiteye sahip olmadığı ileri sürülmüştür. Kararname metninde, Bakanlık tarafından yönetilen kredi portföyünün 1.6 trilyon dolar büyüklüğe ulaştığı ve bu yükün başka kurumlara devredilmesi gerektiği ifade edilmiştir.

_{Donald Trump'ın, ABD Eğitim Bakanlığı'nın kapatılmasına yönelik başkanlık kararnamesini imzalarken çekilmiş bir görüntüsü, 20 Mart 2025 - Anadolu Ajansı}

Hukuki ve Kurumsal Çerçeve

Başkanlık kararnamesi, Eğitim Bakanlığı’nın doğrudan kapatılmasını sağlamamaktadır. ABD Anayasası’na göre, bir federal bakanlığın tamamen lağvedilmesi Kongre’nin onayına tabidir. Bu nedenle Trump’ın imzaladığı kararname, süreci başlatmakta ancak yürürlüğe girmesi yasama organının onayı olmadan mümkün olmamaktadır.

Senato’da Cumhuriyetçiler 53 sandalye ile çoğunlukta olmakla birlikte, böyle bir tasarının kabulü için gerekli olan oy sınırı 60’tır. Demokrat senatörler ve bazı Cumhuriyetçiler karara karşı çıkmıştır.

Tepkiler ve Eleştiriler

Başkanlık kararnamesi, kamuoyunda ve siyasi çevrelerde geniş yankı bulmuştur. Demokrat Parti senatörlerinden Chuck Schumer, kararı “korkunç” olarak nitelendirmiş ve mahkemelerin yürütmenin bu adımına karşı devreye girmesi gerektiğini belirtmiştir. Ayrıca Schumer “Eğitim Bakanlığı'nı dağıtma girişimi, Donald Trump'ın bugüne kadar attığı en yıkıcı ve tahrip edici adımlardan biridir.” açıklamasında bulunmuştur. Eğitim çalışanlarını temsil eden sendikalar ve sivil toplum örgütleri de kararnameye karşı hukuki süreç başlatmıştır.

Kurumsal Değişim ve Uygulamalar

Beyaz Saray açıklamasına göre, Eğitim Bakanlığı’nın mevcut görevlerinin diğer federal kurumlara aktarılması planlanmaktadır. Bu kurumların isimleri açık bir şekilde belirtilmemiştir. Başkan Trump, öğrenci kredisi programları, engelli öğrencilere sağlanan hizmetler ve yoksul bölgelerdeki okullara verilen desteklerin devam edeceğini ancak bu işlevlerin başka yapılar tarafından üstlenileceğini beyan etmiştir. Eğitim Bakanı Linda McMahon, personeline gönderdiği mesajda, bakanlığın kapatılmasını kolaylaştırmak için "gerekli tüm adımları atması" istemiştir.