Donald Trump'ın ikinci başkanlık dönemi, 2024 ABD başkanlık seçimlerini kazanarak 20 Ocak 2025'te ülkenin 47. başkanı olarak göreve başlamasıyla başlayan dönemdir. İlk başkanlık dönemi (2016-2020) boyunca uluslararası alanda tartışmalı politikalarıyla dikkat çeken Trump, ikinci döneminde ekonomik büyüme, göç politikaları, dış ticaret ve dış politika gibi alanlarda kapsamlı reformlar gerçekleştirme hedefiyle yola çıkmıştır.

Seçim sürecinde karşılaştığı hukuki ve siyasi zorluklara rağmen seçim zaferi elde eden Trump, bu yeni dönemde iç ve dış politikada köklü reformlar yapmayı planlamaktadır.

Yemin Töreni

Donald Trump, 20 Ocak 2025 tarihinde Washington D.C.'de düzenlenen törenle Amerika Birleşik Devletleri'nin 47. Başkanı olarak yemin etmiştir. Aşırı soğuk hava koşulları nedeniyle, geleneksel olarak açık alanda gerçekleştirilen yemin töreni bu kez ABD Kongre Binası'nın Rotunda bölümünde yapılmıştır.

Tören öncesinde, Trump ve ailesi St. John’s Kilisesi'nde düzenlenen geleneksel ayine katılmış, ardından Beyaz Saray'da eski ABD Başkanı Joe Biden ile bir araya gelmiştir. Kongre Binası'ndaki törende, seçilmiş Başkan Yardımcısı JD Vance yemin etmiş, ardından Yüksek Mahkeme Başkanı Yargıç John Roberts'ın huzurunda Donald Trump başkanlık yeminini etmiştir.

Yemin töreni için toplanan bağış miktarı 170 milyon doları aşarak rekor seviyeye ulaşmıştır. Bu miktar, 2021'deki yemin töreni için toplanan yaklaşık 62 milyon dolarlık bağışın neredeyse üç katıdır.

Törene davet edilenler arasında Macaristan Başbakanı Viktor Orban, İtalya Başbakanı Giorgia Meloni ve Belçika'nın aşırı sağcı Vlaams Belang partisinin lideri Tom Van Grieken gibi isimler yer almış, ancak Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen davet edilmemiştir.

^{Donald Trump Yemin Töreni (Kaynak: AP)}

Seçilme Süreci

Donald Trump'ın ikinci kez ABD başkanı olarak göreve gelme süreci bir dizi önemli gelişmeyle şekillenmiştir.

Mahkeme Süreci ve Adaylığının Kesinleşmesi

Donald Trump, 2021'de başkanlıktan ayrıldıktan sonra seçim müdahalesi, mali usulsüzlükler ve Kongre baskınıyla ilgili hukuki süreçlerle karşı karşıya kalmıştır. Bu davalar, 2024 başkanlık seçimlerine aday olmasını engellememiştir. Anayasanın 14. Ek Maddesi uyarınca bazı eyaletlerde adaylığına itiraz edilse de ABD Yüksek Mahkemesi Trump'ın seçimlere katılabileceği hükmünü vermiştir.

Suikast Girişimi

Seçim kampanyası sırasında Donald Trump, bir mitingde silahlı saldırıya uğramıştır. Güvenlik güçleri saldırıya hızla müdahale ederken, Trump’ın mitinge devam etme kararı kamuoyunda geniş yankı uyandırmıştır. Olay, güvenlik önlemlerinin artırılması yönünde tartışmalara yol açarken, Trump'ın seçim kampanyasının görünürlüğünü ve destekçileri arasındaki dayanışmayı artırdığı şeklinde değerlendirilmiştir.

^{Trump Suikast Girişimi (Kaynak: TRT)}

Kamala Harris'in Demokratların Adayı Olması

Joe Biden’ın sağlık durumu ve yaşına ilişkin tartışmaların ardından, Trump karşısında televizyon tartışmasında sergilediği zayıf performans da üzerindeki baskıları artırmış ve seçimlerden çekilmesine yol açmıştır. Yerine Kamala Harris’in Demokrat Parti’nin adayı olarak gösterilmesi, seçim sürecinde önemli bir dönüm noktası olmuştur. Harris’in adaylığı, kampanya dinamiklerini değiştirirken, kamuoyunda ve siyasi çevrelerde geniş yankı uyandırdı. Trump kampanyası ise Harris’in adaylığını, mevcut yönetimin bir devamı olarak değerlendirmiştir.

Robert Kennedy ve Elon Musk Faktörü

Seçim sürecinde Robert Kennedy Jr.'ın Donald Trump'a desteğini açıklaması ve Elon Musk'ın Trump lehine yaptığı açıklamalar, seçim dinamiklerini önemli ölçüde değiştirmiştir. Kennedy’nin desteği, özellikle çevre politikaları ve bireysel özgürlükler gibi konulara duyarlı bağımsız ve kararsız seçmenler nezdinde Trump’a avantaj sağlamıştır. Demokrat Parti içinde ise bu gelişme, bölünmelere yol açarak kampanya stratejilerinde değişikliklere neden olmuştur.

Elon Musk ise sosyal medya platformu X üzerinden Trump’a verdiği destekle dikkat çekmiştir. Hükümet müdahalelerine karşı sergilediği duruş ve ekonomi ile teknoloji politikalarına ilişkin görüşleri, Trump’ın serbest piyasa yanlısı yaklaşımını güçlendirdi ve iş dünyasından gelen desteği artırmıştır.

Seçim Sonuçları

2024 ABD başkanlık seçimlerinde Donald Trump, toplam oyların %49,9’unu alarak ve 312 seçim delegesi kazanarak ikinci kez başkan seçilmiştir. Rakibi Kamala Harris ise %48,4 oy oranında kalmıştır. Seçim süreci boyunca Trump'ın kampanya stratejisi, Cumhuriyetçi tabanı sağlamlaştırmaya ve özellikle belirli demografik gruplarda oy oranını artırmaya odaklanmıştır.

Seçim sonuçları, Trump'ın geleneksel seçmen kitlesi olan üniversite mezunu olmayan beyaz seçmenler arasındaki desteğini koruduğunu ve ayrıca Hispanik ve Asya kökenli seçmenlerden daha fazla oy aldığını göstermiştir. Özellikle Hispanik erkek seçmenler arasında %54 oranında oy alarak rakibine karşı üstünlük sağlamıştır. Afro-Amerikan erkek seçmenler arasında da önceki seçimlere kıyasla oy oranını %12'den %20'ye yükseltmiştir. Genç seçmenlerde ise desteğini %35'ten %42'ye çıkardığı gözlemlenmiştir.

Trump'ın salıncak eyaletlerde gösterdiği performans, zaferinde önemli bir rol oynamıştır. 2020 seçimlerinde kaybettiği Arizona, Georgia, Michigan, Nevada, Kuzey Carolina, Pensilvanya ve Wisconsin eyaletlerini bu kez kazanarak kritik bir avantaj sağlamıştır. Arizona'da Hispanik seçmenlerin Trump'a yönelmesi, Georgia'da Atlanta çevresinde Demokrat oylarının azalması ve Michigan'da Arap kökenli seçmenlerin Biden yönetiminin dış politikasına duyduğu tepki Trump lehine bir sonuç doğurmuştur.

Seçimlerin güvenliği ve yönetimiyle ilgili olarak, uzmanlar seçim sürecinin şeffaf ve güvenilir bir şekilde gerçekleştirildiğini vurgulamışlardır. Seçim günü ve sonrasında herhangi bir büyük aksaklık veya güvenlik sorunu yaşanmadığı belirtilmiştir.

Seçim Vaatleri

Trump'ın ikinci dönem başkanlığı için uygulamaya koymayı planladığı politikalar oldukça kapsamlıdır. Başkanlığının ilk gününde yaklaşık 60 taahhüdü yerine getirmek amacıyla yürütme emirleri imzalayacağı beklenmektedir. Yeni yönetimler için bu tür adımlar olağan bir uygulama olsa da Trump'ın bu kez daha geniş kapsamlı bir eylem planına sahip olduğu belirtilmektedir.

Trump'ın ikinci dönem başkanlığı için sunduğu seçim vaatleri şu başlıklar altında toplanır:

• Ekonomi ve Ticaret: Vergi indirimlerinin sürdürülmesi, küçük işletmelere teşvikler sağlanması ve çalışanlara yönelik yeni refah paketleri sunulması. Trump, 2017 yılındaki vergi reformlarını genişletmeyi ve bahşişleri vergiden muaf tutmayı planlamaktadır. Sosyal güvenlik ödemelerindeki vergileri kaldırma ve kurumlar vergisini daha da düşürme hedefleri arasındadır. Ayrıca, ithalata yönelik %10 genel vergi ve Çin mallarına %60'a kadar ek gümrük vergisi uygulanması öngörülmektedir. Trump, ticaret açığını azaltmak amacıyla yabancı ürünlere yeni gümrük vergileri koymayı ve ABD sanayisini güçlendirmeyi hedeflemektedir.

• Enerji Politikaları: Fosil yakıt çıkarımının artırılması ve ABD'nin enerji bağımsızlığının yeniden sağlanması. Trump, "drill, drill, drill" politikasıyla fosil yakıt üretimini teşvik etmeyi ve yenilenebilir enerji kaynaklarına yapılan yatırımları azaltmayı planlamaktadır. Arktik bölgesinde petrol sondajına izin verilmesi de gündemindedir.

• Göç Politikaları: Trump, ABD tarihindeki en büyük yasa dışı göçmen sınır dışı operasyonlarını gerçekleştirmeyi vaat etmektedir. Meksika sınır duvarının tamamlanması ve yasa dışı göçü azaltmak amacıyla askeri birliklerin sınır güvenliğinde kullanılmasını planlamaktadır.

• Adalet: 6 Ocak Kongre baskınına katılan bazı kişilerin affedilmesi ve bazı yargı süreçlerinde değişiklikler yapılması.

• Uluslararası Politikalar: Trump, Panama Kanalı'nın Çin etkisinden arındırılması gerektiğini vurgulayarak ABD’nin bölgedeki stratejik kontrolünü artırmayı planladığını dile getirmiştir. Kanalın ticari ve askeri önemine dikkat çekerek, ABD çıkarlarının korunması için yeni politikalar geliştireceğini belirtmiştir. Ayrıca, Trump'ın daha önce gündeme getirdiği Grönland Adası'nı satın alma fikri de ikinci dönem planları arasında yeniden gündeme gelmiştir. Trump, Grönland’ın jeopolitik önemini vurgulayarak, ABD’nin Arktik bölgedeki varlığını güçlendirmek amacıyla bu konuda girişimlerde bulunabileceğini ifade etmiştir.

Trump’ın bu vaatleri, ulusal güvenlik, ekonomi ve dış politika alanlarında büyük değişiklikler öngörmekte olup, uygulamada karşılaşabileceği hukuki ve diplomatik zorluklarla şekillenecektir.

Dış Politika Söylemleri

Donald Trump'ın ikinci başkanlık dönemi, dış politika alanında radikal değişiklikler ve yeniden şekillendirilen stratejiler vadetmektedir. Ekonomik, askeri ve çevresel politikalar konusunda güçlü bir duruş sergileyen Trump, uluslararası ilişkilerde "Önce Amerika" (First America) sloganı ekseninde korumacı bir dış politika izlemesi beklenmektedir.

• ABD-Çin Rekabeti: Trump, Çin'e karşı ticaret politikalarını daha da sıkılaştırmayı ve yerli üretimi teşvik etmeyi planlamaktadır. Ayrıca Tayvan'a yönelik desteğin artırılması öngörülmektedir.

• Rusya-Ukrayna Savaşı: Trump, Ukrayna'ya sağlanan yardımları azaltmayı ve Rusya ile diplomatik yollarla çözüm arayışlarını ön planda tutmayı planlamaktadır.

• NATO ve Avrupa: Trump, NATO üyesi ülkelerin savunma harcamalarını artırmamaları halinde ABD'nin yükümlülüklerini gözden geçireceğini belirtmiştir.

• Orta Doğu Politikaları: Trump, Orta Doğu'da daha sınırlı bir müdahale politikası benimsemeyi ve Gazze ateşkesinin devamını sağlamak, İran'a yönelik yaptırımları artırmak ve Suriye'deki askeri varlığı azaltmak gibi adımlar atmayı planlamaktadır.

• İklim ve Enerji Politikaları: Trump, çevre düzenlemelerini azaltmayı ve fosil yakıt üretimini artırmayı planlamaktadır. İlk başkanlık döneminde yüzlerce çevre koruma düzenlemesini geri çeken Trump, Paris İklim Anlaşması'ndan ayrılan ilk lider olmuştu. İkinci döneminde de düzenlemeleri kaldırarak Amerikan otomotiv sektörünü desteklemeyi hedeflemektedir. Elektrikli araçlara yönelik teşvikleri geri çekmeyi ve yenilenebilir enerji kaynaklarına kıyasla petrol ve gaz üretimini artırmayı vaat etmektedir. Ayrıca, Arktik bölgesinde petrol sondajına izin vermeyi planlamakta olup, enerji maliyetlerini düşüreceğini savunmaktadır, ancak uzmanlar bu konuda şüpheci yaklaşımlar sergilemektedir.

İlk Kararnameler ve Açıklamalar

Donald Trump, 20 Ocak 2025'teki yemin töreninden hemen sonra ilk başkanlık kararnamelerini imzalayarak yeni dönemdeki politika önceliklerini ortaya koymuştur. İmzalanan kararnameler ve yapılan açıklamalar, Trump’ın ikinci başkanlık dönemine hızlı bir başlangıç yapma niyetini göstermiştir. İlk kararname ve açıklamaların öne çıkan başlıkları şu şekildedir:

• Panama Kanalı’nın Geri Alınması: Trump, Panama Kanalı'nın ABD kontrolüne geri alınması gerektiğini ifade etmiştir.

• Mars’a Amerikan Bayrağı Dikme Hedefi: Uzay keşifleri konusundaki iddialı bir hedef olarak Mars’a Amerikan bayrağı dikmek istediğini açıklamıştır.

• Grönland’ın Stratejik Önemi: Trump, Grönland’ın uluslararası güvenlik açısından önemine vurgu yaparak ABD’nin buraya ihtiyacı olduğunu belirtmiştir.

• Orta Doğu ve Gazze Hakkında Görüşleri: Gazze’deki ateşkesin devamıyla ilgili, “Bu bizim savaşımız değil, onların savaşı” diyerek daha pasif bir yaklaşım sergilemiştir.

• Rusya ile İlişkiler: Rusya’nın mevcut politikalarının büyük bir belaya yol açacağını belirterek, “Putin’le yakında görüşeceğiz” demiştir.

• Meksika ve Kanada’ya Gümrük Tarifesi: Meksika ve Kanada için yüzde 25, BRICS ülkelerine yüzde 100 gümrük tarifesi uygulama sürecini başlatmıştır.

• Dünya Sağlık Örgütü’nden Çekilme: ABD’nin Dünya Sağlık Örgütü’nden (DSÖ) çekilme süreci resmen başlatılmıştır.

• Paris İklim Anlaşmasından Çekilme: Trump, ABD’yi Paris İklim Anlaşması’ndan yeniden çekilmiştir.

• Ulusal Acil Durum İlanları: ABD-Meksika sınırında Ulusal Acil Durum ilan edilmiş ve enerji üretimini artırmak için Ulusal Enerji Acil Durumu kararı alınmıştır.

• Uyuşturucu Kartelleri: Uyuşturucu kartelleri “yabancı terör örgütü” olarak tanımlanmıştır.

• Trans Birey Tanımının Kaldırılması: ABD ordusunda yer alan “trans birey” tanımı kaldırılmıştır.

• Kongre Baskını İlgilileri Affetme: 6 Ocak 2021 Kongre baskınına karışan yaklaşık 1600 kişi için af ilan edilmiştir.

• TikTok Yasağının Ertelenmesi: TikTok yasağı 75 gün süreyle ertelenmiştir.

• Vatandaşlık Hakkının Sona Erdirilmesi: ABD’de doğan çocuklara otomatik vatandaşlık hakkı uygulaması sonlandırılmıştır.

• Yahudi Yerleşim Politikası: Batı Şeria’daki Yahudi yerleşim yerlerine dair yaptırım kararları iptal edilmiştir.

• Meksika Körfezi’nin İsminin Değiştirilmesi: Meksika Körfezi’nin adının “Amerika Körfezi” olarak değiştirilmesi süreci başlatılmıştır.

Bu karar ve açıklamalar, Trump’ın ikinci başkanlık döneminde izleyeceği politikalara dair ilk işaretleri vermiştir.